Σε μια περίοδο που η ανάγκη για αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των πολιτών προς τους θεσμούς είναι επιτακτική, αποκαλύψεις σαν κι αυτές που έρχονται από τη Δυτική Ελλάδα δεν μπορούν να περάσουν απαρατήρητες. Η αποκαθήλωση ολόκληρης της Διεύθυνσης Μεταφορών και Επικοινωνιών Αιγίου, σε συνδυασμό με το «λουκέτο» στο αντίστοιχο τμήμα της Αμαλιάδας, συνθέτουν ένα σκηνικό βαθιάς διοικητικής παθογένειας. Υπάλληλοι φέρονται να μετέτρεψαν το κράτος σε προσωπικό τους μηχανισμό εξυπηρέτησης, ενώ οι ευθύνες εξαπλώνονται σε επίπεδο λειτουργίας, εποπτείας και ηθικής αδιαφορίας.
Η υπόθεση Αιγίου: Δημόσια υπηρεσία με ιδιωτική… λειτουργία
Το Τμήμα Μεταφορών και Επικοινωνιών Αιγίου είχε, μέχρι πρότινος, την αρμοδιότητα για κρίσιμες διοικητικές πράξεις: έκδοση διπλωμάτων, αδειών κυκλοφορίας, αλλαγές ιδιοκτησίας οχημάτων κ.λπ. Ωστόσο, σύμφωνα με το πόρισμα του ελέγχου που διενεργήθηκε από την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, κάποιοι υπάλληλοι φέρονται να εργαζόταν συστηματικά εκτός ωραρίου, με ενδείξεις πως εξυπηρετούσαν επιλεκτικά πολίτες, παρακάμπτοντας την τυπική σειρά προτεραιότητας και διαδικασίες.
Το γραφείο φέρεται να άνοιγε από τις 6 το πρωί – σχεδόν δύο ώρες πριν την επίσημη έναρξη λειτουργίας – ενώ σύμφωνα με καταγγελίες αλλά και καταγραφές, κάποιοι υπάλληλοι εργάζονταν ακόμα και τα Σαββατοκύριακα, χωρίς την παραμικρή υπηρεσιακή κάλυψη. Η εικόνα που αναδύεται θυμίζει περισσότερο «παραμάγαζο» παρά δημόσια υπηρεσία.
Η ΕΔΕ (Ένορκη Διοικητική Εξέταση) αποκάλυψε σοβαρές αποκλίσεις από την κανονικότητα. Ο πρώην προϊστάμενος του Τμήματος και τρεις ακόμα υπάλληλοι παραπέμφθηκαν στο Πειθαρχικό Συμβούλιο της Περιφέρειας. Αν και μέχρι στιγμής δεν προκύπτουν στοιχεία χρηματισμού, το είδος και η συστηματικότητα των παραβάσεων υποδεικνύουν μεθοδευμένη κατάχρηση δημόσιας εξουσίας.
Εν αναμονή των πειθαρχικών αποφάσεων, η υπηρεσία πλέον λειτουργεί με μετακινημένο προσωπικό και προσωρινή διοίκηση, ενώ οι πολίτες καλούνται να εξυπηρετούνται – με μεγάλη δυσκολία – από άλλες περιοχές.
Η περίπτωση Αμαλιάδας: Απόκρυψη στοιχείων και οικονομικά ερωτήματα
Αν η υπόθεση του Αιγίου σοκάρει, τότε αυτή της Αμαλιάδας αποτυπώνει μια πιο προχωρημένη μορφή διοικητικής διαφθοράς. Μετά από ενδελεχή εσωτερικό έλεγχο, τα γραφεία του Τμήματος Μεταφορών στην Αμαλιάδα σφραγίστηκαν πλήρως, με τη λειτουργία της υπηρεσίας να αναστέλλεται επ’ αόριστον.
Τα πορίσματα των ελεγκτών είναι βαρύτατα: γίνεται λόγος για οικονομικές ατασθαλίες, υπεξαιρέσεις κρατικών πόρων και ενδεχόμενη χειραγώγηση διοικητικών φακέλων. Η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας έχει θέσει το κτίριο υπό 24ωρη φύλαξη από ιδιωτική εταιρεία, προκειμένου να μην υπάρξει καμία αλλοίωση ή απόκρυψη στοιχείων.
Αυτό που καθιστά την υπόθεση πιο σύνθετη είναι ότι οι ελεγκτές ακόμη προσπαθούν να υπολογίσουν την πραγματική οικονομική ζημία για το Δημόσιο, καθώς η υπηρεσία φαίνεται να λειτουργούσε σε καθεστώς πλήρους ασυδοσίας για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα. Ο αριθμός των εμπλεκομένων υπαλλήλων δεν έχει ακόμη επισήμως ανακοινωθεί, ωστόσο εκτιμάται πως αφορά τουλάχιστον πέντε άτομα.
Ο Αντιπεριφερειάρχης Ηλείας, Νίκος Κοροβέσης, τόνισε με έμφαση:
«Το θέμα είναι μεγάλο. Και εμείς δεν θα κάνουμε πίσω. Θα φτάσουμε μέχρι τέλους.»
Η Αμαλιάδα, αυτή τη στιγμή, δεν διαθέτει ενεργή Διεύθυνση Μεταφορών. Όλες οι υποθέσεις και οι αιτήσεις των πολιτών έχουν μεταφερθεί – με μεγάλη πίεση – σε γειτονικές υπηρεσίες, κυρίως της Πάτρας.
Η αδρανοποίηση δύο βασικών υπηρεσιών σε περιοχές όπως το Αίγιο και η Αμαλιάδα έχει προκαλέσει τεράστια ταλαιπωρία στους πολίτες. Εκατοντάδες αιτήματα που σχετίζονται με οχήματα, διπλώματα και αδειοδοτήσεις έχουν «παγώσει», ενώ ο χρόνος εξυπηρέτησης σε γειτονικά γραφεία έχει υπερδιπλασιαστεί.
Ωστόσο, η Περιφέρεια επιμένει: «Δεν μπορούμε να θυσιάσουμε τη διαφάνεια για την ταχύτητα», δήλωσε χαρακτηριστικά πηγή κοντά στην περιφερειακή διοίκηση. Στόχος είναι να αποκατασταθεί η λειτουργία των υπηρεσιών μόνο εφόσον εξασφαλιστεί ότι πλέον θα λειτουργούν με όρους νομιμότητας και διαφάνειας.
Η εικόνα που αποκαλύπτεται πίσω από τις κλειστές πόρτες των Διευθύνσεων Μεταφορών Αιγίου και Αμαλιάδας είναι ενδεικτική μιας πιο βαθιάς παθογένειας στο ελληνικό διοικητικό σύστημα: η χρήση της δημόσιας εξουσίας για ιδιοτελείς σκοπούς, η ατιμωρησία, και η αδιαφάνεια. Ωστόσο, η παρέμβαση της Περιφέρειας δείχνει ότι υπάρχει και η άλλη πλευρά: αυτή της διοίκησης που τολμά να συγκρουστεί με τις κατεστημένες πρακτικές.
Οι επόμενοι μήνες θα είναι κρίσιμοι: για να αποδοθούν ευθύνες, να προστατευτεί το δημόσιο συμφέρον και να δημιουργηθεί ένα νέο πρότυπο υπηρεσιών που λειτουργούν για τους πολίτες – και όχι για τα προσωπικά συμφέροντα όσων τις στελεχώνουν. Η διαφάνεια δεν είναι πολυτέλεια. Είναι προϋπόθεση Δημοκρατίας.