Σε έναν κόσμο που μεταβάλλεται διαρκώς, το διαβατήριο ενός πολίτη είναι κάτι πολύ περισσότερο από ένα ταξιδιωτικό έγγραφο. Αντικατοπτρίζει τη διεθνή εικόνα της χώρας του, τις διπλωματικές της σχέσεις και τις παγκόσμιες ισορροπίες ισχύος. Το 2025, η παγκόσμια κατάταξη διαβατηρίων αποτυπώνει με ακρίβεια αυτή τη δυναμική, φέρνοντας εκπλήξεις, νέες πρωτιές και σημαντικές ανακατατάξεις. Ανάμεσα στις πιο ενδιαφέρουσες εξελίξεις ξεχωρίζει η άνοδος της Ελλάδας, η οποία για πρώτη φορά εισέρχεται στην κορυφαία πεντάδα των ισχυρότερων διαβατηρίων στον κόσμο.
Τι είναι ο Δείκτης Ισχύος Διαβατηρίων – Henley Passport Index
Η ετήσια έκθεση του Henley Passport Index, που θεωρείται ο πλέον αξιόπιστος δείκτης του είδους, κατατάσσει 199 διαβατήρια με βάση τον αριθμό των χωρών που επιτρέπουν την είσοδο χωρίς βίζα ή με βίζα κατά την άφιξη. Ο δείκτης βασίζεται σε αποκλειστικά δεδομένα από τη Διεθνή Ένωση Αεροπορικών Μεταφορών (IATA), παρέχοντας μια ξεκάθαρη εικόνα για την ελευθερία μετακίνησης που προσφέρει κάθε εθνικότητα.
Για ακόμα μία χρονιά, η Ασία πρωταγωνιστεί στην κορυφή της λίστας:
Σιγκαπούρη: Κατακτά την πρώτη θέση με πρόσβαση σε 193 χώρες χωρίς θεώρηση. Το μικρό νησιωτικό κράτος αναδεικνύεται σε παγκόσμια δύναμη διαβατηριακής ελευθερίας, επωφελούμενο από την ουδέτερη και εμπορικά ανοιχτή εξωτερική του πολιτική.
- Ιαπωνία και Νότια Κορέα: Ισοβαθμούν στη δεύτερη θέση με 190 προορισμούς χωρίς ανάγκη βίζας, διατηρώντας τις εξαιρετικές επιδόσεις που είχαν και τα προηγούμενα χρόνια.
- Ευρωπαϊκές χώρες όπως η Γερμανία, η Ιταλία, η Ισπανία, η Γαλλία και η Φινλανδία καταλαμβάνουν την τρίτη και τέταρτη θέση με πρόσβαση σε 189–188 χώρες, επιβεβαιώνοντας τη σταθερή θέση της Ευρώπης στο παγκόσμιο ταξιδιωτικό γίγνεσθαι.
Η Ελλάδα σημειώνει την υψηλότερη κατάταξη στην ιστορία της, φτάνοντας στην 5η θέση παγκοσμίως, προσφέροντας πρόσβαση σε 187 χώρες χωρίς θεώρηση εισόδου.
Πρόκειται για μια εντυπωσιακή άνοδο, αν σκεφτεί κανείς ότι το 2022 η χώρα βρισκόταν στην 7η θέση. Η πρόοδος αυτή δεν είναι τυχαία, αλλά αποτέλεσμα σταθερής βελτίωσης των διπλωματικών σχέσεων, της συμμετοχής στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στη Ζώνη Σένγκεν, και της ενίσχυσης του γεωπολιτικού κύρους της Ελλάδας στη Μεσόγειο και τη Νοτιοανατολική Ευρώπη.
Η χώρα ισοβαθμεί με τη Νέα Ζηλανδία και την Ελβετία, ενώ ξεπερνά σημαντικά κράτη όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Ένα από τα πιο ηχηρά σημεία της φετινής κατάταξης είναι η πτώση των Ηνωμένων Πολιτειών. Οι ΗΠΑ κατατάσσονται πλέον στη 10η θέση, με πρόσβαση σε 182 χώρες χωρίς θεώρηση – η χειρότερη επίδοσή τους εδώ και δύο δεκαετίες.
Αναλυτές συνδέουν την πτώση αυτή με εσωτερικές πολιτικές μεταβολές, αποσταθεροποιημένη εξωτερική πολιτική και την αναποφασιστικότητα σε διεθνείς διαπραγματεύσεις για visa waivers. Η κάποτε “πανίσχυρη” παγκόσμια υπερδύναμη βρίσκεται αντιμέτωπη με την ανάγκη επανεξέτασης της διεθνούς στρατηγικής της.
Η άνοδος των Αραβικών Εμιράτων
Άλλη μια αξιοσημείωτη μεταβολή είναι η ραγδαία άνοδος των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, τα οποία από την 42η θέση το 2013, βρίσκονται πλέον στην 8η θέση, ξεπερνώντας οικονομικά ανεπτυγμένα κράτη. Η στρατηγική προσέγγιση με την Ευρώπη και την Ασία και οι δεκάδες διμερείς συμφωνίες ελεύθερης μετακίνησης έφεραν θεαματικά αποτελέσματα.
Στην άλλη άκρη της λίστας βρίσκονται χώρες που αντιμετωπίζουν πολιτική αστάθεια και διεθνή απομόνωση:
- Αφγανιστάν: μόλις 25 χώρες χωρίς βίζα
- Συρία: 27
- Ιράκ: 30
- Πακιστάν & Υεμένη: 32
Αυτά τα νούμερα αποτυπώνουν το σκληρό πρόσωπο της γεωπολιτικής και των περιορισμών που επιβάλλει η διεθνής κοινότητα σε πολίτες χωρών με εμπόλεμες ή καταπιεστικές συνθήκες.
Η φετινή παγκόσμια κατάταξη διαβατηρίων λειτουργεί ως καθρέφτης της διεθνούς ισχύος, των διπλωματικών σχέσεων και της πολιτικής σταθερότητας. Η άνοδος της Ελλάδας στην 5η θέση αποτελεί δικαίωση για τις προσπάθειες ενίσχυσης του διεθνούς της προφίλ, ενώ οι εξελίξεις στις ΗΠΑ, τα Εμιράτα και τις ασθενείς χώρες αποτυπώνουν καθαρά τον τρόπο με τον οποίο η πολιτική μπορεί να επηρεάσει κάτι τόσο προσωπικό όσο… η ελευθερία μετακίνησης.
Σε έναν κόσμο που γίνεται όλο και πιο αλληλοεξαρτώμενος, το διαβατήριο αποδεικνύεται ένα από τα πιο ακριβοθώρητα “προνόμια”. Και για τον Έλληνα πολίτη, το 2025 φέρνει ένα πολύ σημαντικό κέρδος: το κλειδί για (σχεδόν) ολόκληρο τον πλανήτη, χωρίς εμπόδια.
