Το έτος 2024 σηματοδότησε μια ανησυχητική καμπή στην κλιματική κρίση, καθώς η μέση παγκόσμια θερμοκρασία κατέγραψε νέο ρεκόρ, ξεπερνώντας για πρώτη φορά το όριο του 1,5°C πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα. Οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι αυτό το γεγονός αναδεικνύει τις επιταχυνόμενες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και την ανάγκη για άμεσες παγκόσμιες δράσεις.
Σύμφωνα με την Υπηρεσία Κλιματικής Αλλαγής Copernicus, το 2024 σημείωσε:
- Μια άνοδο της μέσης παγκόσμιας θερμοκρασίας κατά 1,5°C σε σύγκριση με την προβιομηχανική εποχή, ξεπερνώντας ένα κρίσιμο όριο της Συμφωνίας του Παρισιού.
- Ο μήνας Νοέμβριος 2024 ήταν ο δεύτερος θερμότερος που έχει καταγραφεί ποτέ, συμβάλλοντας σημαντικά στην κατάρριψη του ετήσιου ρεκόρ.
Ο συνδυασμός ανθρωπογενούς υπερθέρμανσης και φυσικών φαινομένων, όπως το El Niño, ενίσχυσε τη δυναμική της αύξησης της θερμοκρασίας.
Περιφερειακές επιδράσεις
- Ευρώπη: Η ήπειρος βίωσε εξαιρετικά ζεστά καλοκαίρια, με τις θερμοκρασίες να φτάνουν σε επίπεδα ρεκόρ. Η Σερβία, για παράδειγμα, κατέγραψε το θερμότερο έτος στην ιστορία της, με μέση θερμοκρασία 13,3°C, που είναι 2,3°C υψηλότερη από τον μέσο όρο.
- Ασία: Η Κίνα ανέφερε το θερμότερο έτος της δεκαετίας, με πρωτοφανείς καύσωνες που επηρέασαν τη γεωργία και την ενεργειακή επάρκεια.
- Ηνωμένες Πολιτείες: Οι νοτιοδυτικές πολιτείες αντιμετώπισαν πρωτοφανείς ξηρασίες, ενώ ακραίες βροχοπτώσεις σημειώθηκαν στη Φλόριντα.
Η υπερθέρμανση συνδέθηκε με έντονα φαινόμενα, τα οποία προκάλεσαν σοβαρές κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις:
- Καύσωνες: Στην Ευρώπη, η μέση θερμοκρασία αυξήθηκε σε επίπεδα που απείλησαν την υγεία ευάλωτων πληθυσμών.
- Πλημμύρες: Στην Ασία και την Αφρική, πλημμύρες εκτόπισαν εκατομμύρια ανθρώπους.
- Τυφώνες και κυκλώνες: Οι ωκεανοί θερμάνθηκαν, δημιουργώντας πιο ισχυρά και καταστροφικά φαινόμενα.
Οι ειδικοί υπογραμμίζουν ότι η υπέρβαση του ορίου του 1,5°C αποτελεί σαφή ένδειξη για την ταχύτητα της κλιματικής αλλαγής:
- Η φυσική ισορροπία του πλανήτη διαταράσσεται, καθώς η παγκόσμια θερμοκρασία επηρεάζει τα οικοσυστήματα και τη βιοποικιλότητα.
- Η επιτάχυνση των φαινομένων οφείλεται τόσο στις ανθρώπινες δραστηριότητες όσο και σε φυσικές διεργασίες, όπως το El Niño.
Η ανάγκη για άμεση δράση
Η παγκόσμια κοινότητα καλείται να ενισχύσει τη δέσμευση για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης:
- Συμφωνία του Παρισιού: Απαιτούνται πιο φιλόδοξοι στόχοι και μέτρα για τον περιορισμό της αύξησης της θερμοκρασίας κάτω από το όριο του 1,5°C.
- Μηδενικές εκπομπές άνθρακα: Τα κράτη πρέπει να επιταχύνουν τις δράσεις προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών.
- Προσαρμογή και ανθεκτικότητα: Χρειάζονται στρατηγικές για την προστασία των ευάλωτων κοινωνιών από ακραία φαινόμενα.
Σύμφωνα με μελέτες:
- Το 2024, η θερμοκρασία των ωκεανών ήταν η υψηλότερη που έχει καταγραφεί ποτέ, οδηγώντας σε επιτάχυνση της τήξης των παγετώνων.
- Η ατμοσφαιρική συγκέντρωση διοξειδίου του άνθρακα ξεπέρασε τα 420 ppm, επίπεδο που θεωρείται κρίσιμο για τη σταθερότητα του κλίματος.
Το θερμότερο έτος στην ιστορία επιβεβαιώνει την ανάγκη για κλιματική επαγρύπνηση. Η υπέρβαση του ορίου του 1,5°C είναι μια προειδοποίηση που δεν μπορεί να αγνοηθεί, καθώς απειλεί την επιβίωση οικοσυστημάτων και κοινωνιών παγκοσμίως.
