Τα τελευταία χρόνια, τα ηλεκτρικά πατίνια εμφανίστηκαν με ταχύτητα και διάθεση… επανάστασης στις ελληνικές πόλεις. Αν και αποτέλεσαν μια καλοδεχούμενη εναλλακτική μέθοδο μετακίνησης – ιδίως για τους νέους – η άναρχη χρήση τους γέννησε ένα χάος. Ανεξέλεγκτη ταχύτητα, αυθαίρετη στάθμευση, μηδενική χρήση κράνους, κυκλοφορία σε πεζοδρόμια και πλατείες και, το χειρότερο, απουσία ουσιαστικού ελέγχου. Η Θεσσαλονίκη, μία από τις πιο επιβαρυμένες αστικές περιοχές από αυτή τη νέα πραγματικότητα, αποφάσισε επιτέλους να βάλει φρένο σε αυτή την «πατινο-τρομοκρατία».
Από την ερχόμενη εβδομάδα, τίθενται σε ισχύ αυστηροί κανόνες και κανονισμοί, με στόχο τη ρύθμιση της κυκλοφορίας των ηλεκτρικών πατινιών και τη διασφάλιση της ασφάλειας όλων όσοι κινούνται στον δημόσιο χώρο. Έλεγχοι, μπλόκα, πρόστιμα και καθορισμένες ζώνες στάθμευσης έρχονται για να φέρουν τάξη σε ένα πεδίο που έως σήμερα λειτουργούσε σχεδόν ανεξέλεγκτα.
Η νέα τάξη πραγμάτων στα πατίνια: Κανόνες, όρια και πρόστιμα
Η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Μακεδονίας–Θράκης ενέκρινε και επίσημα το νέο κανονιστικό πλαίσιο του Δήμου Θεσσαλονίκης για την κυκλοφορία των Ελαφρών Προσωπικών Ηλεκτροκίνητων Οχημάτων (ΕΠΗΟ), στα οποία ανήκουν και τα ηλεκτρικά πατίνια. Πρόκειται για μια απόφαση που βασίστηκε σε εντατική διαβούλευση, καταγγελίες πολιτών και τις επανειλημμένες παρεμβάσεις της Τροχαίας και της Δημοτικής Αστυνομίας για ατυχήματα ή παρεμπόδιση κυκλοφορίας.
Τι προβλέπει ο νέος κανονισμός;
- Όρια ταχύτητας και ζώνες κυκλοφορίας
Τα ηλεκτρικά πατίνια θα επιτρέπεται να κινούνται με μέγιστη ταχύτητα 25 χλμ/ώρα σε δρόμους και με μόλις 6 χλμ/ώρα σε περιοχές όπως πεζόδρομοι, πλατείες, πεζοδρόμια, παραλιακοί περίπατοι και χώροι πρασίνου. Σε μεγάλους δρόμους όπως η Εγνατία και η Τσιμισκή, επιτρέπεται η χρήση μόνο σε ειδικά καθορισμένες λωρίδες και με χαμηλότερο όριο ταχύτητας. - Απαγορευμένες συμπεριφορές
Ο νέος κανονισμός απαγορεύει την κυκλοφορία πατινιών:
– σε πεζοδρόμια που δεν έχουν ειδική σήμανση,
– σε δρόμους όπου η ταχύτητα κυκλοφορίας των Ι.Χ. υπερβαίνει τα 50 χλμ/ώρα,
– όταν χρησιμοποιούνται από δύο άτομα ταυτόχρονα,
– όταν ο οδηγός χρησιμοποιεί κινητό τηλέφωνο ή φορά ακουστικά.
Επιπλέον, οι οδηγοί υποχρεούνται να φορούν κράνος, να διαθέτουν φωτισμό στο πατίνι και, κατά τις βραδινές ώρες, να φορούν ανακλαστικό γιλέκο.
