Η προειδοποίηση του καθηγητή Ευθύμη Λέκκα, προέδρου του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας (ΟΑΣΠ) και διακεκριμένου ειδικού στις φυσικές καταστροφές, ήχησε ως «καμπανάκι κινδύνου» για την πόλη της Αθήνας, που βρίσκεται αντιμέτωπη με αυξημένο κίνδυνο πλημμυρών. Τα ακραία καιρικά φαινόμενα που καταγράφονται συχνότερα στην Ελλάδα, σε συνδυασμό με την ανεπαρκή προετοιμασία, καθιστούν την περιοχή ιδιαίτερα ευάλωτη.
Ο κ. Λέκκας και άλλοι ειδικοί προτείνουν ένα ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης για την πρόληψη και αντιμετώπιση των πλημμυρών στην Αθήνα. Μεταξύ των προτάσεων είναι η ανάπτυξη κατάλληλων υποδομών, όπως φράγματα και υδάτινες δεξαμενές για τη συγκράτηση των όμβριων υδάτων. Η ενίσχυση των φυσικών χώρων πρασίνου μπορεί επίσης να συμβάλλει στην απορρόφηση του νερού, μειώνοντας τον κίνδυνο πλημμυρών. Επιπλέον, η ανάγκη για ενίσχυση της διαφάνειας και της εφαρμογής των κανονισμών δόμησης είναι κρίσιμη, καθώς πολλές περιοχές της Αθήνας έχουν αναπτυχθεί χωρίς την αναγκαία μέριμνα για τη διαχείριση των υδάτων.
Αιτίες και παράγοντες κινδύνου
Η αστικοποίηση της Αθήνας και η έλλειψη εκτεταμένων αντιπλημμυρικών έργων έχουν καταστήσει πολλές περιοχές ευάλωτες στις πλημμύρες. Η αποψίλωση των δασών, η εκτεταμένη δόμηση χωρίς την αναγκαία υποδομή για τη διαχείριση των υδάτων, καθώς και η έλλειψη επαρκών φυσικών χώρων απορρόφησης του νερού, συνεισφέρουν στην επιδείνωση του φαινομένου. Σύμφωνα με τον κ. Λέκκα, η αλλαγή των κλιματολογικών συνθηκών οδηγεί σε ακραία καιρικά φαινόμενα, όπως καταιγίδες και έντονες βροχοπτώσεις, που αυξάνουν τον κίνδυνο για τη δημόσια ασφάλεια.
Περιοχές υψηλού κινδύνου
Ο καθηγητής επισήμανε ότι ορισμένες περιοχές της Αθήνας είναι ιδιαίτερα επιρρεπείς σε πλημμύρες λόγω της γεωγραφικής τους θέσης και της ανεπαρκούς αντιπλημμυρικής προστασίας. Συγκεκριμένα, περιοχές στα νότια και δυτικά προάστια, όπως η Ελευσίνα, ο Ασπρόπυργος και η Νίκαια, διατρέχουν σημαντικό κίνδυνο. Οι ποταμοί Κηφισός και Ιλισός, που διασχίζουν την Αθήνα, έχουν δείξει επανειλημμένα τάσεις υπερχείλισης κατά τη διάρκεια έντονων βροχοπτώσεων, γεγονός που ενισχύει την ανάγκη λήψης προληπτικών μέτρων.
Επιπτώσεις στην κοινωνία και την οικονομία
Οι πλημμύρες προκαλούν σοβαρές ζημιές στις κατοικίες, τις επιχειρήσεις και τις υποδομές, με αποτέλεσμα να απαιτούνται σημαντικοί πόροι για την αποκατάσταση των ζημιών. Οι επιχειρήσεις υφίστανται οικονομικές απώλειες λόγω της διακοπής των δραστηριοτήτων τους, ενώ οι κάτοικοι των πληγείσων περιοχών αντιμετωπίζουν προβλήματα στέγασης και καθημερινότητας. Επιπλέον, οι πλημμύρες επηρεάζουν αρνητικά τη δημόσια υγεία, καθώς η υπερβολική συγκέντρωση νερού μπορεί να οδηγήσει σε μολύνσεις και επιδημίες.
Στην Ελλάδα, έχουν σημειωθεί καταστροφικές πλημμύρες τα τελευταία χρόνια, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα τις φονικές πλημμύρες στη Μάνδρα το 2017 και τα ακραία καιρικά φαινόμενα του 2023. Αυτά τα περιστατικά τονίζουν την ανάγκη για άμεσες παρεμβάσεις και εκτενή αντιπλημμυρικά έργα. Ο κ. Λέκκας τονίζει ότι η ενημέρωση των πολιτών για τους κινδύνους των πλημμυρών είναι εξίσου σημαντική με τα προληπτικά μέτρα. Οι κάτοικοι των περιοχών υψηλού κινδύνου πρέπει να είναι σε ετοιμότητα, γνωρίζοντας ασφαλείς διαδρομές και μέτρα προστασίας. Η ενίσχυση της αντίδρασης των αρχών και η συνεργασία με τις τοπικές κοινότητες μπορούν να βελτιώσουν την ανθεκτικότητα της πόλης απέναντι στα πλημμυρικά φαινόμενα.
Η προειδοποίηση αυτή αποτελεί ένα σοβαρό μήνυμα για τις αδυναμίες που υπάρχουν στην προετοιμασία της Αθήνας έναντι των πλημμυρών. Με την αλλαγή του κλίματος και τη συνεχιζόμενη αστικοποίηση, η ανάγκη για ολοκληρωμένες λύσεις γίνεται επιτακτική. Η υιοθέτηση αυστηρότερων κανονισμών, η βελτίωση των υποδομών και η ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης είναι απαραίτητα για την προστασία της πόλης και των κατοίκων της.
