Το οικιστικό πρόβλημα στην Αττική γίνεται όλο και πιο έντονο, με το έλλειμμα κατοικιών να αγγίζει τις 212.000, σύμφωνα με στοιχεία που παρουσίασε ο Ηλίας Λέκκος, Επικεφαλής Οικονομικής Ανάλυσης και Επενδυτικής Στρατηγικής της Τράπεζας Πειραιώς, σε συνέδριο για την αγορά ακινήτων. Η αυξανόμενη ζήτηση για κατοικίες, σε συνδυασμό με τη στροφή μεγάλου αριθμού ακινήτων στη βραχυχρόνια μίσθωση, όπως το AirBnB, έχει δημιουργήσει ένα εκρηκτικό μείγμα, καθιστώντας την εύρεση μόνιμης στέγης όλο και πιο δύσκολη για τους πολίτες.
Έλλειψη κατοικιών και δυσκολίες πρόσβασης στη στέγαση
Το πρόγραμμα «Σπίτι μου ΙΙ», που αφορά την επιδότηση στεγαστικών δανείων για νέους, αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα της μεγάλης ζήτησης και της περιορισμένης διαθεσιμότητας κατοικιών. Ενώ προβλέπεται η απόκτηση 20.000 κατοικιών, οι επιλέξιμες αιτήσεις ξεπερνούν τις 80.000, με μόλις 1.000 δάνεια να έχουν εγκριθεί μέχρι στιγμής. Οι τράπεζες (Εθνική, Eurobank, Πειραιώς, Alpha Bank και Attica) προωθούν έντονα το πρόγραμμα, αλλά η έλλειψη διαθέσιμων ακινήτων παραμένει το βασικό εμπόδιο.
Σύμφωνα με μελέτη της Ernst & Young, τα ακίνητα που διατίθενται για βραχυχρόνια μίσθωση αυξήθηκαν δραματικά από 30.000 το 2015 σε 190.000 σήμερα, με ετήσια αύξηση 20%. Αντίστοιχη εκτίμηση της Grand Thornton για λογαριασμό των ξενοδόχων κάνει λόγο για 200.000 ακίνητα που χρησιμοποιούνται για AirBnB και άλλες πλατφόρμες. Αυτή η τάση έχει οδηγήσει σε αύξηση των ενοικίων και μείωση των διαθέσιμων κατοικιών για μακροχρόνια μίσθωση, προκαλώντας αντιδράσεις από πολιτικούς φορείς και κοινωνικές ομάδες.
Ο Σύνδεσμος Εταιρειών Βραχυχρόνιας Μίσθωσης Ακινήτων (STAMA) και η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ) υπερασπίστηκαν τη βραχυχρόνια μίσθωση, τονίζοντας ότι δεν είναι υπεύθυνη για την κρίση στη στέγαση. Ο πρόεδρος της STAMA, Νίκος Γαβαλάς, παρομοίασε την κατάσταση με έναν «πόλεμο» των ξενοδόχων και υποστήριξε ότι τα περισσότερα ακίνητα στο AirBnB δεν ήταν κατοικήσιμα στο παρελθόν, καθώς περιλάμβαναν γραφεία, αποθήκες και γκαράζ που ανακαινίστηκαν.
Αντίστοιχα, ο πρόεδρος της ΠΟΜΙΔΑ, Στράτος Παραδιάς, σημείωσε ότι η βραχυχρόνια μίσθωση ήταν σωτήρια για τους ιδιοκτήτες κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης, καθώς τους επέτρεψε να αποκτήσουν ένα επιπλέον εισόδημα και να ανακαινίσουν τα ακίνητά τους χωρίς κρατική παρέμβαση. Ωστόσο, αναγνώρισε ότι σε συγκεκριμένες περιοχές, όπως το Κουκάκι, η υπερβολική συγκέντρωση AirBnB έχει αλλάξει τον χαρακτήρα της γειτονιάς.
Η κυβέρνηση έχει ήδη προχωρήσει στη λήψη μέτρων για τη ρύθμιση της βραχυχρόνιας μίσθωσης, όπως η απαγόρευση νέων αδειών AirBnB σε τρεις μεγάλες δημοτικές περιοχές της Αθήνας και η δημιουργία ελεγκτικού μηχανισμού για την παρακολούθηση της αγοράς. Παρόλα αυτά, τόσο η STAMA όσο και η ΠΟΜΙΔΑ αντιτίθενται σε αυτές τις παρεμβάσεις, υποστηρίζοντας ότι η αγορά πρέπει να αυτορυθμιστεί και ότι οι κρατικοί περιορισμοί δεν θα λύσουν το πρόβλημα της έλλειψης κατοικιών.
Η κρίση στέγασης στην Αττική αναδεικνύει τις προκλήσεις μιας αγοράς που βρίσκεται σε μεταβατικό στάδιο, όπου η ανάγκη για μόνιμη κατοικία συγκρούεται με την κερδοφορία της βραχυχρόνιας μίσθωσης. Οι εξελίξεις τους επόμενους μήνες θα καθορίσουν το μέλλον της στεγαστικής πολιτικής και το αν τα μέτρα που λαμβάνονται θα επηρεάσουν ουσιαστικά τη διαθεσιμότητα κατοικιών για τους πολίτες.
