Από την 1η Ιανουαρίου 2027 ενεργοποιείται –για πρώτη φορά στην πράξη– ο μηχανισμός που συνδέει τα γενικά όρια ηλικίας συνταξιοδότησης με το προσδόκιμο ζωής. Αυτό σημαίνει ότι το σημερινό «62 με 40ετία» και «67 χωρίς 40ετία» μπαίνει σε τροχιά αναπροσαρμογών, με τους σημερινούς 55άρηδες να αποτελούν την πρώτη «φουρνιά» που θα δει τις αλλαγές. Τα διαθέσιμα στοιχεία και οι μέχρι τώρα αναλύσεις συγκλίνουν σε αύξηση 6–18 μηνών έως το 2030 (μέσο σενάριο +1 έτος), με τον ακριβή ρυθμό εφαρμογής να κλειδώνει στο τέλος του 2026.
Ποιο είναι το θεσμικό πλαίσιο
Η αυτόματη σύνδεση των ορίων ηλικίας με το προσδόκιμο ζωής προβλέπεται σε ήδη ψηφισμένο πλαίσιο (με ρίζες στον ν.3863/2010) και, παρότι η πρώτη εφαρμογή είχε αρχικά τοποθετηθεί στο 2021, μετατέθηκε λόγω πανδημίας. Νέος «σταθμός» είναι το 2027: τότε, με βάση τις μετρήσεις για το προσδόκιμο στα 65+, τα όρια θα αναπροσαρμοστούν και η διαδικασία θα επαναλαμβάνεται ανά τριετία (2027, 2030, κ.ο.κ.).
Τι σημαίνει πρακτικά για όσους γίνονται 62 από το 2027
Σύμφωνα με πρόσφατες αναλύσεις, αν διαπιστωθεί άνοδος του προσδόκιμου ζωής:
- Η ηλικία «62 με 40ετία» ενδέχεται να κινηθεί στα 62,5–63,5 έως το 2030.
- Η πλήρης σύνταξη χωρίς 40ετία (σήμερα στα 67) να κινηθεί στα 67,5–68,5 έως το 2030.
Σε σενάριο σταδιακής εφαρμογής (κατ’ έτος μικρές αυξήσεις, όπως το 2015–2021), έχει τεθεί ενδεικτικά η κλιμάκωση: 62,6 για όσους κλείνουν τα 62 το 2027, 62,9 το 2028, έως 63,5 το 2030. Το αν θα επιλεγεί σταδιακή αύξηση ή «εφάπαξ» προσαρμογή από 1/1/2027 θα αποφασιστεί στο τέλος του 2026.
Η Ελλάδα οφείλει να επανεξετάζει ανά τριετία τα όρια βάσει της μεταβολής στο προσδόκιμο ζωής. Δημογραφικές πιέσεις (γήρανση πληθυσμού) και διεθνείς πρακτικές –π.χ. «συνταγή Δανίας» με αυτόματο σύνδεσμο ηλικίας– στηρίζουν τη μετάβαση σε ευρωπαϊκή νόρμα. ΟΟΣΑ και ευρωπαϊκές εμπειρίες δείχνουν τάση ανόδου των ορίων, με τη χώρα μας να ευθυγραμμίζεται σταδιακά.
Οι αλλαγές δεν επηρεάζουν ασφαλισμένους που μέχρι 31/12/2026 έχουν ήδη «κλειδώσει» δικαίωμα ή έχουν συμπληρώσει τα ισχύοντα όρια (θεμελίωση/κατοχύρωση). Επιπλέον, ειδικές κατηγορίες (π.χ. βαρέα/ανθυγιεινά, γονείς με ανήλικο όπου ισχύουν ειδικές μεταβατικές, ΑμεΑ κ.ά.) έχουν δικά τους πλαίσια και προστασίες. Η μεγάλη εικόνα όμως είναι ότι τα γενικά όρια (62/67) θα ανέβουν για όσους «μπαίνουν» μετά την ενεργοποίηση του μηχανισμού.
Παραδείγματα για σημερινούς 55άρηδες (γεννηθέντες περίπου 1970)
- Προφίλ Α: Συμπληρώνω 40 έτη ασφάλισης και γίνομαι 62 ετών το 2027 → πιθανή έξοδος γύρω στα 62,6.
- Προφίλ Β: Γίνομαι 62 το 2028 → πιθανή έξοδος γύρω στα 62,9.
- Προφίλ Γ: Γίνομαι 62 το 2030 → πιθανή έξοδος έως 63,5.
Τα παραδείγματα είναι ενδεικτικά και εξαρτώνται από την τελική απόφαση (σταδιακή ή εφάπαξ εφαρμογή) μετά την αποτίμηση του προσδόκιμου ζωής στο τέλος του 2026.
Παράλληλα με τις ηλικιακές αναπροσαρμογές, «τρέχουν» και παρεμβάσεις στο ύψος και στον τρόπο υπολογισμού των συντάξεων (π.χ. αυξήσεις 2025–2027, νέος τρόπος υπολογισμού από το 2026 που συνδέεται περισσότερο με αυξήσεις μισθών). Αυτές δεν αναιρούν τις ηλικιακές αλλαγές, αλλά επηρεάζουν το ποσό της μελλοντικής σύνταξης.
Η «σύνταξη στα 62» με 40ετία μπαίνει σε φάση αναθεώρησης από 1/1/2027. Για τους σημερινούς 55άρηδες, ο ρεαλιστικός σχεδιασμός πρέπει να λάβει υπόψη ένα «μαξιλάρι» 6–18 μηνών μέχρι το 2030, με το πιθανότερο σενάριο γύρω στο +1 έτος συνολικά. Η τελική απόφαση (σταδιακή ή εφάπαξ αύξηση) θα κριθεί με τα επίσημα στοιχεία προσδόκιμου στο τέλος του 2026. Μέχρι τότε, η ασφαλέστερη στρατηγική είναι: παρακολούθηση των τριετών εκθέσεων, στοχευμένη συμπλήρωση ενσήμων/εξαγορών όπου συμφέρει και έγκαιρη εξατομικευμένη συμβουλή, ώστε η μετάβαση στα νέα όρια να γίνει με το μικρότερο δυνατό κόστος.
Σημείωση: Τα νούμερα για 62,6 – 62,9 – 63,5 και το εύρος +6 έως +18 μήνες προκύπτουν από τρέχουσες αναλύσεις/σενάρια και δεν αποτελούν ακόμη δημοσιευμένη υπουργική απόφαση· η οριστικοποίηση θα γίνει μετά την αποτίμηση του προσδόκιμου στα τέλη του 2026.
