Καθώς ο υδράργυρος αγγίζει και σήμερα επικίνδυνα υψηλά επίπεδα, με τη θερμοκρασία να φτάνει τους 43°C σε πολλές περιοχές της χώρας, οι δρόμοι των ελληνικών μεγαλουπόλεων μετατρέπονται σε καμίνια ασφυξίας. Ο συνδυασμός του παρατεταμένου καύσωνα, των θερινών μετακινήσεων και της τουριστικής αιχμής δημιουργεί ένα εκρηκτικό κοκτέιλ στους δρόμους της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης και άλλων μεγάλων πόλεων.
Η κυκλοφοριακή συμφόρηση δεν είναι πια μια παροδική ταλαιπωρία. Σήμερα, μετατρέπεται σε μόνιμη απειλή για την ποιότητα ζωής, τη δημόσια υγεία και την ψυχραιμία χιλιάδων πολιτών. Καθώς ταυτόχρονα εξελίσσονται έργα υποδομής και εισάγονται νέα μέτρα αστυνόμευσης, οι κάτοικοι και οι επισκέπτες των πόλεων καλούνται να κινηθούν μέσα σε ένα σύνθετο και μεταβαλλόμενο περιβάλλον, που μοιάζει να απαιτεί καθημερινά νέες αντοχές.
Το κυκλοφοριακό τοπίο σήμερα: 24 Ιουλίου
Αθήνα – Ζέστη, καυσαέριο και πυκνότητα χωρίς ανάσα
Η πρωτεύουσα μοιάζει σήμερα με παγιδευμένο κουτί. Από τις πρώτες πρωινές ώρες, οι βασικοί οδικοί άξονες της Αθήνας βρίσκονται υπό πίεση. Η Λεωφόρος Κηφισού, η Κηφισίας και η Μεσογείων εμφανίζουν αυξημένο κυκλοφοριακό φόρτο, κυρίως λόγω της απελευθέρωσης του Δακτυλίου από τις 18 Ιουλίου. Η προσωρινή άρση του μέτρου, παρότι ευνοεί κάποιους οδηγούς, φαίνεται να έχει επιδεινώσει την ήδη κορεσμένη κατάσταση στο κέντρο.
Ο καύσωνας, με τη θερμοκρασία να ξεπερνά τους 40°C, εντείνει την αίσθηση κόπωσης και εκνευρισμού στους οδηγούς, ενώ η αυξημένη χρήση κλιματιστικών σε οχήματα έχει φέρει ξανά στο προσκήνιο τη συζήτηση για το ενεργειακό αποτύπωμα των μετακινήσεων. Πολλοί επιλέγουν να κινηθούν με Ι.Χ. αντί για τα δημόσια μέσα μεταφοράς, εν μέρει για λόγους άνεσης, γεγονός που δημιουργεί έναν φαύλο κύκλο συμφόρησης.
Νέο τοπίο παρακολούθησης: Οι “έξυπνες κάμερες” της Τροχαίας
Η ΕΛ.ΑΣ. σε συνεργασία με την Περιφέρεια Αττικής ξεκίνησε πρόσφατα την πιλοτική λειτουργία ψηφιακών καμερών σε 41 κυκλοφοριακούς κόμβους. Οι κάμερες αυτές ελέγχουν παραβάσεις, όπως υπερβολική ταχύτητα και παραβίαση σηματοδοτών, με στόχο την ενίσχυση της ασφάλειας. Σήμερα, η παρουσία τους καταγράφει αυξημένη δραστηριότητα, ιδίως στις ώρες αιχμής. Αν και πρόκειται για τεχνολογικό βήμα προς τα εμπρός, δεν φαίνεται ακόμα να έχει άμεσο αντίκτυπο στη ροή της κυκλοφορίας.
Θεσσαλονίκη – Νέα εποχή αλλά με παλιά προβλήματα
Στον βορρά, η κατάσταση δεν είναι πολύ διαφορετική. Παρά τη θετική επίδραση της λειτουργίας της Γραμμής 1 του Μετρό από τα τέλη του 2024, το κυκλοφοριακό πρόβλημα δεν έχει εξαλειφθεί. Οι οδηγοί εξακολουθούν να επιλέγουν το Ι.Χ. για τις μετακινήσεις τους, ιδιαίτερα σε συνοικίες χωρίς εύκολη πρόσβαση σε μετρό ή συχνή αστική συγκοινωνία. Σήμερα, τα κυριότερα προβλήματα καταγράφονται στην Εγνατία, στη Λεωφόρο Νίκης και στον Περιφερειακό, όπου καθυστερήσεις ξεπερνούν τα 25 λεπτά.
Το κύμα των αδειούχων και ο τουρισμός
Η σημερινή μέρα συμπίπτει με μία από τις πρώτες κορυφώσεις της θερινής εξόδου. Οι εθνικές οδοί που οδηγούν εκτός Αττικής – κυρίως η Αθηνών-Κορίνθου και η Αθηνών-Λαμίας – παρουσιάζουν αυξημένη κίνηση από τις 7:00 π.μ., με πολλούς Αθηναίους να αναζητούν διέξοδο σε παραλιακούς προορισμούς. Παράλληλα, οι αφίξεις τουριστών μέσω των αεροδρομίων και των λιμανιών αυξάνουν κατακόρυφα τις ανάγκες μετακίνησης εντός πόλης, επιβαρύνοντας περαιτέρω τους ήδη ταλαιπωρημένους δρόμους.
Σήμερα το απόγευμα, είναι προγραμματισμένη συγκέντρωση πολιτών από τρεις δήμους (Ηλιούπολη, Βύρωνα και Ελληνικό-Αργυρούπολη) με αίτημα την υπογειοποίηση της Λεωφόρου Κατεχάκη. Η συγκεκριμένη πρόταση περιλαμβάνει τη δημιουργία τούνελ και πράσινου διαδρόμου στην επιφάνεια, με στόχο την αποσυμφόρηση της κυκλοφορίας αλλά και την αισθητική αναβάθμιση του λεκανοπεδίου. Η συμμετοχή αναμένεται μαζική, αφού η κυκλοφοριακή πίεση έχει φτάσει πλέον στα όριά της.
Η εικόνα της σημερινής κυκλοφορίας στην Ελλάδα δεν αποτελεί απλώς στιγμιότυπο της καθημερινότητας, αλλά καμπανάκι για την ανάγκη ουσιαστικής μεταρρύθμισης του τρόπου που μετακινούμαστε. Οι συνθήκες καύσωνα, η συμφόρηση, η εξάρτηση από το Ι.Χ. και η ανεπαρκής αποκέντρωση συνθέτουν ένα δυσλειτουργικό παζλ, που δεν μπορεί πλέον να λυθεί με ημίμετρα.
Αν οι πόλεις της Ελλάδας θέλουν να ανταποκριθούν στις σύγχρονες ανάγκες και να προσφέρουν ποιότητα ζωής στους κατοίκους και επισκέπτες τους, απαιτείται μια ολοκληρωμένη κυκλοφοριακή στρατηγική: με έμφαση στα μέσα σταθερής τροχιάς, στην πράσινη μετακίνηση, αλλά και στην επένδυση στην τεχνολογία και την ασφάλεια.
Μέχρι τότε, οι οδηγοί θα συνεχίσουν να ζουν μέσα στους καθρέφτες, τα φρένα και τα κορναρίσματα. Και οι δρόμοι – είτε καλοκαίρι, είτε χειμώνα – θα συνεχίσουν να διηγούνται τις ίδιες κουρασμένες ιστορίες.
