Η πρόσφατη κατάρρευση του καθεστώτος του Μπασάρ αλ-Άσαντ στη Συρία έχει δημιουργήσει νέες δυναμικές στην περιοχή, με την Τουρκία να διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στις εξελίξεις. Ο Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν βλέπει την κατάσταση ως ευκαιρία να προωθήσει τα στρατηγικά συμφέροντα της χώρας του, εστιάζοντας σε τρεις κύριους άξονες: την αντιμετώπιση της κουρδικής επιρροής, τη διαχείριση του προσφυγικού ζητήματος και την ενίσχυση της γεωπολιτικής θέσης της Τουρκίας.
Αντιμετώπιση της κουρδικής επιρροής
Η Τουρκία θεωρεί τις κουρδικές δυνάμεις στη Συρία, ιδιαίτερα τις Μονάδες Προστασίας του Λαού (YPG), ως προέκταση του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK), το οποίο χαρακτηρίζεται ως τρομοκρατική οργάνωση από την Άγκυρα. Με την αποδυνάμωση του καθεστώτος Άσαντ, η Τουρκία επιδιώκει να περιορίσει την αυτονομία των Κούρδων στη βόρεια Συρία, αποτρέποντας τη δημιουργία ενός συνεχούς κουρδικού θύλακα κατά μήκος των συνόρων της. Πρόσφατες στρατιωτικές επιχειρήσεις, όπως η κατάληψη του Χαλεπίου από αντάρτες με την υποστήριξη της Τουρκίας, υπογραμμίζουν αυτήν την στρατηγική.
Διαχείριση του προσφυγικού ζητήματος
Η Τουρκία φιλοξενεί περίπου 3,6 εκατομμύρια Σύρους πρόσφυγες, γεγονός που έχει προκαλέσει εσωτερικές πιέσεις και αυξανόμενη δυσαρέσκεια. Ο Ερντογάν επιδιώκει να δημιουργήσει μια “ζώνη ασφαλείας” στη βόρεια Συρία, όπου θα μπορούσαν να επανεγκατασταθούν οι πρόσφυγες, μειώνοντας την πίεση στο εσωτερικό της χώρας και αλλάζοντας τη δημογραφική σύνθεση της περιοχής εις βάρος των Κούρδων.
Ενίσχυση της γεωπολιτικής θέσης της Τουρκίας
Η πτώση του καθεστώτος Άσαντ προσφέρει στην Τουρκία την ευκαιρία να αυξήσει την επιρροή της στη Συρία και την ευρύτερη περιοχή. Με την υποστήριξη των ανταρτών και την ανάληψη ρόλου σε μελλοντικές διαπραγματεύσεις, η Άγκυρα στοχεύει να διασφαλίσει τα συμφέροντά της, να περιορίσει την επιρροή του Ιράν και να διαπραγματευτεί με τις ΗΠΑ για την απομάκρυνση της υποστήριξής τους προς τις κουρδικές δυνάμεις.
Ωστόσο, οι κινήσεις αυτές ενέχουν κινδύνους, όπως η πιθανή αποσταθεροποίηση της περιοχής και η πρόκληση νέων προσφυγικών ροών. Η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις, με τις ΗΠΑ και τη Ρωσία να διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στις μελλοντικές ισορροπίες. Η Τουρκία, από την πλευρά της, επιδιώκει να εδραιώσει τη θέση της ως βασικός παίκτης στη μεταπολεμική Συρία, προωθώντας τα εθνικά της συμφέροντα και αντιμετωπίζοντας τις εσωτερικές και εξωτερικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει.
