Σε μια ιστορική στροφή στον αγώνα κατά της διαδικτυακής πειρατείας, η Ελλάδα προχωρά σε σύνδεση του ΑΦΜ με τη διεύθυνση IP, καθιστώντας για πρώτη φορά δυνατό τον εντοπισμό φυσικών προσώπων που κατεβάζουν, διακινούν ή καταναλώνουν παράνομα πειρατικό περιεχόμενο στο διαδίκτυο. Το μέτρο συνοδεύεται από πρόστιμα, σηματοδοτώντας μια νέα εποχή στην αντιμετώπιση της παραβίασης πνευματικών δικαιωμάτων.
Τι προβλέπει το νέο πλαίσιο
Σύμφωνα με την ανακοίνωση:
- Η Ειδική Επιτροπή για την Καταπολέμηση της Πειρατείας σε συνεργασία με την ΑΑΔΕ και το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης έχει αποκτήσει πλέον τη δυνατότητα:
- να εντοπίζει διευθύνσεις IP που εμπλέκονται σε πειρατικές δραστηριότητες,
- να συνδέει αυτές τις IP με ΑΦΜ φυσικών προσώπων μέσω παρόχων διαδικτύου,
- και να επιβάλλει πρόστιμα.
Το μέτρο βασίζεται στο άρθρο 66Ε του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας, αλλά για πρώτη φορά γίνεται προσωπική ταυτοποίηση του χρήστη.
Πρόστιμα και συνέπειες
Η πρώτη φάση αφορά την αποστολή ειδοποιήσεων (“notices”) προς τους παραβάτες. Εάν δεν υπάρξει συμμόρφωση, θα ακολουθούν:
- Πρόστιμο από 1.000 έως 10.000 ευρώ, ανάλογα με τη βαρύτητα της πράξης.
- Σε σοβαρές περιπτώσεις (π.χ. διακίνηση μέσω torrents ή εμπορική εκμετάλλευση), μπορεί να κινηθεί και ποινική δίωξη.
Οι έλεγχοι γίνονται με τη βοήθεια λογισμικών ανίχνευσης πειρατικού περιεχομένου που “σαρώνουν” το διαδίκτυο για ύποπτες δραστηριότητες, όπως παράνομο streaming ή μεταφόρτωση υλικού.
Πώς θα γίνεται η σύνδεση IP με ΑΦΜ
Ουσιαστικά, η Ειδική Επιτροπή εντοπίζει την IP που έχει πρόσβαση σε πειρατικό υλικό. Κατόπιν:
- Αποστέλλεται αίτημα προς τον πάροχο διαδικτύου (π.χ. Cosmote, Vodafone, Nova κ.ά.).
- Ο πάροχος υποχρεούται, βάσει νόμου, να παραδώσει τα πλήρη στοιχεία του συνδρομητή, συμπεριλαμβανομένου του ΑΦΜ του.
- Τα στοιχεία διαβιβάζονται στην ΑΑΔΕ για διασταύρωση και επιβολή προστίμου.
Η διαδικασία ακολουθεί τα πρότυπα που εφαρμόζονται ήδη σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Γερμανία και η Γαλλία.
Αντιδράσεις και ερωτήματα
Το νέο μέτρο προκαλεί έντονες συζητήσεις και αντιδράσεις από οργανώσεις ψηφιακών δικαιωμάτων, νομικούς και χρήστες του διαδικτύου.
Κίνδυνος για την ιδιωτικότητα;
Ορισμένοι νομικοί εκφράζουν ανησυχία για πιθανή παραβίαση προσωπικών δεδομένων, καθώς πλέον τα στοιχεία κάθε πολίτη (ΑΦΜ, όνομα, διεύθυνση) συνδέονται με τις ψηφιακές του συνήθειες.
Λανθασμένη ταυτοποίηση;
Εκφράζονται φόβοι ότι σε περιπτώσεις όπου η σύνδεση WiFi είναι κοινόχρηστη (σε πολυκατοικίες, καταστήματα κ.λπ.), μπορεί να υπάρξουν λανθασμένα πρόστιμα σε άσχετους ιδιοκτήτες της σύνδεσης.
Ποινικοποίηση της κατανάλωσης;
Για πρώτη φορά, δεν στοχοποιούνται μόνο όσοι ανεβάζουν παράνομο υλικό, αλλά και οι απλοί θεατές ή “καταναλωτές”, ακόμη και όταν δεν έχουν εμπορικό όφελος.
Ο αντίκτυπος στο ελληνικό κοινό
Η Ελλάδα είναι μια χώρα με υψηλό ποσοστό χρήσης πειρατικού περιεχομένου. Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΕ:
- Το 60% των νέων κάτω των 35 ετών δηλώνει ότι έχει κατεβάσει ή παρακολουθήσει τουλάχιστον μία φορά πειρατικό περιεχόμενο.
- Η πιο δημοφιλής μορφή είναι το παράνομο streaming (σειρές, ταινίες, αθλητικά), ακολουθούμενο από torrent sites.
Αναλυτές προβλέπουν ότι το νέο καθεστώς θα επιφέρει ραγδαία μείωση στη χρήση τέτοιων υπηρεσιών, καθώς η απειλή προστίμου είναι πιο απτή από ποτέ.
Η σύνδεση ΑΦΜ με IP αποτελεί τεκτονική αλλαγή στο πώς αντιμετωπίζεται η διαδικτυακή πειρατεία στην Ελλάδα. Ενώ οι δημιουργοί και οι εταιρείες προστασίας δικαιωμάτων βλέπουν θετικά τη μεταρρύθμιση, το μέτρο γεννά και θεμελιώδη ερωτήματα ελευθερίας, ιδιωτικότητας και αναλογικότητας.
Η επιτυχία ή αποτυχία του θα εξαρτηθεί όχι μόνο από την τεχνολογική του εφαρμογή, αλλά και από τον σεβασμό στα δικαιώματα των πολιτών, καθώς και από την ορθή και δίκαιη χρήση των δεδομένων.
