Η ελληνική κυβέρνηση σχεδιάζει να καταστήσει υποχρεωτική την πληρωμή ενοικίων μέσω τραπεζικών συναλλαγών από το 2026, στο πλαίσιο των προσπαθειών για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής στην αγορά ακινήτων. Αυτό σημαίνει ότι οι ενοικιαστές θα πρέπει να καταθέτουν το συμφωνηθέν ποσό ενοικίου απευθείας στον τραπεζικό λογαριασμό του ιδιοκτήτη, είτε μέσω e-banking, IRIS, είτε με φυσική παρουσία στο ταμείο της τράπεζας.
Η πρωτοβουλία αυτή στοχεύει στην αντιμετώπιση της διαδεδομένης πρακτικής υποδήλωσης ενοικίων, όπου ιδιοκτήτες και ενοικιαστές συμφωνούν σε χαμηλότερα ποσά στα μισθωτήρια συμβόλαια, με την καταβολή της διαφοράς “στο χέρι”. Σύμφωνα με στοιχεία του Υπουργείου Οικονομικών, το 2023 το μέσο δηλωθέν μηνιαίο εισόδημα από ενοίκια κύριας κατοικίας ήταν μόλις 211 ευρώ, ενώ για φοιτητική στέγαση 173 ευρώ, παρά το γεγονός ότι οι πραγματικές τιμές ενοικίων, ιδίως στην Αττική, είναι έως και τέσσερις φορές υψηλότερες.
Ποινές για πληρωμές με μετρητά
Η συνέχιση πληρωμών με μετρητά θα επιφέρει αυστηρές κυρώσεις τόσο για τους ενοικιαστές όσο και για τους ιδιοκτήτες. Αν και οι ακριβείς ποινές δεν έχουν ακόμη καθοριστεί, εξετάζονται σημαντικά πρόστιμα για τους ιδιοκτήτες και ποινές για τους ενοικιαστές που δεν συμμορφώνονται.
Παράλληλα, η κυβέρνηση εξετάζει αλλαγές στη φορολογία των ενοικίων, όπως:
- Μείωση του πρώτου φορολογικού συντελεστή από 15% σε 5% για εισοδήματα έως 5.000 ευρώ, προσφέροντας ελάφρυνση έως και 500 ευρώ ετησίως για μικροϊδιοκτήτες.
- Εισαγωγή ενδιάμεσων φορολογικών συντελεστών για δικαιότερη κατανομή της φορολογικής επιβάρυνσης.
- Τριετής φοροαπαλλαγή για κενά ή ανενεργά ακίνητα, ώστε να επανενταχθούν στην αγορά.
- Διατήρηση της έκπτωσης 5% ως τεκμαρτή δαπάνη συντήρησης, χωρίς την απαίτηση παραστατικών.
Οι τελικές αποφάσεις αναμένεται να ανακοινωθούν από τον Πρωθυπουργό στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης τον Σεπτέμβριο.
Προηγούμενα μέτρα και επιπτώσεις
Από την 1η Ιανουαρίου 2020, οι επαγγελματίες υποχρεούνται να πληρώνουν ενοίκια μέσω τραπεζικών συναλλαγών, σύμφωνα με το άρθρο 13 του νόμου 4646/2019. Η μη συμμόρφωση σημαίνει ότι το ενοίκιο δεν αναγνωρίζεται ως δαπάνη που εκπίπτει από τα κέρδη της επιχείρησης.
Η υποχρεωτική πληρωμή ενοικίων μέσω τραπεζών αναμένεται να ενισχύσει τη διαφάνεια και να περιορίσει τη φοροδιαφυγή. Ωστόσο, υπάρχουν ανησυχίες ότι ορισμένοι ιδιοκτήτες και ενοικιαστές ενδέχεται να συνεχίσουν να συμφωνούν σε χαμηλότερα ποσά στα συμβόλαια και να καταβάλλουν τη διαφορά με μετρητά, πρακτική που παραμένει παράνομη.
Η επιτυχία του μέτρου θα εξαρτηθεί από την αποτελεσματική εφαρμογή του και την αυστηρή επιβολή των κυρώσεων για παραβάσεις.
