Η Ελλάδα μπαίνει σε μια νέα εποχή οδικής ασφάλειας με την εφαρμογή του αναμορφωμένου Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ). Η φιλοσοφία του είναι ξεκάθαρη: χτύπημα στην υποτροπή, αυστηρό κλιμάκωμα ποινών και στοχευμένες παρεμβάσεις εκεί όπου καταγράφονται τα περισσότερα δυστυχήματα — ταχύτητα, αλκοόλ, κράνος/ζώνη και χρήση κινητού. Ο πυρήνας της μεταρρύθμισης συνοψίζεται στο σύνθημα «η δεύτερη φορά δεν συγχωρείται», με πρόστιμα που φθάνουν χιλιάδες ευρώ και αναστολές αδειών οδήγησης που μπορεί να διαρκέσουν χρόνια, ιδιαίτερα όταν από την παράβαση προκύπτει συμβάν. Παράλληλα, ενεργοποιούνται ψηφιακές κάμερες στην Αττική και τα ειδοποιητήρια αποστέλλονται μέσω gov.gr, ώστε ο εντοπισμός παραβατών να γίνεται χωρίς καθυστερήσεις.
Τι αλλάζει στα «βαριά»
Στην καρδιά των αλλαγών βρίσκονται οι παραβάσεις που συνδέονται με θανατηφόρα ή σοβαρά τροχαία. Η υπέρβαση ορίου ταχύτητας (ιδίως >50 km/h πάνω από το όριο) επισύρει 700€ και αφαίρεση διπλώματος για 60 ημέρες, με κλιμάκωση σε 1.000€ / 180 ημέρες και κατόπιν 2.000€ / 1 έτος σε υποτροπές. Ειδικότερα για ταχύτητες >200 km/h ή για «κόντρες», ισχύει 2.000€ και αφαίρεση για 1 έτος, που διπλασιάζονται/τετραπλασιάζονται σε επόμενες υποτροπές (4.000€ / 2 έτη και 8.000€ / 4 έτη).
Η οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ γίνεται αυστηρά κλιμακωτή: για 0,50–0,80 g/l επιβάλλονται 350€ και αφαίρεση για 30 ημέρες, για 0,80–1,10 g/l 700€ και 90 ημέρες, ενώ άνω του 1,10 g/l προβλέπονται 1.200€, ακινητοποίηση/φύλαξη οχήματος και ποινικές κυρώσεις (φυλάκιση), με βαριές ποινές σε υποτροπές: 2.000€ και αφαίρεση έως 7 έτη στην πρώτη, 4.000€ και έως 10 έτη στη δεύτερη. Σε θανατηφόρο ή με βαριά σωματική βλάβη, οι ποινές κλιμακώνονται βάσει Ποινικού Κώδικα.
Η μη χρήση κράνους ή ζώνης ξεκινά από 350€ και αφαίρεση διπλώματος 30 ημέρες. Σημαντική τομή: αν ο συνεπιβάτης μοτοσικλέτας δεν φορά κράνος ή ο συνοδηγός δεν φορά ζώνη, επιβάλλεται πρόστιμο και σε εκείνον αλλά και στον οδηγό, ακόμη κι αν ο οδηγός συμμορφώνεται. Οι υποτροπές ανεβάζουν την κλίμακα έως 2.000€ και αφαίρεση άδειας για 1 έτος.
Η χρήση κινητού τηλεφώνου στο τιμόνι ρυθμίζεται αυστηρά: 350€ και αφαίρεση για 30 ημέρες στην πρώτη παράβαση, 1.000€ / 180 ημέρες στην πρώτη υποτροπή, 2.000€ / 1 έτος στη δεύτερη. Αν από τη χρήση κινητού προκύψει συμβάν, οι ποινές εκτοξεύονται, φθάνοντας έως 4.000€ και πολυετείς αφαιρέσεις.
Σημαντική αναδιάταξη υπάρχει και στη σήμανση: η παραβίαση ερυθρού σηματοδότη κοστίζει 700€ και αφαίρεση για 60 ημέρες (με κλιμάκωση ως το 2.000€ / 1 έτος), ενώ για το STOP προβλέπεται διάκριση ανάλογα με πρόκληση συμβάντος (από 350€ / 30 ημέρες έως 700€ / 60 ημέρες και πολύ αυστηρότερες κυρώσεις σε υποτροπές).
