Καθώς ο κόσμος παρακολουθεί με κομμένη την ανάσα τις τελευταίες εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, μια σειρά αποκαλύψεων που είδαν το φως της δημοσιότητας μέσω του ισραηλινού μέσου Israel Hayom έχει προκαλέσει έντονη ανησυχία αλλά και προσδοκία. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, ο Ντόναλντ Τραμπ και ο Μπενιαμίν Νετανιάχου έχουν καταστρώσει – μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας – ένα σχέδιο δραστικής ανατροπής του πολέμου στη Γάζα, με στόχο να επιτευχθεί ειρήνη μέσα σε δύο εβδομάδες.
Το σχέδιο αυτό, που παρουσιάζεται ως αποτέλεσμα διαδοχικών μυστικών επαφών και τηλεφωνικών συνδιαλέξεων, περιλαμβάνει ριζικές παρεμβάσεις στη μεταπολεμική διακυβέρνηση της Λωρίδας της Γάζας, ενώ εμπλέκει ενεργά τέσσερα αραβικά κράτη. Η αποκάλυψη έχει ήδη πυροδοτήσει έντονες αντιδράσεις τόσο εντός του Ισραήλ όσο και στον αραβικό κόσμο, καθώς επαναφέρει στο τραπέζι το πολυπαθές Παλαιστινιακό ζήτημα με πρωτοφανή γεωπολιτικό σχεδιασμό.
Οι βασικοί άξονες της συμφωνίας
✴️ Τερματισμός των εχθροπραξιών εντός 14 ημερών
Το πιο εντυπωσιακό στοιχείο είναι η πρόβλεψη για παύση πυρός εντός δύο εβδομάδων. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, η συμφωνία προβλέπει την άμεση κατάπαυση των εχθροπραξιών, χωρίς προϋπόθεση στρατιωτικής ή πολιτικής νίκης, αλλά με στόχο τη σταθεροποίηση και την αποκατάσταση της διεθνούς εικόνας του Ισραήλ και των ΗΠΑ.
✴️ Αντικατάσταση της Χαμάς με αραβική διακυβέρνηση
Το πλέον αμφιλεγόμενο σημείο της συμφωνίας είναι η εκδίωξη της Χαμάς από τη Γάζα. Στη θέση της, προβλέπεται να εγκατασταθεί ένας πολυεθνικός αραβικός συνασπισμός, αποτελούμενος από τέσσερα κράτη – εκ των οποίων έχουν κατονομαστεί μόνο τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Αίγυπτος. Τα υπόλοιπα δύο δεν έχουν ακόμη αποκαλυφθεί, γεγονός που ενισχύει τις υποψίες για την ευαισθησία του σχεδίου.
Η Χαμάς, αναμενόμενα, έχει ήδη απορρίψει κάθε σενάριο εξορίας ή απόσυρσής της από την εξουσία. Το ενδεχόμενο εξαναγκαστικής απομάκρυνσής της εγείρει σοβαρά ζητήματα νομιμότητας και ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
✴️ Απελευθέρωση όλων των Ισραηλινών ομήρων
Ως μέρος της συμφωνίας, φέρεται να προβλέπεται η πλήρης απελευθέρωση των Ισραηλινών ομήρων που κρατούνται από τη Χαμάς – περίπου 50 άτομα. Αυτή η εξέλιξη έχει τεράστια πολιτική σημασία για τον Νετανιάχου, ο οποίος αντιμετωπίζει σοβαρή πίεση στο εσωτερικό για την καθυστέρηση απελευθέρωσης των απαχθέντων.
✴️ Διεύρυνση των “Συμφωνιών του Αβραάμ”
Μια επιπλέον σημαντική πτυχή αφορά την επέκταση των ιστορικών Συμφωνιών του Αβραάμ, οι οποίες είχαν ξεκινήσει υπό την προεδρία Τραμπ. Σύμφωνα με το νέο πλάνο, χώρες όπως η Σαουδική Αραβία και η Συρία θα προστεθούν στον κύκλο των χωρών που αναγνωρίζουν διπλωματικά το Ισραήλ, ανταλλάσσοντας διπλωματική αναγνώριση με οικονομική και στρατηγική υποστήριξη.
✴️ Αναγνώριση ισραηλινής κυριαρχίας σε μέρη της Δυτικής Όχθης
Η συμφωνία προβλέπει επίσης μερική αναγνώριση της ισραηλινής κυριαρχίας σε περιοχές της Δυτικής Όχθης από τις ΗΠΑ – ένα σημείο που έχει προκαλέσει ανησυχία στους Παλαιστινίους, καθώς παρακάμπτει την Παλαιστινιακή Αρχή και κάθε έννοια αμοιβαίας συνεννόησης.
Οι ενστάσεις και τα κενά
Παρά τις εντυπωσιακές προτάσεις, πλήθος ερωτημάτων παραμένει αναπάντητο:
- Ποια είναι τα υπόλοιπα αραβικά κράτη που θα αναλάβουν τη διοίκηση της Γάζας;
- Με ποια νομιμοποίηση θα απομακρυνθεί η Χαμάς;
- Ποια θα είναι η θέση της Παλαιστινιακής Αρχής στο νέο τοπίο;
- Υπάρχει σχέδιο επανεγκατάστασης πληθυσμού ή εκτόπισης;
- Τι είδους εγγυήσεις θα δοθούν σε Ισραήλ και Παλαιστίνιους;
Πέρα από αυτά, οι αντιδράσεις εντός του Ισραήλ και της διεθνούς κοινότητας είναι μεικτές. Ο Νετανιάχου έχει να αντιμετωπίσει τόσο τη σκληροπυρηνική πτέρυγα της κυβέρνησής του, όσο και την εσωτερική αντιπολίτευση που τον κατηγορεί για απραξία και πολιτική επιβίωση εις βάρος των ομήρων. Από την άλλη, ο Ντόναλντ Τραμπ φέρεται να αξιοποιεί το σχέδιο για να ενισχύσει το προφίλ του ως παγκόσμιος μεσολαβητής ενόψει των αμερικανικών εκλογών.
Το σχέδιο Τραμπ–Νετανιάχου, αν και τολμηρό και γεμάτο πολιτικό ρίσκο, αποτυπώνει την απόγνωση αλλά και τη στρατηγική σκέψη των εμπλεκομένων πλευρών να βρουν μια “έξοδο κινδύνου” από έναν φαινομενικά αδιέξοδο πόλεμο. Αν υλοποιηθεί, θα μετασχηματίσει τον χάρτη της Μέσης Ανατολής – πολιτικά, στρατιωτικά και ηθικά.
Όμως προς το παρόν, όλα παραμένουν στον αστερισμό του “αν”. Μέχρι να επιβεβαιωθούν επίσημα τα βήματα που περιγράφονται στα ρεπορτάζ, ο κόσμος παρακολουθεί με επιφύλαξη και ελπίδα. Η ειρήνη ίσως βρίσκεται πιο κοντά από ποτέ – ή απλώς πρόκειται για μια ακόμα πράξη στο σκληρό γεωπολιτικό θέατρο της εποχής μας.
