Η 78η Παγκόσμια Συνέλευση Υγείας (WHA78), που πραγματοποιήθηκε στη Γενεύη από τις 19 έως τις 27 Μαΐου 2025, αποτέλεσε ένα ορόσημο για τη διεθνή συνεργασία στον τομέα της υγείας, με σημαντικές αποφάσεις που επηρεάζουν την παγκόσμια υγειονομική πολιτική και τη γεωπολιτική ισορροπία.
Υιοθέτηση της πρώτης παγκόσμιας συμφωνίας για πανδημίες
Η πιο σημαντική εξέλιξη της Συνέλευσης ήταν η υιοθέτηση της πρώτης διεθνούς συμφωνίας για πανδημίες, με στόχο την ενίσχυση της παγκόσμιας ετοιμότητας και αντίδρασης σε μελλοντικές υγειονομικές κρίσεις. Η συμφωνία, που εγκρίθηκε με 124 ψήφους υπέρ και 11 αποχές, προωθεί την ισότιμη πρόσβαση σε εμβόλια, φάρμακα και διαγνωστικά μέσα, ενώ προβλέπει τη δημιουργία του Συστήματος Πρόσβασης και Διαμοιρασμού Οφελών από Παθογόνους Οργανισμούς (PABS) .
Αξιοσημείωτη ήταν η απουσία των Ηνωμένων Πολιτειών από τη διαδικασία, καθώς η κυβέρνηση Τραμπ είχε ανακοινώσει την αποχώρηση της χώρας από τον ΠΟΥ τον Ιανουάριο 2025, επικαλούμενη ανεπάρκειες και πολιτικές επιρροές στον Οργανισμό .
Χρηματοδότηση και οικονομική σταθερότητα του ΠΟΥ
Αντιμετωπίζοντας ένα σημαντικό χρηματοδοτικό έλλειμμα ύψους 1,7 δισεκατομμυρίων δολαρίων για την επόμενη διετία, τα κράτη-μέλη ενέκριναν αύξηση 20% στις υποχρεωτικές συνεισφορές, με στόχο την κάλυψη του 50% του βασικού προϋπολογισμού του ΠΟΥ έως το 2030 .
Παράλληλα, η Κίνα ανακοίνωσε δωρεά 500 εκατομμυρίων δολαρίων στον ΠΟΥ για την επόμενη πενταετία, ενισχύοντας τη θέση της ως κορυφαίου χρηματοδότη του Οργανισμού μετά την αποχώρηση των ΗΠΑ .
Νέες πρωτοβουλίες και ψηφίσματα
Η Συνέλευση ενέκρινε σειρά σημαντικών ψηφισμάτων:
- Σχέδιο Δράσης για την Κλιματική Αλλαγή και την Υγεία (2025–2028): Αναγνωρίζοντας τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην υγεία, τα κράτη-μέλη υποστήριξαν το πρώτο σχέδιο δράσης για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων.
- Αναθεώρηση του Παγκόσμιου Σχεδίου Δράσης για την Αντιμικροβιακή Αντοχή: Με στόχο τη μείωση των θανάτων που σχετίζονται με την αντιμικροβιακή αντοχή κατά 10% έως το 2030, η Συνέλευση ενέκρινε την αναθεώρηση του σχεδίου δράσης .
- Ψηφίσματα για την Υγεία των Πνευμόνων και των Νεφρών, τις Σπάνιες Παθήσεις και τη Μείωση της Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης: Τα κράτη-μέλη ενέκριναν ψηφίσματα που στοχεύουν στη βελτίωση της υγείας σε αυτούς τους τομείς, με έμφαση στη μείωση των επιπτώσεων της ατμοσφαιρικής ρύπανσης κατά 50% έως το 2040 .
Συμβολική νίκη για την Παλαιστίνη
Η Παλαιστινιακή αντιπροσωπεία πέτυχε σημαντική συμβολική νίκη, καθώς μετά από ψηφοφορία, εγκρίθηκε η ανάρτηση της παλαιστινιακής σημαίας στην έδρα του ΠΟΥ στη Γενεύη. Η απόφαση αυτή, που υποστηρίχθηκε από 95 χώρες, θεωρείται βήμα προς την ενίσχυση της διεθνούς αναγνώρισης της Παλαιστίνης .
Η στάση της Ινδίας
Η Ινδία, μέσω της Υπουργού Υγείας Punya Salila Srivastava, υποστήριξε την ανάγκη για ισότιμη πρόσβαση σε ιατρικά μέσα αντιμετώπισης και πρότεινε τη δημιουργία νομικά δεσμευτικού διεθνούς πλαισίου που θα προάγει τη συνεργασία σε περιόδους υγειονομικών κρίσεων, διατηρώντας παράλληλα την εθνική κυριαρχία .
Αποχώρηση των ΗΠΑ και της Αργεντινής
Οι Ηνωμένες Πολιτείες, υπό την ηγεσία του Προέδρου Τραμπ, και η Αργεντινή ανακοίνωσαν την αποχώρησή τους από τον ΠΟΥ, επικαλούμενες ανεπάρκειες και πολιτικές επιρροές στον Οργανισμό. Ο Υπουργός Υγείας των ΗΠΑ, Robert F. Kennedy Jr., πρότεινε τη δημιουργία ενός εναλλακτικού διεθνούς συστήματος υγείας, βασισμένου στην επιστημονική ακεραιότητα και απαλλαγμένου από πολιτικές επιρροές .
Η 78η Παγκόσμια Συνέλευση Υγείας αποτέλεσε σημείο καμπής για τη διεθνή συνεργασία στον τομέα της υγείας, με σημαντικές αποφάσεις που επηρεάζουν την παγκόσμια υγειονομική πολιτική. Η υιοθέτηση της πρώτης παγκόσμιας συμφωνίας για πανδημίες και οι προσπάθειες για οικονομική σταθερότητα του ΠΟΥ αναδεικνύουν τη δέσμευση των κρατών-μελών για ενίσχυση της παγκόσμιας υγειονομικής ασφάλειας. Ωστόσο, οι γεωπολιτικές εντάσεις και οι αποχωρήσεις σημαντικών χωρών υπογραμμίζουν τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η διεθνής κοινότητα στην προσπάθειά της για ενότητα και συνεργασία στον τομέα της υγείας.