Τέλος, ο νέος ΚΟΚ κατοχυρώνει ότι η συστηματική επικίνδυνη οδήγηση (κόντρες, εξαιρετικά υψηλές ταχύτητες, βαριές παραβάσεις με συνέπειες) αντιμετωπίζεται με υψηλά πρόστιμα και μακρές αφαιρέσεις αδειών, ακολουθώντας λογική αποτροπής και μηδενικής ανοχής στην υποτροπή.
Οι «ήπιες» που έγιναν ακριβές
Πέρα από τα παραπάνω, ο νέος ΚΟΚ σκληραίνει τον τόνο και σε παραβάσεις μικρής ή μεσαίας επικινδυνότητας, οι οποίες όμως επιβαρύνουν την καθημερινότητα και αυξάνουν τον κίνδυνο: παράνομη στάθμευση σε ράμπες ΑμεΑ φέρνει τώρα υψηλά πρόστιμα και σε υποτροπή έως 2.000€ με αφαίρεση άδειας για 1 έτος. Προβλέπεται ακόμη παρακώλυση δημόσιας συγκοινωνίας (στάση/στάθμευση που εμποδίζει λεωφορείο) με 350€ και αφαίρεση 70 ημερών, παρακώλυση σιδηροδρόμων με βαρύτατες ποινές (έως 1.200€, αφαίρεση και φυλάκιση), καθώς και ειδικό πλαίσιο για λεωφορειολωρίδες (ιδίως για ταξί, με συγκεκριμένες επιτρεπτές εξαιρέσεις). Ο στόχος είναι να αποκατασταθεί η ροή και η ασφάλεια στις πόλεις, όχι μόνο στους αυτοκινητόδρομους.
Παράλληλα, ο κώδικας προβλέπει ενεργοποίηση ψηφιακών καμερών και ηλεκτρονική κοινοποίηση προστίμων — ένα βήμα που επιδιώκει σταθερή επιτήρηση και ίση μεταχείριση, μειώνοντας τα περιθώρια αυθαίρετης ερμηνείας ή μη εκτέλεσης κλήσεων.
• Ράμπες/θέσεις ΑμεΑ & διαβάσεις: υψηλά πρόστιμα· σε υποτροπή έως 2.000€ και αφαίρεση άδειας 1 έτους.
• Παρακώλυση ΜΜΜ (παράνομη στάση/στάθμευση που μπλοκάρει λεωφορείο): 350€ και αφαίρεση 70 ημερών.
• Παρακώλυση σιδηροδρόμων: 1.200€, αφαίρεση 60 ημερών, έως 5 έτη φυλάκιση σε βαριές περιπτώσεις.
• Λεωφορειολωρίδες (ΤΑΧΙ): πρόστιμο 150€· εξαιρέσεις μόνο για επιβίβαση/αποβίβαση, νύχτα, οχήματα μηδενικών ρύπων και ειδικού τύπου ΑμεΑ.
• Συνεπιβάτης χωρίς ζώνη/κράνος: πρόστιμο και στον συνεπιβάτη και στον οδηγό.
Νέα όρια και ορίζοντας εφαρμογής
Ως προς τα όρια ταχύτητας εντός πόλης, διατηρείται το γενικό 50 km/h μέχρι 1 Ιανουαρίου 2026· από εκεί και πέρα, προβλέπεται προσαρμογή ορίων ανά τύπο οδού (με έμφαση σε οδούς μονής λωρίδας/γειτονιές), εκτός αν ορίζεται διαφορετικά από τη σήμανση. Η σταδιακή αυτή μετάβαση στοχεύει σε ασφαλέστερο, «ήπιο» προφίλ κυκλοφορίας στις κατοικημένες περιοχές.
Ο ανανεωμένος ΚΟΚ επιχειρεί να αλλάξει συμπεριφορές, όχι απλώς να γεμίσει ταμειακά ταμεία. Οι βαριές κυρώσεις για αλκοόλ, ταχύτητα, κόκκινο και κινητό στέλνουν ισχυρό μήνυμα, ενώ οι «μικρές» καθημερινές παραβάσεις — από τις ράμπες ΑμεΑ μέχρι τις λεωφορειολωρίδες — παύουν να θεωρούνται ανώδυνες. Το στοίχημα τώρα είναι διπλό: σταθερή, ψηφιακή επιτήρηση και κουλτούρα σεβασμού στον δρόμο. Αν αυτά συνδυαστούν, τότε ο νέος ΚΟΚ μπορεί να μεταφραστεί σε λιγότερα θύματα και πιο ανθρώπινες πόλεις.
Η εφαρμογή ξεκίνησε 13/09/2025 (Σάββατο)
