Στις 15 Ιανουαρίου, οι αρχές της Νότιας Αφρικής ανέσυραν τουλάχιστον 60 σορούς από το εγκαταλελειμμένο χρυσωρυχείο Buffelsfontein, κοντά στην πόλη Stilfontein, περίπου 160 χιλιόμετρα δυτικά του Γιοχάνεσμπουργκ.
Οι θάνατοι αυτοί είναι αποτέλεσμα μιας μακροχρόνιας επιχείρησης καταστολής της παράνομης εξόρυξης, που ξεκίνησε τον Αύγουστο του 2024, με στόχο την αποκοπή της παροχής τροφίμων και νερού στους παράνομους μεταλλωρύχους, προκειμένου να τους αναγκάσουν να αναδυθούν και να συλληφθούν.
Η επιχείρηση, γνωστή ως “Close the Hole”, έχει δεχθεί έντονη κριτική από οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τοπικές κοινότητες, οι οποίες υποστηρίζουν ότι η τακτική της αποκοπής προμηθειών οδήγησε σε ανθρωπιστική κρίση. Πολλοί από τους μεταλλωρύχους, γνωστοί ως “zama zamas” (που σημαίνει “αυτοί που παίρνουν το ρίσκο” στη γλώσσα Ζουλού), προέρχονται από γειτονικές χώρες όπως το Λεσότο, η Μοζαμβίκη και η Ζιμπάμπουε, και εργάζονται υπό επικίνδυνες συνθήκες σε εγκαταλελειμμένα ορυχεία, αναζητώντας υπολείμματα χρυσού.
Μέχρι τις 14 Ιανουαρίου, είχαν διασωθεί 106 μεταλλωρύχοι, οι οποίοι συνελήφθησαν με την κατηγορία της παράνομης εξόρυξης.
Ωστόσο, εκτιμάται ότι εκατοντάδες άλλοι παραμένουν παγιδευμένοι υπόγεια, με τις συνθήκες να επιδεινώνονται λόγω έλλειψης τροφίμων, νερού και ιατρικής περίθαλψης. Βίντεο και επιστολές που εστάλησαν στην επιφάνεια αποκαλύπτουν την απελπιστική κατάσταση των μεταλλωρύχων, με αναφορές σε θανάτους από ασιτία και αφυδάτωση, καθώς και σε βίαια επεισόδια μεταξύ των εγκλωβισμένων.
Η κυβέρνηση της Νότιας Αφρικής υπερασπίζεται τις ενέργειές της, χαρακτηρίζοντας τους παράνομους μεταλλωρύχους ως εγκληματίες που πρέπει να συλληφθούν. Ο υπουργός Ορυκτών Πόρων και Ενέργειας, Gwede Mantashe, δήλωσε ότι το κράτος δεν έχει υποχρέωση να βοηθήσει όσους εμπλέκονται σε παράνομες δραστηριότητες.
Ωστόσο, οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τοπικοί ακτιβιστές επικρίνουν την κυβερνητική προσέγγιση, υποστηρίζοντας ότι η αποκοπή προμηθειών συνιστά απάνθρωπη τακτική που οδήγησε σε περιττές απώλειες ζωών.
Η παράνομη εξόρυξη αποτελεί σοβαρό πρόβλημα στη Νότια Αφρική, με εκτιμώμενες οικονομικές απώλειες που φτάνουν το 1 δισεκατομμύριο δολάρια ετησίως.
Η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί να εντείνει τις προσπάθειες καταπολέμησης του φαινομένου, ωστόσο οι επικριτές υποστηρίζουν ότι απαιτούνται πιο ανθρώπινες και βιώσιμες λύσεις, όπως η νομιμοποίηση και ρύθμιση της μικρής κλίμακας εξόρυξης, προκειμένου να προστατευθούν οι ζωές και τα δικαιώματα των εργαζομένων.
