Η Black Friday έχει μια ενδιαφέρουσα ιστορία και πολύπλευρη ψυχολογία, επηρεάζοντας την καταναλωτική συμπεριφορά με στρατηγικές που βασίζονται στον επείγοντα χαρακτήρα, τις μεγάλες εκπτώσεις και τη μαζική κοινωνική συμμετοχή.
Ιστορία και καθιέρωση της Black Friday
Η Black Friday ξεκίνησε στις Ηνωμένες Πολιτείες και καθιερώθηκε ως η μέρα που ακολουθεί την Ημέρα των Ευχαριστιών. Ο όρος “Black Friday” εμφανίστηκε για πρώτη φορά στη Φιλαδέλφεια στις δεκαετίες του ’50 και του ’60 και αναφερόταν στην έντονη κίνηση των καταναλωτών και στα μποτιλιαρίσματα στους δρόμους. Σταδιακά, όμως, μετατράπηκε σε συνώνυμο των μεγάλων εκπτώσεων και προσφορών, με τις επιχειρήσεις να την καθιερώνουν ως την πιο κερδοφόρα ημέρα του χρόνου. Το 2000, η Black Friday έγινε πανεθνική γιορτή του καταναλωτισμού και άρχισε να επεκτείνεται και σε άλλες χώρες, κατακτώντας την Ευρώπη και την Ασία.
Ψυχολογία και παράγοντες που επηρεάζουν τις αγορές μας
Το φαινόμενο της σπανιότητας και του επείγοντος, το οποίο είναι μια ισχυρή ψυχολογική τακτική που χρησιμοποιούν συχνά οι έμποροι για να επηρεάσουν τις αγοραστικές αποφάσεις των καταναλωτών. Βασίζεται στο γεγονός ότι οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται τα αγαθά ή τις ευκαιρίες ως πιο πολύτιμες και επιθυμητές όταν αισθάνονται ότι είναι περιορισμένες ή διαθέσιμες μόνο για λίγο. Αυτό το φαινόμενο χρησιμοποιείται ευρέως κατά τη διάρκεια της Black Friday και άλλων περιόδων εκπτώσεων για να αυξήσει την πίεση και την αίσθηση ανάγκης για άμεση δράση.
Οι βασικοί παράγοντες του φαινομένου είναι η αντίληψη της σπανιότητας, που σημαίνει πως, όταν ένα προϊόν ή μια προσφορά είναι διαθέσιμη για περιορισμένο χρονικό διάστημα ή σε περιορισμένη ποσότητα, οι καταναλωτές τείνουν να πιστεύουν ότι έχει μεγαλύτερη αξία ή ότι χάνουν μια μοναδική ευκαιρία αν δεν αγοράσουν άμεσα. Η ψυχολογία της σπανιότητας βασίζεται στην αρχή της «υποκειμενικής αξίας» και το «φόβο απώλειας» (Fear of Missing Out – FOMO). Επίσης, οι καταναλωτές δίνουν μεγάλη έμφαση στην ιδέα ότι αν χάσουν την προσφορά τώρα, μπορεί να μην έχουν άλλη ευκαιρία να την αποκτήσουν στο μέλλον, κάτι που αυξάνει την αίσθηση επείγοντος. Άλλος ένας παράγοντας, είναι η αίσθηση του επείγοντος. Δηλαδή, ο περιορισμένος χρόνος είναι ένας από τους πιο κρίσιμους παράγοντες που εντείνει το φαινόμενο της σπανιότητας. Για παράδειγμα, στην Black Friday οι προσφορές διαρκούν μόνο για λίγες ώρες ή ημέρες, και αυτή η χρονική πίεση ωθεί τον καταναλωτή να πάρει γρήγορα την απόφαση, χωρίς να την εξετάσει σε βάθος. Σε αυτήν τη φάση παρατηρείται ότι η χρονική πίεση δημιουργεί μια «ψυχολογία βιασύνης» όπου ο καταναλωτής νιώθει ότι δεν έχει το περιθώριο να σκεφτεί προσεκτικά, οδηγώντας σε αγορές εν θερμώ (impulse buying).
