Η Τουρκία βρίσκεται εκ νέου στο επίκεντρο πολιτικής αναταραχής, καθώς χιλιάδες πολίτες κατέβηκαν στους δρόμους υπερασπιζόμενοι τον δήμαρχο Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου, μετά τις αμφιλεγόμενες ενέργειες των τουρκικών αρχών εις βάρος του. Οι κινητοποιήσεις, που έλαβαν χώρα για δεύτερη συνεχόμενη νύχτα, έχουν προκαλέσει διεθνές ενδιαφέρον και ανησυχία, με τη Γερμανία και τη Γαλλία να απευθύνουν αυστηρές προειδοποιήσεις στην Άγκυρα.
Ποιος είναι ο Εκρέμ Ιμάμογλου
Ο Ιμάμογλου, μέλος του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP), αποτελεί εδώ και καιρό κεντρική φιγούρα της τουρκικής αντιπολίτευσης. Έγινε παγκοσμίως γνωστός όταν κέρδισε τις δημοτικές εκλογές στην Κωνσταντινούπολη το 2019, σπάζοντας το μονοπώλιο δεκαετιών του κυβερνώντος κόμματος AKP στην πόλη. Η επιρροή του, η μετριοπαθής ρητορική του και η στήριξη της δημοκρατίας τον έχουν καταστήσει σύμβολο αντίστασης για ένα μεγάλο κομμάτι της τουρκικής κοινωνίας.
Η αφορμή για τις νέες διαδηλώσεις ήταν μια σειρά διοικητικών ενεργειών από την τουρκική κυβέρνηση που εμμέσως επιχειρούν να περιορίσουν την εξουσία του Ιμάμογλου. Αν και διατηρεί τη δημαρχία, αποφάσεις του Υπουργείου Εσωτερικών και της τουρκικής δικαιοσύνης επιχειρούν να μειώσουν τις αρμοδιότητές του ή ακόμα και να τον θέσουν εκτός πολιτικής μέσω πειθαρχικών διώξεων. Συγκεκριμένα, η κυβέρνηση φέρεται να εξετάζει την αποπομπή του με προσχηματικές κατηγορίες για «κακοδιαχείριση» και «διοικητικές παραλείψεις».
Το κύμα διαμαρτυριών
Χιλιάδες πολίτες διαδήλωσαν στους δρόμους της Κωνσταντινούπολης, αλλά και άλλων μεγάλων πόλεων όπως η Άγκυρα και η Σμύρνη, φωνάζοντας συνθήματα υπέρ της δημοκρατίας και κατά της «αυταρχικής διολίσθησης» του καθεστώτος Ερντογάν. Οι διαδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν ειρηνικά, αν και σε ορισμένα σημεία καταγράφηκαν μικρής κλίμακας εντάσεις μεταξύ διαδηλωτών και δυνάμεων ασφαλείας.
Το πλήθος κρατούσε πανό με συνθήματα όπως «Δεν θα σιωπήσουμε», «Η Κωνσταντινούπολη δεν είναι μόνη», ενώ πολλές προσωπικότητες του πολιτισμού, της τέχνης και της επιστήμης εκφράζουν δημόσια τη στήριξή τους στον Ιμάμογλου.
Οι αντιδράσεις της διεθνούς κοινότητας
Η κατάσταση στην Τουρκία έχει προσελκύσει την προσοχή ευρωπαϊκών κυβερνήσεων. Η Γερμανία και η Γαλλία εξέδωσαν επίσημες ανακοινώσεις, εκφράζοντας την ανησυχία τους για την πορεία της δημοκρατίας στη χώρα.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας δήλωσε χαρακτηριστικά:
«Παρακολουθούμε με ανησυχία τις τελευταίες εξελίξεις στην Κωνσταντινούπολη. Οι δημοκρατικά εκλεγμένοι ηγέτες πρέπει να μπορούν να εκτελούν τα καθήκοντά τους χωρίς πολιτικές διώξεις. Η Τουρκία πρέπει να διασφαλίσει την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης και τον σεβασμό των δημοκρατικών θεσμών».
Αντίστοιχα, το γαλλικό Υπουργείο Εξωτερικών έκανε λόγο για «σοβαρή υπονόμευση της δημοκρατικής λειτουργίας», ζητώντας από την τουρκική κυβέρνηση να σεβαστεί τη λαϊκή ετυμηγορία και τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Πιθανές πολιτικές επιπτώσεις
Η πολιτική επιρροή του Ιμάμογλου φαίνεται να ενισχύεται έμμεσα μέσω των διαδηλώσεων. Ο ίδιος, με ψύχραιμη στάση, κάλεσε τους υποστηρικτές του να διαδηλώνουν ειρηνικά και με σεβασμό στους θεσμούς, στέλνοντας μήνυμα ενότητας και ελπίδας.
Ωστόσο, αναλυτές σημειώνουν ότι η συνεχιζόμενη πίεση προς τον Ιμάμογλου ενδέχεται να τον καταστήσει πιο ισχυρό πολιτικά και πιθανό αντίπαλο του Ερντογάν στις επόμενες εθνικές εκλογές.
Οι διαδηλώσεις στην Τουρκία δείχνουν πως η κοινωνία παραμένει ενεργή και αντιδραστική απέναντι σε αυταρχικές παρεμβάσεις. Το πρόσωπο του Ιμάμογλου έχει μετατραπεί σε σύμβολο δημοκρατικής ελπίδας και πολιτικής ανανέωσης. Η διεθνής κοινότητα, με προεξάρχουσες τη Γερμανία και τη Γαλλία, καλεί σε αυτοσυγκράτηση και επιστροφή στον σεβασμό των δημοκρατικών κανόνων.
Το επόμενο διάστημα αναμένεται κρίσιμο, όχι μόνο για την τύχη του Ιμάμογλου αλλά και για τη δημοκρατική πορεία της Τουρκίας γενικότερα.
