Η υπόθεση των Τεμπών εισέρχεται στην πιο κρίσιμη φάση της: μετά την κατάθεση της ογκώδους εισαγγελικής πρότασης (996 σελίδες) που ανοίγει τον δρόμο για τη δίκη, η δημόσια συζήτηση «φούντωσε» όχι μόνο για το περιεχόμενο, αλλά και για τις πιέσεις που –κατά τους λειτουργούς της Δικαιοσύνης– επιχειρούνται γύρω από την κρίση του εισαγγελέα. Η Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων (ΕΔΕ) παρενέβη δημόσια, εκφράζοντας καθαρή στήριξη στον Εισαγγελέα Εφετών που συνέταξε την πρόταση και καταγγέλλοντας απόπειρες χειραγώγησης της δικαστικής κρίσης.
Το χρονικό της πρότασης και τι ακολουθεί
Στις 15 Σεπτεμβρίου ο προϊστάμενος της Εισαγγελίας Εφετών κατέθεσε την εισαγγελική πρόταση, 996 σελίδων, στην πρόεδρο Εφετών και τη διαβίβασε στους διαδίκους. Σύμφωνα με τις διαθέσιμες πληροφορίες, η πρόταση αφορά παραπομπή 36 κατηγορουμένων, σηματοδοτώντας την είσοδο της υπόθεσης στην «τελική ευθεία» προς τη δίκη.
Βάσει δικονομικής διαδικασίας, από τη στιγμή της κοινοποίησης στους διαδίκους «τρέχει» προθεσμία περίπου δέκα ημερών για ένδικα μέσα όπου προβλέπονται, πριν η υπόθεση λάβει την επόμενη θεσμική στάση (κριση από δικαστικό συμβούλιο για την παραπομπή). Αυτό το στάδιο θεωρείται κρίσιμο για τη σκλήρυνση ή την αναδιάταξη του κατηγορητηρίου ενόψει ακροατηρίου.
Η δημοσιοποίηση της κατάθεσης της πρότασης πυροδότησε νέο γύρο αντιδράσεων από συγγενείς των θυμάτων, οι οποίοι ζητούν πλήρη απόδοση ευθυνών «από πάνω έως κάτω» και εκφράζουν αιτιάσεις για τυχόν κενά ή παραλείψεις στην ποινική αξιολόγηση. Παράλληλα, ρεπορτάζ και αναλύσεις υπογραμμίζουν ότι η ταχύτητα με την οποία συντάχθηκε η πρόταση –πάνω σε δικογραφία δεκάδων χιλιάδων σελίδων– προκάλεσε και θετικά και επικριτικά σχόλια, με την τελική κρίση να μετατίθεται στα αρμόδια δικαστικά όργανα.
Η θεσμική «ασπίδα»: τι λένε οι δικαστικοί λειτουργοί
Μέσα σε αυτό το κλίμα, η ΕΔΕ τοποθετήθηκε ξεκάθαρα υπέρ του Εισαγγελέα Εφετών που υπογράφει την πρόταση, σημειώνοντας ότι οι εισαγγελείς επιτελούν έργο υπό συνθήκες δημοσίου ενδιαφέροντος και έντονης πίεσης και ότι η θεσμική ανεξαρτησία τους πρέπει να είναι απολύτως σεβαστή. Στην παρέμβαση γίνεται λόγος για «σαφή απόπειρα χειραγώγησης της δικαστικής κρίσης», με την επισήμανση ότι οι αξιολογήσεις για το περιεχόμενο της πρότασης ανήκουν στα αρμόδια δικαστικά όργανα και όχι στην «πλατεία» του δημόσιου λόγου.
Ανάλογη γραμμή κρατούν και άλλα μέσα που κατέγραψαν την κινητοποίηση του δικαστικού σώματος, με έμφαση στο ότι η πρόταση –ως δικονομικό έγγραφο– δεν συνιστά «προδικασμένη απόφαση», αλλά τεκμηριωμένη εισήγηση προς κρίση από τα επόμενα θεσμικά στάδια. Με αυτή την υπενθύμιση, δικαστές και εισαγγελείς επιχειρούν να «χαμηλώσουν» τους τόνους της κοινωνικής και πολιτικής αντιπαράθεσης γύρω από μια υπόθεση με τεράστιο τραυματικό φορτίο για τη χώρα.