Οι ειχειρήσεις έχουν κάποιεςστρατηγικές για να ενισχύσουν τη σπανιότητα και το επείγον. Τέτοιες στρατηγικές περιλαμβάνουν μηνύματα όπως «Μόνο 2 τεμάχια απομένουν» ή «Η προσφορά λήγει σε 3 ώρες». Αυτά τα μηνύματα διεγείρουν το αίσθημα της βιασύνης και της ανάγκης άμεσης δράσης. Πολλές φορές χρησιμοποιούνται και μετρητές αντίστροφης μέτρησης στις ιστοσελίδες, οι οποίοι ενισχύουν το αίσθημα ότι «ο χρόνος τρέχει» και πρέπει να δράσουμε πριν τελειώσει η προσφορά.
Πώς μπορούν οι καταναλωτές να προστατευθούν από το φαινόμενο της σπανιότητας και του επείγοντος
Σε αυτό παίζει σημαντικό ρόλο να υπάρχει οικονομικός προγραμματισμός και λίστα προτεραιοτήτων. Δηλαδή, η δημιουργία μιας λίστας με ό,τι πραγματικά χρειάζονται και ο καθορισμός ενός προϋπολογισμού βοηθά τους καταναλωτές να εστιάσουν στις ανάγκες τους αντί να ενδώσουν στην πίεση των περιορισμένων προσφορών. Επίσης, πρέπει να αποφεύγονται αυθόρμητες αποφάσεις. Αντί να βιαστούν, οι καταναλωτές μπορούν να σκεφτούν προσεκτικά εάν ένα προϊόν είναι απαραίτητο ή αν απλώς νιώθουν την πίεση της στιγμής. Αυτή η αναβολή στην απόφαση μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των αυθόρμητων αγορών.
Η ψυχολογία της έκπτωσης και της ευκαιρίας
Αυτός είναι ένας ισχυρός μηχανισμός που επηρεάζει τους καταναλωτές, δημιουργώντας την αίσθηση ότι αποκτούν κάτι πολύτιμο σε μειωμένη τιμή. Η προοπτική «να κερδίσουν» έναντι της αρχικής τιμής ενεργοποιεί συναισθήματα ενθουσιασμού και ανταμοιβής, καθιστώντας την αγορά δελεαστική. Αυτή η ψυχολογία επηρεάζεται από διάφορους παράγοντες που κάνουν την έκπτωση να μοιάζει με εξαιρετική ευκαιρία.
- Η αίσθηση ότι μια έκπτωση αποτελεί ευκαιρία στηρίζεται στην ιδέα ότι η κανονική τιμή είναι υψηλή και η τρέχουσα τιμή μια σπάνια ευκαιρία για απόκτηση. Οι καταναλωτές συχνά συγκρίνουν την «πραγματική» τιμή με τη μειωμένη, με αποτέλεσμα η έκπτωση να προσδίδει αυξημένη αξία στο προϊόν.
- Η θεώρηση ενός προϊόντος ως οικονομικού όφελους τους ενθαρρύνει να το αποκτήσουν, καθώς νιώθουν ότι εξοικονομούν χρήματα, ακόμη και αν δεν έχουν άμεση ανάγκη το προϊόν.
- Οι άνθρωποι έλκονται από την αίσθηση της εξοικονόμησης και του κέρδους, γεγονός που βασίζεται στην έννοια της «αποφυγής κόστους». Όταν νιώθουν ότι αποκτούν κάτι φθηνότερα από ό,τι άλλοι ή από την αρχική τιμή, ενισχύεται η συναισθηματική ανταμοιβή.
- Ο εγκέφαλος αντιδρά με αυξημένα επίπεδα ντοπαμίνης στην προοπτική του κέρδους, δημιουργώντας μια αίσθηση ικανοποίησης και ενθουσιασμού.
Ο ρόλος της αυθόρμητης αγοράς (Impulse Buying)
- Η ψυχολογία της έκπτωσης συχνά οδηγεί τους καταναλωτές σε αυθόρμητες αγορές, καθώς η «καλή τιμή» λειτουργεί ως άμεσος παρακινητής. Η ανασφάλεια ότι η έκπτωση θα τελειώσει σύντομα συνδυάζεται με την επιθυμία να εκμεταλλευτούν τη φαινομενικά συμφέρουσα προσφορά.
