Σε μια εποχή όπου η ανθρωπιστική κρίση στη Λωρίδα της Γάζας έχει ξεπεράσει κάθε προηγούμενο, με τα Ηνωμένα Έθνη να κάνουν λόγο για λιμό, ανυπαρξία υποδομών και μαζική καταστροφή, ένα μικρό πλοίο, το Handala, επιχειρεί να αμφισβητήσει τη σιωπή και την αδράνεια της διεθνούς κοινότητας. Με εφόδιο την αλληλεγγύη και σύμμαχο το διεθνές δίκαιο, η αποστολή αυτή δεν είναι απλώς ένα ταξίδι. Είναι μια κραυγή ελπίδας, μια πράξη αντίστασης απέναντι στην απομόνωση ενός ολόκληρου λαού.
Το πλοίο Handala φέρει το όνομα ενός από τους πιο συμβολικούς χαρακτήρες της παλαιστινιακής ιστορίας: του παιδιού που δημιούργησε ο σκιτσογράφος Naji al-Ali, και που στάθηκε πλάτη στο κοινό, με σταυρωμένα χέρια, ως σιωπηλή διαμαρτυρία απέναντι στην παγκόσμια αδικία. Ο Handala είναι παιδί-πρόσφυγας, συμβολίζει τη μνήμη, την αθωότητα που αρνείται να ξεχαστεί και την αταλάντευτη δέσμευση στη δικαιοσύνη.
Αυτό το όνομα δεν επιλέχθηκε τυχαία. Το Handala δεν είναι απλώς ένα πλοίο — είναι ένα κινητό μήνυμα αντίστασης και ανθρωπισμού, που επιχειρεί να διασπάσει τον ασφυκτικό αποκλεισμό που έχει επιβάλει το Ισραήλ στη Γάζα από το 2007.
Η νέα αποστολή: Ένα ταξίδι με πολλούς προορισμούς
Στις 13 Ιουλίου, το Handala ξεκίνησε από το λιμάνι των Συρακουσών στη Σικελία, μεταφέροντας φαρμακευτικό και υγειονομικό υλικό, σχολικά είδη, τρόφιμα μακράς διάρκειας και κυρίως — μια τεράστια δόση πολιτικής βούλησης.
Η αποστολή τελεί υπό την αιγίδα του Freedom Flotilla Coalition (FFC), ενός διεθνούς συντονιστικού φορέα που ιδρύθηκε μετά την τραγωδία του Mavi Marmara το 2010, όταν εννέα ακτιβιστές σκοτώθηκαν από ισραηλινές δυνάμεις σε αντίστοιχη προσπάθεια. Το Handala αποτελεί την 37η αποστολή του στολίσκου και την πιο πολυσυζητημένη μετά το πρόσφατο περιστατικό με το πλοίο Madleen, το οποίο συνελήφθη και κατασχέθηκε από το Ισραήλ τον Ιούνιο.
Το πλήρωμα και η διεθνής συμμετοχή
Στο πλοίο επιβαίνουν περίπου 15 με 18 εθελοντές, προερχόμενοι από την Ιταλία, τη Νορβηγία, τη Γαλλία, την Παλαιστίνη και άλλες χώρες. Ανάμεσά τους βρίσκονται:
- γιατροί με εμπειρία σε εμπόλεμες ζώνες,
- ακτιβιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων,
- δημοσιογράφοι από ανεξάρτητα διεθνή μέσα,
- αλλά και πολιτικά πρόσωπα χαμηλού προφίλ, που συμμετέχουν χωρίς κρατική στήριξη.
Οι συμμετέχοντες γνωρίζουν ότι ενδέχεται να αντιμετωπίσουν κατάσχεση, σύλληψη ή ακόμα και ένοπλη επίθεση, καθώς το Ισραήλ έχει στο παρελθόν χαρακτηρίσει τέτοιες αποστολές ως απειλές για την «εθνική του ασφάλεια».
Το Ισραήλ, που επιβάλλει αυστηρό θαλάσσιο αποκλεισμό στη Γάζα επικαλούμενο λόγους ασφάλειας απέναντι στη Χαμάς, βλέπει τις προσπάθειες της FFC ως προβοκάτσιες. Ωστόσο, οργανώσεις όπως οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα, η Διεθνής Αμνηστία και ο ΟΗΕ κάνουν λόγο για έγκλημα κατά της ανθρωπότητας, καθώς η αποτροπή της ανθρωπιστικής βοήθειας παραβιάζει θεμελιώδη δικαιώματα του διεθνούς δικαίου.
Η αποστολή Handala, λοιπόν, δεν είναι ουδέτερη. Είναι πολιτική πράξη με σαφή κατεύθυνση: να προκαλέσει το ενδιαφέρον της διεθνούς κοινής γνώμης, να καταγράψει την παθητικότητα των θεσμών και να ανοίξει δρόμους μέσα από το νερό, όταν όλοι οι άλλοι δρόμοι έχουν μπλοκαριστεί.
Οι κίνδυνοι και οι επόμενες ώρες
Ήδη, σύμφωνα με διεθνείς παρατηρητές, ισραηλινές μονάδες παρακολουθούν την πορεία του πλοίου, ενώ ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες αναφέρουν ότι ετοιμάζεται θαλάσσια αναχαίτιση, ακόμα και σε διεθνή ύδατα, όπως έγινε με το Madleen.
Σε περίπτωση αναχαίτισης, τα μέλη της αποστολής δηλώνουν ότι δεν θα προβάλουν αντίσταση, αλλά θα καταγράψουν το γεγονός, ώστε να χρησιμοποιηθεί νομικά και διπλωματικά ως ένδειξη αυθαίρετης επιθετικότητας.
Δηλώσεις και διεθνής αντίδραση
Η εκπρόσωπος του FFC, Greta Berlin, δήλωσε:
«Δεν μπορούμε να στεκόμαστε αμέτοχοι ενώ εκατομμύρια άνθρωποι λιμοκτονούν υπό πολιορκία. Το Handala δεν είναι το τέλος, είναι μόνο η αρχή μιας νέας θαλάσσιας πορείας ελευθερίας.»
Ανάλογες δηλώσεις αλληλεγγύης εξέδωσαν προσωπικότητες όπως ο Noam Chomsky, ενώ κινητοποιήσεις υποστήριξης οργανώνονται σε Λονδίνο, Παρίσι και Βαρκελώνη.
Το Handala ταξιδεύει σε φουρτουνιασμένα νερά. Όχι μόνο κυριολεκτικά, αλλά και συμβολικά, καθώς παλεύει απέναντι σε μια παγκόσμια αδιαφορία που έχει γίνει καθεστώς. Το πλοίο αυτό, όσο μικρό και αν είναι, φέρει το βάρος της συλλογικής συνείδησης.
Αν καταφέρει να φτάσει στη Γάζα, θα σημάνει μια νίκη της αλληλεγγύης. Αν όχι, τότε η ιστορία του θα προστεθεί στο αρχείο των εθελοντών εκείνων που επέλεξαν να μη σωπάσουν.
Όπως έγραφε και ο δημιουργός του Handala:
«Θα γυρίσει να μας κοιτάξει όταν επιστρέψει στη γη του. Μέχρι τότε, θα μας δείχνει την πλάτη».
