Η διαχείριση των διασυνοριακών υδάτων αποτελεί κρίσιμο ζήτημα στις σχέσεις Ελλάδας και Βουλγαρίας, ιδιαίτερα όσον αφορά τους ποταμούς Άρδα και Νέστο. Η λήξη της συμφωνίας του 1964 για τον Άρδα τον Ιούλιο του 2024 έχει προκαλέσει εντάσεις, με την Ελλάδα να επιδιώκει την ανανέωσή της και τη Βουλγαρία να εμφανίζεται επιφυλακτική.
Η συμφωνία του 1964 προέβλεπε την παροχή 186 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων νερού ετησίως από τη Βουλγαρία στην Ελλάδα για αρδευτικούς σκοπούς στον βόρειο Έβρο. Μετά τη λήξη της, οι δύο χώρες βρίσκονται σε διαπραγματεύσεις για νέα συμφωνία με παρόμοιους όρους. Ωστόσο, η τελική απόφαση αναμένεται να ληφθεί από την επόμενη βουλγαρική κυβέρνηση, μετά τις εκλογές του Οκτωβρίου 2024.
Η Βουλγάρα ειδικός σε θέματα οικολογίας, Λιούμπκα Κατσάκοβα, προειδοποιεί κατά της υπογραφής νέων συμφωνιών για τη χρήση των υδάτων, επισημαίνοντας την ανάγκη η Βουλγαρία να σταθμίσει προσεκτικά τις δεσμεύσεις της, λαμβάνοντας υπόψη την εσωτερική της ασφάλεια σε νερό και τις ενεργειακές της ανάγκες. Τονίζει ότι η χώρα της έχει εκπληρώσει και υπερβεί τις υποχρεώσεις της βάσει της συμφωνίας του 1964, ενώ η ελληνική πλευρά δεν έχει κατασκευάσει φράγματα για τη συγκράτηση των υδάτων μετά την είσοδό τους στην Ελλάδα.
Σχετικά με τον ποταμό Νέστο, η συμφωνία του 1995 ορίζει ότι η Ελλάδα δικαιούται το 29% των υδάτων που προέρχονται από τη Βουλγαρία, με την προϋπόθεση το ποσοστό αυτό να ανανεώνεται κάθε επτά χρόνια. Η συμφωνία ισχύει μέχρι το 2031, αλλά η Βουλγαρία ενδέχεται να ζητήσει αποζημιώσεις για την ενέργεια που δεν μπορεί να παράγει λόγω της χρήσης των υδάτων από την Ελλάδα.
Η διαχείριση των διασυνοριακών υδάτων απαιτεί λεπτούς χειρισμούς και συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών, λαμβάνοντας υπόψη τις περιβαλλοντικές, ενεργειακές και γεωργικές ανάγκες αμφοτέρων. Οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται, με στόχο την εξεύρεση αμοιβαία επωφελούς λύσης που θα διασφαλίζει τη βιώσιμη χρήση των υδάτινων πόρων και την προστασία των οικοσυστημάτων των ποταμών Άρδα και Νέστου.
