Το Προεδρικό Διάταγμα 194/Δ/2025, που αφορά την οριοθέτηση οικισμών με πληθυσμό κάτω των 2.000 κατοίκων, έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις τόσο από πολιτικούς όσο και από ιδιοκτήτες ακινήτων. Ο βουλευτής Ηρακλείου της Νέας Δημοκρατίας, Λευτέρης Αυγενάκης, εξέφρασε σοβαρές επιφυλάξεις, χαρακτηρίζοντας το διάταγμα “βιαστικό και επιπόλαιο” και υποστηρίζοντας ότι δημιουργεί περισσότερα προβλήματα απ’ όσα επιλύει .
Επιπτώσεις του Διατάγματος
Σύμφωνα με τον κ. Αυγενάκη, το διάταγμα:
- Ακυρώνει επεκτάσεις οικισμών μετά το 1983 που είχαν γίνει με αποφάσεις νομάρχη, στηριζόμενο σε παλιές αεροφωτογραφίες και αγνοώντας οικοδομές με άδεια.
- Καθιστά χιλιάδες ακίνητα εκτός σχεδίου, με αποτέλεσμα να χάνουν το δικαίωμα δόμησης και την εμπορική τους αξία, χωρίς πρόβλεψη αποζημιώσεων ή μεταβατικές διατάξεις.
- Δημιουργεί αβεβαιότητα για τις οικοδομικές άδειες που βρίσκονται σε εξέλιξη.
- Θέτει σε κίνδυνο την ασφάλεια ιδιοκτητών που έχουν ήδη χτίσει εντός της τελευταίας 8ετίας.
Ο βουλευτής παρέθεσε στατιστικά στοιχεία του ΤΕΕ-ΤΑΚ, σύμφωνα με τα οποία:
- Το 92% των οικισμών της χώρας είναι κάτω των 2.000 κατοίκων.
- Το 80% των οικοπέδων απειλούνται με αποχαρακτηρισμό.
- Εκτιμάται απώλεια εμπορικής αξίας ακινήτων άνω των 100 δισ. ευρώ.
- Περίπου 500 οικοδομικές άδειες του 2024 βρίσκονται “στον αέρα” .
Προτάσεις
Ο κ. Αυγενάκης κατέθεσε εναλλακτική πρόταση που περιλαμβάνει:
- Θέσπιση μεταβατικών διατάξεων για την προστασία των ιδιοκτητών που επένδυσαν καλόπιστα σε ακίνητα.
- Ταχεία εφαρμογή των διαδικασιών οριοθέτησης με σαφές χρονοδιάγραμμα και δεσμεύσεις.
- Συμπληρωματική νομοθετική ρύθμιση για την ένταξη περιοχών που αναπτύχθηκαν μετά το 1983, με κριτήρια τεκμηριωμένα και κοινωνικά δίκαια.
- Χαρακτηρισμό περιοχών ως Περιοχές Ελέγχου Χρήσεων (ΠΕΧ), με δυνατότητα δόμησης υπό προϋποθέσεις.
- Αξιοποίηση των Τοπικών & Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων (ΤΠΣ & ΕΠΣ) για τον καθορισμό των ορίων των οικισμών.
- Πρόβλεψη Ζωνών Μελλοντικής Πολεοδόμησης ανά Δήμο, ώστε να καλυφθούν οι μελλοντικές ανάγκες των κοινοτήτων.
- Εξαίρεση των μικρών (έως 201 κάτοικοι) και μεσαίων (201-1000 κάτοικοι) οικισμών από τις διατάξεις του ΠΔ, με τον καθορισμό των ορίων να γίνεται από τα ΤΠΣ & ΕΠΣ .
Αντιδράσεις και από άλλους βουλευτές
Πέραν του κ. Αυγενάκη, και άλλοι βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας εξέφρασαν ενστάσεις για το διάταγμα, όπως οι κ.κ. Γιώργος Κώτσος (Καρδίτσας), Μίκα Ιατρίδη (Δωδεκανήσων), Δημήτρης Καλογερόπουλος (Δυτικού Τομέα Β’ Αθηνών), Χριστίνα Αλεξοπούλου (Αχαΐας) και Φίλιππος Φόρτωμας (Κυκλάδων) . Οι βουλευτές επεσήμαναν ότι στις τοπικές κοινωνίες καταγράφονται ισχυρές αντιδράσεις, καθώς το διάταγμα επηρεάζει αρνητικά την οικονομία, την περιφέρεια, την κοινωνία και την ιδιοκτησία.
Το Υπουργείο Περιβάλλοντος, μέσω του Υπουργού Σταύρου Παπασταύρου και του Υφυπουργού Νίκου Ταγαρά, υποστηρίζει ότι το νέο πλαίσιο διορθώνει αστοχίες δεκαετιών και δημιουργεί τις βάσεις για έναν ολοκληρωμένο πολεοδομικό σχεδιασμό. Η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου διαβεβαίωσε ότι η περιουσία των πολιτών είναι “ιερή” και ότι η νέα ρύθμιση δεν θα θίξει τους πολίτες .
Το θέμα παραμένει ανοιχτό, με τις συζητήσεις να συνεχίζονται και τις τοπικές κοινωνίες να αναμένουν με αγωνία τις τελικές αποφάσεις.
