Το δημογραφικό ζήτημα αποτελεί μία από τις πλέον κρίσιμες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ελλάδα τις τελευταίες δεκαετίες. Σύμφωνα με το CNBC, η Ελλάδα έχει ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά γεννήσεων στην Ευρώπη, με δείκτη γονιμότητας μόλις 1,3, σχεδόν το μισό από το 2,1 που απαιτείται για την αναπλήρωση του πληθυσμού. Η μείωση του πληθυσμού, η γήρανση και η ερήμωση των αγροτικών περιοχών έχουν οδηγήσει σε φαινόμενα όπως τα “χωριά-φαντάσματα” και την πληθυσμιακή κατάρρευση.
Από την ίδρυση του νεότερου ελληνικού κράτους, ο πληθυσμός παρουσίασε διάφορες μεταβολές:
- 1821-1910: Υψηλή πληθυσμιακή στασιμότητα με υψηλούς δείκτες γεννητικότητας και θνησιμότητας.
- 1910-1940: Επιτάχυνση της πληθυσμιακής αύξησης λόγω μείωσης της θνησιμότητας.
- 1940-1980: Σημαντική πληθυσμιακή αύξηση με μείωση τόσο της γεννητικότητας όσο και της θνησιμότητας.
- Μετά το 1980: Χαμηλή πληθυσμιακή σταθερότητα με μείωση της γεννητικότητας και αύξηση της θνησιμότητας λόγω γήρανσης.
Σύμφωνα με την απογραφή του 2021, ο πληθυσμός της Ελλάδας ανέρχεται σε 10.432.481 άτομα, μειωμένος κατά 3,6% σε σχέση με το 2011.
Η μείωση αυτή αποδίδεται σε:
- Υπογεννητικότητα: Το 2022 καταγράφηκαν λιγότερες από 77.000 γεννήσεις, ο χαμηλότερος αριθμός σε σχεδόν έναν αιώνα.
- Μετανάστευση: Κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, πολλοί νέοι Έλληνες μετανάστευσαν στο εξωτερικό, επιδεινώνοντας τη δημογραφική κατάσταση.
Διαβάστε εδώ σχετικό άρθρο.
Χωριά-φαντάσματα και ερήμωση της υπαίθρου
Η υπογεννητικότητα και η μετανάστευση έχουν οδηγήσει σε ερήμωση πολλών αγροτικών περιοχών. Πολλά χωριά δεν έχουν καταγράψει καμία γέννηση εδώ και χρόνια, μετατρέποντάς τα σε “χωριά-φαντάσματα”.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα:
- Κλείσιμο σχολείων και υπηρεσιών: Η μείωση του πληθυσμού καθιστά μη βιώσιμη τη λειτουργία βασικών υποδομών.
- Οικονομική στασιμότητα: Η έλλειψη ενεργού πληθυσμού οδηγεί σε μείωση της οικονομικής δραστηριότητας.
Εάν συνεχιστούν οι τρέχουσες τάσεις, εκτιμάται ότι έως το 2050 ο πληθυσμός της Ελλάδας θα μειωθεί στα 7,5 εκατομμύρια. Αυτό θα έχει σοβαρές επιπτώσεις στην οικονομία, την κοινωνική συνοχή και την εθνική ασφάλεια.
Για την αντιμετώπιση του δημογραφικού ζητήματος, απαιτούνται συντονισμένες πολιτικές που περιλαμβάνουν:
- Ενίσχυση της οικογένειας: Παροχή κινήτρων για την απόκτηση περισσότερων παιδιών, όπως οικονομικές ενισχύσεις και φορολογικές ελαφρύνσεις.
- Στήριξη της υπαίθρου: Ανάπτυξη υποδομών και υπηρεσιών στις αγροτικές περιοχές για την αποτροπή της αστυφιλίας.
- Ενσωμάτωση μεταναστών: Δημιουργία πολιτικών που διευκολύνουν την ενσωμάτωση των μεταναστών στην ελληνική κοινωνία.
Η αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος είναι κρίσιμη για το μέλλον της Ελλάδας. Απαιτείται άμεση δράση και μακροπρόθεσμος σχεδιασμός για την αναστροφή των αρνητικών τάσεων και τη διασφάλιση της βιωσιμότητας της χώρας.