Τα μεγέθη της δικογραφίας και το επίδικο της ευθύνης
Η δικογραφία εκτείνεται σε περίπου 60.000 σελίδες και αποτέλεσε τη βάση για την εισαγγελική πρόταση. Το κατηγορητήριο, όπως περιγράφεται σε δημοσιεύματα, ευθυγραμμίζεται σε γενικές γραμμές με τα ευρήματα της ανάκρισης, χωρίς αυτό να προδικάζει την ετυμηγορία του ακροατηρίου. Η βαρύτητα εδώ πέφτει στο πώς –και σε ποιο βάθος ιεραρχίας– κατανέμονται οι ευθύνες για το δυστύχημα.
Οι συγγενείς των θυμάτων κρατούν σκληρή στάση και ζητούν «καμία έκπτωση» στην αναζήτηση ευθύνης, με ορισμένα ρεπορτάζ να μεταφέρουν αιχμές για πρόσωπα ή φορείς που θεωρούν ότι «ξέφυγαν» από την ποινική κρισάρα. Πρόκειται για κρίσιμες παρατηρήσεις που αναδεικνύουν τη διαρκή ένταση ανάμεσα στην ανάγκη ταχείας απονομής δικαιοσύνης και στην απαίτηση πληρότητας της απόδοσης ευθυνών.
Γιατί έχει σημασία η στήριξη της ΕΔΕ τώρα
Η δημοσία στήριξη από το μεγαλύτερο δικαστικό συνδικαλιστικό όργανο δεν είναι τυπική κίνηση: λειτουργεί ως θεσμικό «σήμα» ότι η Δικαιοσύνη προχωρά με τους δικούς της κανόνες, ακόμη κι όταν η κοινωνική πίεση είναι δικαιολογημένα στο ζενίθ. Υπενθυμίζει επίσης ότι η εισαγγελική πρόταση δεν είναι ούτε αθωωτική ούτε καταδικαστική πράξη, αλλά ένας κρίκος στη δικονομική αλυσίδα που οδηγεί στο ακροατήριο — όπου και θα γίνει η πλήρης απόδειξη με μάρτυρες, έγγραφα και πραγματογνωμοσύνες.
Στην πράξη, το «τείχος προστασίας» σημαίνει δύο πράγματα:
- Δημόσια αποδοκιμασία κάθε μορφής πιέσεων ή στοχοποίησης συγκεκριμένου λειτουργού επειδή το περιεχόμενο της πρότασης δεν ικανοποιεί κάθε πλευρά.
- Πρόσκληση προς τα μέσα ενημέρωσης και την πολιτική τάξη να τηρήσουν θεσμική εγκράτεια, ώστε να μην υπονομευθεί η αξιοπιστία της διαδικασίας που, αναπόδραστα, θα κριθεί από το δικαστήριο.
Με την προθεσμία των ενδίκων μέσων σε εξέλιξη, η σκυτάλη περνά σε δικαστικό συμβούλιο που θα αποφανθεί για την παραπομπή και το εύρος του κατηγορητηρίου. Εφόσον υπάρξει παραπεμπτικό βούλευμα, θα προσδιοριστεί δικάσιμος στο αρμόδιο δικαστήριο, όπου οι νομικές θέσεις όλων των πλευρών θα ξεδιπλωθούν με πληρότητα. Η ουσία, για την κοινωνία, είναι διπλή: να υπάρξει δίκη χωρίς περαιτέρω καθυστερήσεις και να ακουστεί, σε όλο της το εύρος, η αλήθεια για τα αίτια και τις παραλείψεις που οδήγησαν στην τραγωδία.
Η θεσμική στήριξη των δικαστικών ενώσεων προς τον Εισαγγελέα Εφετών δεν είναι «λευκή επιταγή» για το περιεχόμενο της πρότασης· είναι όμως ξεκάθαρη γραμμή άμυνας υπέρ της ανεξαρτησίας της κρίσης του και της ομαλής εξέλιξης μιας δίκης-ορόσημο. Με τα βλέμματα στραμμένα στα επόμενα δικονομικά βήματα, το πραγματικό στοίχημα παραμένει αναλλοίωτο: μια δίκαιη, πλήρης και χωρίς παρεκκλίσεις δικαστική διαδικασία που θα αναμετρηθεί με το τραύμα των Τεμπών και θα αποδώσει, επιτέλους, λογοδοσία.
