Η 31η Ιανουαρίου 1996 αποτελεί μια από τις πιο κρίσιμες και δραματικές στιγμές της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας. Εκείνη τη νύχτα, η κρίση των Ιμίων κορυφώθηκε, οδηγώντας στον θάνατο τριών ηρωικών αξιωματικών του Πολεμικού Ναυτικού, τους οποίους η Ελλάδα τιμά μέχρι σήμερα.
Η κρίση των Ιμίων ξεκίνησε στα τέλη του 1995 και εντάθηκε στις αρχές του 1996, όταν η Τουρκία αμφισβήτησε την ελληνική κυριαρχία στη μικρή νησιωτική συστάδα των Ιμίων, στα Δωδεκάνησα. Η ένταση κορυφώθηκε όταν στις 28 Ιανουαρίου 1996 Τούρκοι δημοσιογράφοι ύψωσαν την τουρκική σημαία στη μία βραχονησίδα, προκαλώντας την άμεση αντίδραση της ελληνικής πλευράς, η οποία τη μετέπειτα ημέρα αντικατέστησε τη σημαία με την ελληνική.
Η νύχτα της 31ης Ιανουαρίου
Το βράδυ της 30ής προς 31η Ιανουαρίου, οι εξελίξεις ήταν ραγδαίες. Ο τουρκικός στρατός προχώρησε σε απόβαση σε μία από τις δύο βραχονησίδες, κλιμακώνοντας την ένταση. Η ελληνική κυβέρνηση, υπό τον πρωθυπουργό Κώστα Σημίτη, κλήθηκε να διαχειριστεί μια εξαιρετικά κρίσιμη κατάσταση, ενώ ο ελληνικός και τουρκικός στόλος είχαν παραταχθεί στο Αιγαίο σε κατάσταση πολεμικής ετοιμότητας.
Η πτώση του ελικοπτέρου και η θυσία των τριών ηρώων
Κατά τη διάρκεια της κρίσης, στις 31 Ιανουαρίου 1996, λίγο μετά τις 05:00 το πρωί, το ελληνικό ελικόπτερο Agusta-Bell AB212 του Πολεμικού Ναυτικού, με πλήρωμα τους:
- Χριστόδουλο Καραθανάση, υποπλοίαρχο (κυβερνήτης)
- Παναγιώτη Βλαχάκο, υποπλοίαρχο (συγκυβερνήτης)
- Έκτορα Γιαλοψό, αρχικελευστή (χειριστής συστημάτων)
απογειώθηκε από τη φρεγάτα Ναυαρίνο για να πραγματοποιήσει αναγνωριστική αποστολή πάνω από την περιοχή των Ιμίων.
Στις 05:30, το ελικόπτερο κατέπεσε υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες. Οι τρεις αξιωματικοί έχασαν τη ζωή τους, γράφοντας μια από τις πιο τραγικές σελίδες της ελληνικής στρατιωτικής ιστορίας. Η επίσημη εκδοχή ήταν ότι το ελικόπτερο συνετρίβη λόγω απώλειας προσανατολισμού (spatial disorientation), ωστόσο, υπάρχουν υποψίες ότι χτυπήθηκε από τουρκικά πυρά, αν και αυτό δεν επιβεβαιώθηκε ποτέ επισήμως.
Η διπλωματική κατάληξη
Με τη μεσολάβηση των Ηνωμένων Πολιτειών και κυρίως του τότε Προέδρου Μπιλ Κλίντον και του Υπουργού Εξωτερικών Γουόρεν Κρίστοφερ, οι δύο χώρες συμφώνησαν σε αποκλιμάκωση. Το περίφημο δόγμα «No troops, no ships, no flags» («Καμία σημαία, καμία στρατιωτική δύναμη, κανένα πλοίο») εφαρμόστηκε, και οι δύο πλευρές απομάκρυναν τις στρατιωτικές τους δυνάμεις από τα Ίμια.
Η κληρονομιά των Ιμίων
Η κρίση των Ιμίων σηματοδότησε μια νέα περίοδο στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, με αυξημένη ένταση στο Αιγαίο και συνεχή προκλήσεις από την τουρκική πλευρά. Παράλληλα, οι τρεις πεσόντες αξιωματικοί του Πολεμικού Ναυτικού τιμώνται ως ήρωες, με ετήσιες εκδηλώσεις μνήμης και καταθέσεις στεφάνων.
Η θυσία τους αποτελεί διαρκή υπενθύμιση του καθήκοντος και της αυταπάρνησης των Ενόπλων Δυνάμεων για την υπεράσπιση της εδαφικής ακεραιότητας της Ελλάδας.
Η νύχτα της 31ης Ιανουαρίου 1996 παραμένει χαραγμένη στη συλλογική μνήμη των Ελλήνων. Η κρίση των Ιμίων και ο ηρωικός θάνατος των τριών πιλότων του Πολεμικού Ναυτικού δεν ήταν απλώς ένα επεισόδιο στην ιστορία των ελληνοτουρκικών σχέσεων, αλλά ένα γεγονός που ανέδειξε την ανάγκη για εθνική ετοιμότητα, αποφασιστικότητα και ενότητα.
📌 Αθάνατοι!
