Η κυβέρνηση Μητσοτάκη ανακοίνωσε τη μετατροπή 10 σχολικών μονάδων σε Δημόσια Ωνάσεια Σχολεία (ΔΗΜΩΣ) που θα λειτουργήσουν από το Σεπτέμβριο του 2025. Αυτά τα σχολεία θα βρίσκονται στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη, την Ξάνθη και την Κοζάνη. Οι συγκεκριμένες σχολικές μονάδες περιλαμβάνουν το 5ο Γενικό Λύκειο Περιστερίου, το 52ο Γυμνάσιο-Λύκειο Αθηνών (Κολωνός), το 3ο και το 7ο Γυμνάσιο-Λύκειο Αχαρνών, το 12ο Γυμνάσιο και το 16ο Γενικό Λύκειο Θεσσαλονίκης, το 1ο Γυμνάσιο και το 2ο Γενικό Λύκειο Ξάνθης, καθώς και το 3ο Γυμνάσιο και Λύκειο Κοζάνης.
Ωστόσο, το σχέδιο αυτό έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις τόσο από την εκπαιδευτική κοινότητα όσο και από τους γονείς. Οι επικρίσεις εστιάζουν στο γεγονός ότι το εξετασιοκεντρικό σύστημα που θα εφαρμοστεί, μαζί με την έλλειψη υποδομών σε πολλές από τις περιοχές που προβλέπεται η εφαρμογή των Ωνάσειων, θα δημιουργήσει συνθήκες ανισοτήτων στο εκπαιδευτικό σύστημα. Σύμφωνα με τους εκπαιδευτικούς, το σχέδιο αυτό θα διαιρέσει τους μαθητές σε «πολλές ταχύτητες», ενισχύοντας τις κοινωνικές ανισότητες και καταδικάζοντας παιδιά από φτωχότερες περιοχές να αντιμετωπίσουν δυσκολίες στην πρόσβαση σε ποιοτική εκπαίδευση.
Ειδικότερα στην Κρήτη, στις 14 Φεβρουαρίου, κλιμάκιο του Ιδιωτικού Οργανισμού «Ωνάση», συνοδευόμενο από αντιδημάρχους του Δήμου Ηρακλείου, πραγματοποίησε αιφνιδιαστικό έλεγχο στα σχολεία των Δειλινών, με σκοπό την αναγνώριση των σχολικών κτιρίων για τη μετατροπή τους σε Ωνάσεια. Η κίνηση αυτή, ωστόσο, δεν είχε προηγούμενη ενημέρωση προς τους τοπικούς φορείς και προκάλεσε έντονες αντιδράσεις από τους εκπαιδευτικούς, τους μαθητές και τους γονείς, οι οποίοι αντέτειναν σθεναρά τη μετατροπή των δημόσιων σχολείων σε «Ωνάσεια». Τελικά, μετά από τη μαζική αντίσταση, η Δημοτική Αρχή αναγκάστηκε να αναδιπλωθεί και συμφώνησε να μην προχωρήσει ο έλεγχος των σχολικών κτιρίων.
Στον Εύοσμο Θεσσαλονίκης, οι γονείς εκφράζουν την έντονη ανησυχία τους για την κατάσταση των σχολικών υποδομών και ζητούν την ανέγερση νέων σχολείων αντί για τη μετατροπή των υπαρχόντων σε Ωνάσεια. Ειδικά για τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες, ΔΕΠΥ και αυτισμό, υπάρχουν σοβαρές ανησυχίες σχετικά με τη καταλληλότητα των σχολικών χώρων. Οι γονείς απειλούν με νομικές ενέργειες και οργανώνουν κινητοποίηση, ζητώντας την αλλαγή της πολιτικής για τη δημόσια εκπαίδευση στην περιοχή.
Η ανησυχία είναι μεγάλη και στο Πέραμα, όπου οι κινητοποιήσεις ενάντια στην ιδιωτικοποίηση των δημόσιων σχολείων και τη μετατροπή τους σε Ωνάσεια κλιμακώνονται με τη συμμετοχή των τοπικών φορέων. Η κατάσταση αυτή προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία στους γονείς και εκπαιδευτικούς, οι οποίοι τονίζουν ότι η πολιτική αυτή ενδέχεται να υποβαθμίσει περαιτέρω την ήδη προβληματική εκπαίδευση στις λαϊκές περιοχές.
Ακαδημαϊκοί από τη Φιλοσοφική Σχολή ΕΚΠΑ εκφράζουν έντονες αντιρρήσεις για την εφαρμογή του σχεδίου, θεωρώντας ότι η δημιουργία «νησίδων αριστείας» θα οξύνει τις ταξικές ανισότητες και θα ενισχύσει τη διάκριση μεταξύ των σχολείων «αριστείας» και των «υποδεέστερων» σχολείων στις ίδιες εκπαιδευτικές περιφέρειες. Υποστηρίζουν ότι η προσπάθεια απομάκρυνσης του κράτους από τις συνταγματικές του υποχρεώσεις για τη στήριξη της δημόσιας εκπαίδευσης και η αντικατάστασή του από ιδιώτες εκπαιδευτικούς οργανισμούς πρέπει να συναντήσει καθολική απόρριψη από την εκπαιδευτική κοινότητα.