- Στάθμευση με όρια και σεβασμό
Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα ήταν η ανεξέλεγκτη εγκατάλειψη πατινιών σε πεζοδρόμια, ράμπες ΑμεΑ, ακόμη και… μέσα σε κάδους ή παραλίες. Ο νέος κανονισμός προβλέπει συγκεκριμένες «ζώνες στάθμευσης» τις οποίες πρέπει να τηρούν τόσο οι χρήστες όσο και οι εταιρείες ενοικίασης. Η αυθαίρετη στάθμευση πλέον επιφέρει πρόστιμο, ενώ σε περίπτωση υποτροπής, οι εταιρείες κινδυνεύουν ακόμα και με ανάκληση άδειας λειτουργίας. - Πρόστιμα και κυρώσεις
Η απόφαση δεν περιορίζεται στη θεωρία. Από την επόμενη εβδομάδα, ξεκινούν συστηματικοί έλεγχοι και μπλόκα σε όλο τον Δήμο Θεσσαλονίκης, με συμμετοχή της Δημοτικής Αστυνομίας και της Τροχαίας. Τα πρόστιμα που προβλέπονται είναι τα εξής:
- Χωρίς κράνος: 40 €
- Χρήση κινητού/ακουστικών: 100 €
- Υπέρβαση ορίων ταχύτητας ή είσοδος σε απαγορευμένο δρόμο: 100 €
- Παραβίαση φωτεινού σηματοδότη: 350 €
- Εγκατάλειψη πατινιού σε μη επιτρεπόμενο σημείο: 200 €
Οι εταιρείες που δεν συμμορφώνονται με τους νέους όρους στάθμευσης και διαχείρισης θα τιμωρούνται με χρηματικά πρόστιμα έως 1.500 ευρώ, ενώ δύο παραβάσεις σε διάστημα 6 μηνών μπορούν να οδηγήσουν σε αναστολή λειτουργίας.
Η καθημερινότητα αλλάζει – και μαζί και η συνείδηση των πολιτών
Ήδη κατά τις πρώτες ημέρες ελέγχων τον Ιούνιο, εντοπίστηκαν περισσότερες από 240 παραβάσεις, κυρίως για μη χρήση κράνους και ακατάλληλη στάθμευση. Το φαινόμενο φαίνεται πως είχε πάρει διαστάσεις – όχι μόνο στην κυκλοφορία, αλλά και στον τρόπο που οι κάτοικοι βιώνουν την καθημερινότητά τους στο αστικό περιβάλλον.
Η δημοτική αρχή επισημαίνει πως δεν έχει σκοπό να απαγορεύσει τα πατίνια, αλλά να διασφαλίσει ότι η χρήση τους γίνεται με ασφάλεια και σεβασμό. Η μικροκινητικότητα αποτελεί σημαντικό βήμα προς μια πιο πράσινη πόλη, αλλά δεν μπορεί να ανθίσει μέσα στο χάος και την αδιαφορία.
Η Θεσσαλονίκη γυρίζει σελίδα στη χρήση των ηλεκτρικών πατινιών. Με ένα αυστηρό αλλά αναγκαίο πλαίσιο, θέτει τις βάσεις για ένα πιο ασφαλές και λειτουργικό μοντέλο αστικής μετακίνησης. Το στοίχημα, όμως, δεν είναι μόνο νομικό. Είναι και πολιτισμικό.
Οι πολίτες καλούνται να αντιληφθούν ότι η ελευθερία κινείται παράλληλα με την ευθύνη. Οι χρήστες πρέπει να σέβονται τους πεζούς, τους οδηγούς, τον αστικό χώρο. Οι εταιρείες πρέπει να αναλάβουν το κομμάτι που τους αναλογεί. Και οι αρχές να δείξουν συνέπεια στην εφαρμογή του πλαισίου.
Μια πόλη δεν γίνεται «έξυπνη» επειδή γεμίζει πατίνια, αλλά επειδή βρίσκει τρόπους να τα ενσωματώνει ορθά. Η νέα τάξη στα πατίνια είναι μια αρχή – και αν εφαρμοστεί σωστά, ίσως αποτελέσει μοντέλο και για άλλες πόλεις της χώρας.
