Από τη νέα σχολική χρονιά 2025–2026, τα ελληνικά σχολεία κάνουν ένα σημαντικό βήμα προς την καλλιέργεια κουλτούρας πρόληψης, υγείας και ασφάλειας: το μάθημα της κολύμβησης καθίσταται υποχρεωτικό για τους μαθητές της Γ΄ και Δ΄ Δημοτικού, ενώ ενσωματώνεται για πρώτη φορά στο αναλυτικό πρόγραμμα και η διδασκαλία βασικών αρχών ναυαγοσωστικής και πρώτων βοηθειών.
Η πρωτοβουλία του Υπουργείου Παιδείας, σε συνεργασία με το Υπουργείο Υγείας και φορείς όπως το Safe Water Sports, έρχεται ως απάντηση στην ανάγκη προστασίας της ζωής των παιδιών, με φόντο τα ανησυχητικά στοιχεία για τους πνιγμούς στην Ελλάδα.
🏊♀️ Κολύμβηση: Από επιλογή, σε υποχρέωση με στόχο τη σωτηρία
Η υποχρεωτική εκμάθηση της κολύμβησης δεν είναι απλώς ένα μάθημα φυσικής αγωγής. Είναι ένα εργαλείο ζωής. Κάθε χρόνο, η Ελλάδα θρηνεί δεκάδες ζωές λόγω πνιγμών, συχνά σε θάλασσες, λίμνες ή πισίνες. Σύμφωνα με στοιχεία του ΕΚΑΒ, πάνω από 350 άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους ετησίως από πνιγμούς, με σημαντικό ποσοστό να αφορά ανηλίκους.
Το νέο πρόγραμμα έρχεται να απαντήσει σε αυτό το πρόβλημα, με το Υπουργείο να επιδιώκει ώστε κάθε παιδί της χώρας να μάθει να κολυμπά επαρκώς, να προστατεύεται, να βοηθά και να βοηθιέται.
Η εφαρμογή θα ξεκινήσει από τον Σεπτέμβριο του 2025 και αφορά όλους τους μαθητές Γ’ και Δ’ Δημοτικού. Τα παιδιά θα συμμετέχουν σε 10 έως 12 δίωρες εκπαιδευτικές συνεδρίες, κατά τη διάρκεια του πρώτου τριμήνου, σε οργανωμένες πισίνες δήμων ή ιδιωτικών κέντρων, με δωρεάν μετακίνηση από και προς το σχολείο.
🛟 Ναυαγοσωστική & Πρώτες Βοήθειες: Μια καινοτόμος προσθήκη
Η μεγάλη καινοτομία όμως δεν είναι μόνο η υποχρεωτικότητα. Είναι και το περιεχόμενο του νέου προγράμματος. Για πρώτη φορά, οι μαθητές θα διδαχθούν – σε θεωρητικό και πρακτικό επίπεδο – βασικές αρχές ναυαγοσωστικής και πρώτων βοηθειών.
Συγκεκριμένα, τα παιδιά θα μάθουν:
- Τι να κάνουν όταν κάποιος κινδυνεύει στο νερό.
- Πώς να ζητήσουν βοήθεια και να μην πανικοβληθούν.
- Βασικούς κανόνες αυτοπροστασίας (αποφυγή ρίσκου, εκτίμηση βάθους, χρήση εξοπλισμού).
- Εισαγωγή σε απλές τεχνικές διάσωσης, χωρίς επαφή.
- Εισαγωγή στην Καρδιοπνευμονική Αναζωογόνηση (ΚΑΡΠΑ), προσαρμοσμένη για παιδιά.
Η εκπαιδευτική προσέγγιση έχει σχεδιαστεί ώστε να είναι διαδραστική, παιγνιώδης, χωρίς να τρομάζει, αλλά με στόχο την καλλιέργεια αντίληψης ευθύνης και προνοητικότητας.
Πώς θα υλοποιηθεί: Εκπαιδευτές, υποδομές, προσαρμογές
Το Υπουργείο Παιδείας έχει ήδη εκδώσει εγκυκλίους προς τις Περιφερειακές Διευθύνσεις Εκπαίδευσης, ζητώντας να αποτυπωθούν:
- Πισίνες διαθέσιμες ανά Δήμο ή Περιφέρεια.
- Πιστοποιημένοι γυμναστές με εξειδίκευση στην κολύμβηση.
- Ελλείψεις που πρέπει να καλυφθούν μέσω μεταθέσεων, αποσπάσεων ή προσλήψεων.
Οι εκπαιδευτές θα είναι καθηγητές φυσικής αγωγής (ΠΕ11) με πιστοποίηση στην εκμάθηση κολύμβησης ή και εξειδίκευση στη ναυαγοσωστική. Παράλληλα, σχεδιάζεται συνεργασία με επαγγελματίες ναυαγοσώστες για επίδειξη συγκεκριμένων τεχνικών, ενώ στους δήμους με περιορισμένες υποδομές προβλέπεται ανακατανομή σχολείων ώστε να αξιοποιούνται κεντρικές πισίνες.
Σημαντική πρόβλεψη είναι και η προσαρμογή του προγράμματος για μαθητές με αναπηρίες ή ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, με ήπια μορφή ασκήσεων, χρήση βοηθητικών μέσων και εξατομικευμένη υποστήριξη.
Ο στόχος της Πολιτείας δεν είναι απλώς η βελτίωση της φυσικής κατάστασης των μαθητών, αλλά η διαμόρφωση ενός ενεργού, υπεύθυνου πολίτη, ικανού να προστατεύει τον εαυτό του και να βοηθά τους άλλους.
Η εκμάθηση της κολύμβησης ενισχύει:
- Την αυτοπεποίθηση των παιδιών.
- Την κοινωνική τους ένταξη σε ομαδικές δραστηριότητες.
- Τη δεξιότητα ζωής που είναι απαραίτητη σε μια χώρα με τεράστια ακτογραμμή.
Πέρα από τα σχολεία, αναμένεται ότι το πρόγραμμα αυτό θα πυροδοτήσει γενικότερη πολιτική για πρόληψη πνιγμών και παροχή πρώτων βοηθειών, ενδεχομένως με πιστοποιήσεις και για μεγαλύτερες ηλικίες στο μέλλον.
Η Υπουργός Παιδείας, κα Σοφία Ζαχαράκη, χαρακτήρισε την πρωτοβουλία “ένα στοίχημα ζωής”, δηλώνοντας πως “η γνώση σώζει και η πρόληψη ξεκινά από το σχολείο”.
Ειδικοί εκπαιδευτικοί σε φυσική αγωγή καλωσορίζουν την αλλαγή, σημειώνοντας όμως την ανάγκη για επαρκή επιμόρφωση των καθηγητών και σταθερή συνεργασία με φορείς ναυαγοσωστικής.
Από την πλευρά των γονέων, η αντίδραση είναι θετική, με την προϋπόθεση ότι οι υποδομές είναι ασφαλείς και οι μετακινήσεις οργανωμένες.
Το μάθημα της Φυσικής Αγωγής φαίνεται να αναβαθμίζεται σταδιακά, αποκτώντας όχι μόνο ρόλο αθλητικής εξάσκησης αλλά και εργαλείο ζωής. Η ένταξη της κολύμβησης και της ναυαγοσωστικής δείχνει τον δρόμο για ένα πιο σύγχρονο, προληπτικό και πολυδιάστατο σχολείο.
