Από τον Μάιο του 2024, η ελληνική κυβέρνηση έχει αναστείλει την καταβολή του μηνιαίου οικονομικού βοηθήματος προς τους αιτούντες άσυλο που διαμένουν σε δομές φιλοξενίας. Αυτή η αναστολή οφείλεται σε προβλήματα διαχείρισης των σχετικών κονδυλίων από το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου. Σύμφωνα με επίσημη απάντηση του Υπουργείου σε αίτημα της οργάνωσης Refugee Support Aegean (RSA), η τελευταία πληρωμή πραγματοποιήθηκε για τον Απρίλιο του 2024, ενώ οι επόμενες πληρωμές έχουν διακοπεί λόγω έλλειψης διαθέσιμων πόρων. Το Υπουργείο έχει δηλώσει ότι, μόλις εξασφαλιστούν τα απαραίτητα κονδύλια, οι πληρωμές θα πραγματοποιηθούν αναδρομικά.
Η αναστολή αυτής της οικονομικής ενίσχυσης έχει σοβαρές επιπτώσεις για τους αιτούντες άσυλο που διαμένουν σε προσφυγικούς καταυλισμούς. Χωρίς αυτήν την ελάχιστη υποστήριξη, δυσκολεύονται να καλύψουν ακόμη και τις βασικές τους ανάγκες. Επιπλέον, πολλοί δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά τα απαραίτητα έξοδα μετακίνησης για την πρόσβαση σε κρίσιμες υπηρεσίες που βρίσκονται σε πόλεις, ιδιαίτερα στην Αθήνα, όπως η υπηρεσία ασύλου, η ψυχική υγειονομική περίθαλψη και εξειδικευμένα νοσοκομεία.
Σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία, το μηνιαίο αυτό βοήθημα κυμαίνεται από 75 ευρώ για ένα άτομο έως 210 ευρώ για οικογένειες με τέσσερα ή περισσότερα μέλη. Αν και το ποσό είναι μέτριο, είναι ζωτικής σημασίας για την κάλυψη καθημερινών αναγκών, ειδικά δεδομένων των σημαντικών ελλείψεων σε υπηρεσίες και πόρους εντός των υποστελεχωμένων προσφυγικών καταυλισμών. Αυτές οι ελλείψεις περιλαμβάνουν την έλλειψη ιατρικού προσωπικού για την κάλυψη βασικών ιατρικών αναγκών, την έλλειψη διερμηνέων και σημαντικές ελλείψεις στις συνθήκες υποδοχής (στέγαση, τροφή, βασικά είδη ανάγκης). Επιπλέον, οι υπηρεσίες μεταφοράς από τους καταυλισμούς προς τα αστικά κέντρα, ακόμη και για απαραίτητα ραντεβού με την Υπηρεσία Ασύλου ή ιατρικούς παρόχους, έχουν ανασταλεί ξανά λόγω κακής διαχείρισης του σχετικού προγράμματος.
Η RSA, σε έκθεσή της που δημοσιεύθηκε τον Ιούνιο του 2024, επισημαίνει τα συστηματικά προβλήματα που σχετίζονται με την καταβολή της οικονομικής ενίσχυσης, τα οποία συνδέονται επίσης με σημαντικές καθυστερήσεις στην επεξεργασία αιτήσεων και το γεγονός ότι οι πληρωμές δεν πραγματοποιούνται αναδρομικά. Στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι οι περισσότεροι αιτούντες άσυλο (περίπου 60%) που διαμένουν σε καταυλισμούς και δικαιούνται οικονομική ενίσχυση δεν την λαμβάνουν στην πραγματικότητα. Σύμφωνα με δεδομένα του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου για το πρώτο εξάμηνο του 2024, από τα 15.100 άτομα που διέμεναν σε καταυλισμούς και δικαιούνταν οικονομική ενίσχυση, μόνο 6.505 την έλαβαν, ενώ 8.595 δεν την έλαβαν, παρά το γεγονός ότι ήταν επιλέξιμοι (ποσοστό λήψης 43%).
Η συνεχιζόμενη πλήρης αναστολή των πληρωμών οικονομικής ενίσχυσης προς όλους τους αιτούντες άσυλο – μια υποχρέωση βάσει του νόμου – παρουσιάζει μια νέα και εξαιρετικά σοβαρή πρόκληση για την κάλυψη των βασικών αναγκών διαβίωσης των ανθρώπων. Το ζήτημα αυτό έχει τονιστεί από πολλές οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών. Η RSA καλεί για την άμεση επανέναρξη των πληρωμών οικονομικής ενίσχυσης, την αναδρομική καταβολή αυτών που δεν έχουν καταβληθεί από τον Μάιο και την άμεση καταβολή οικονομικής ενίσχυσης στους αιτούντες άσυλο αμέσως μετά την καταγραφή των αιτήσεων ασύλου τους.