- Αυτή η αυθόρμητη διάθεση συχνά υπερβαίνει τη λογική αξιολόγηση της αναγκαιότητας του προϊόντος και οδηγεί σε αγορές που, υπό άλλες συνθήκες, θα είχαν απορριφθεί.
Η ψυχολογία της αναμονής και της καθυστέρησης
- Πολλοί καταναλωτές περιμένουν ειδικές περιόδους, όπως η Black Friday, για να αγοράσουν προϊόντα σε έκπτωση. Αυτό δημιουργεί προσμονή και προσδοκία για εξοικονόμηση χρημάτων.
- Αυτή η αναμονή ενισχύει τη θετική διάθεση απέναντι στις προσφορές, καθώς οι καταναλωτές νιώθουν δικαιωμένοι που περίμεναν για να επωφεληθούν από την έκπτωση.
Πώς οι καταναλωτές μπορούν να διαχειριστούν την ψυχολογία της έκπτωσης
- Επαναξιολόγηση της Αναγκαιότητας: Προτού αγοράσουν κάτι σε έκπτωση, οι καταναλωτές μπορούν να σκεφτούν αν το προϊόν είναι πραγματικά απαραίτητο ή αν το αγοράζουν λόγω της ελκυστικής προσφοράς.
- Προκαθορισμένος Προϋπολογισμός: Η θέσπιση ενός συγκεκριμένου ποσού για τις αγορές σε περιόδους εκπτώσεων βοηθά τους καταναλωτές να μην υπερβούν τα οικονομικά τους όρια.
- Επίγνωση των Ψυχολογικών Στρατηγικών: Όταν οι καταναλωτές γνωρίζουν τους τρόπους με τους οποίους οι εκπτώσεις τους επηρεάζουν, είναι λιγότερο πιθανό να επηρεαστούν από την πίεση του κέρδους και να κάνουν περιττές αγορές.
Η κοινωνική συμμετοχή και το παράδειγμα
Η συμμετοχή και το παράδειγμα του ατόμου αποτελούν σημαντικές δυνάμεις που επηρεάζουν την αγοραστική συμπεριφορά, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της Black Friday. Πρόκειται για ψυχολογικούς μηχανισμούς που σχετίζονται με την ανθρώπινη ανάγκη για κοινωνική αποδοχή και μίμηση των πράξεων των άλλων. Η Black Friday χρησιμοποιεί αυτά τα φαινόμενα για να δημιουργήσει μαζική συμμετοχή, με αποτέλεσμα οι αγοραστές να επηρεάζονται άμεσα από τις πράξεις των άλλων.
- Όταν οι καταναλωτές βλέπουν άλλους να συμμετέχουν σε μια δραστηριότητα, όπως η μαζική αγορά προϊόντων στη Black Friday, τείνουν να πιστεύουν ότι η συμμετοχή αυτή υποδηλώνει αξία ή ορθότητα. Η «κοινωνική απόδειξη» ενισχύεται όταν οι αγορές γίνονται σε δημόσιους χώρους ή καταστήματα με μεγάλη συμμετοχή, κάτι που δημιουργεί την εντύπωση ότι υπάρχει υψηλή ζήτηση και επομένως η προσφορά είναι πραγματική και η αγορά σημαντική.
- Η Black Friday ενισχύει αυτό το φαινόμενο με εικόνες καταστημάτων γεμάτων κόσμο και καταναλωτές που περιμένουν στην ουρά, δημιουργώντας την αίσθηση ότι «όλοι» αγοράζουν και επομένως και εμείς πρέπει να συμμετέχουμε.
- Τα social media ενισχύουν την κοινωνική συμμετοχή, καθώς οι καταναλωτές μοιράζονται τις αγορές τους και τις προσφορές που βρήκαν. Αυτή η διαδικτυακή έκθεση δημιουργεί την αίσθηση ότι η Black Friday είναι μια ευκαιρία που κανείς δεν πρέπει να χάσει, ενώ η κοινή εμπειρία αγορών αυξάνει την ψυχολογική επιρροή και την τάση για μίμηση.
- Πολλοί χρήστες ανεβάζουν φωτογραφίες ή δημοσιεύουν τις αγορές τους, κάτι που αυξάνει την επιθυμία των άλλων να αποκτήσουν τα ίδια προϊόντα ή να συμμετέχουν σε αυτή την αγοραστική εμπειρία.
- Η Black Friday πυροδοτεί την ανάγκη για κοινωνική αποδοχή. Όταν οι καταναλωτές βλέπουν τους φίλους ή την οικογένειά τους να συμμετέχουν σε μαζικές αγορές, νιώθουν πίεση να κάνουν και αυτοί το ίδιο για να νιώσουν «μέρος» της ομάδας. Αυτό το αίσθημα ότι «ανήκουν» στην κοινότητα αγοραστών ενισχύει την ψυχολογική τους ανάγκη για συμμετοχή.
- Η ανθρώπινη φύση τείνει να μιμείται τους γύρω μας, ειδικά σε συνθήκες αβεβαιότητας. Κατά τη διάρκεια της Black Friday, η μαζική κίνηση και οι αναρτήσεις στα social media επηρεάζουν τις αποφάσεις των καταναλωτών, οι οποίοι τείνουν να μιμούνται τη συμπεριφορά των άλλων για να μη χάσουν κάποια σημαντική ευκαιρία..
Συμβουλές για συνειδητή κατανάλωση σε συνθήκες μαζικής συμμετοχής
Είναι σημαντικό οι καταναλωτές να σκεφτούν αν μια αγορά είναι πραγματικά χρήσιμη ή αν προκύπτει από την επιθυμία τους να μιμηθούν τους άλλους. Ο εντοπισμός της πραγματικής ανάγκης για ένα προϊόν βοηθά στη μείωση των παρορμητικών αγορών που προκύπτουν από το αίσθημα του παραδείγματος. Ένα πολύ σημαντικό σημείο που πρέπει να αναφερθεί είναι πως η μείωση της έκθεσης σε αναρτήσεις σχετικές με τη Black Friday μπορεί να βοηθήσει τους καταναλωτές να μείνουν ανεπηρέαστοι από την κοινωνική πίεση.
Οι στρατηγικές Marketing και η επικοινωνία
Κατά τη διάρκεια της Black Friday η επικοινωνία και το marketing αποτελούν τον κινητήριο μοχλό για την αύξηση των πωλήσεων και την προσέλκυση του καταναλωτικού κοινού. Οι εταιρείες αξιοποιούν πολύπλευρες τακτικές για να ενισχύσουν την προβολή των προϊόντων τους, να δημιουργήσουν αίσθηση επείγοντος και να ενθαρρύνουν τους καταναλωτές να πραγματοποιήσουν αγορές. Δημιουργούν την αίσθηση επείγοντος και σπανιότητας, δηλαδή μπορεί να παρατηρηθεί ότι στις ηλεκτρονικές πλατφόρμες συχνά τοποθετούν μετρητές χρόνου στις σελίδες προϊόντων, που ενισχύουν την αίσθηση ότι οι προσφορές είναι διαθέσιμες για περιορισμένο χρονικό διάστημα. Κάτι άλλο που παρατηρείται είναι ότι πολλές επιχειρήσεις προωθούν Email Marketing και ειδοποιήσεις μέσω εξατομικευμένων προσφορών, δηλαδή, αποστέλλουν εξατομικευμένα email με προϊόντα που ταιριάζουν στα ενδιαφέροντα του κάθε καταναλωτή, δημιουργώντας μια προσωπική αίσθηση επικοινωνίας. Μη ξεχνάμε και τα push notifications, που σε αυτήν την περίπτωση στις εφαρμογές, οι ειδοποιήσεις υπενθυμίζουν στους χρήστες ότι οι προσφορές είναι διαθέσιμες ή ότι το προϊόν που ενδιαφέρονται βρίσκεται σε έκπτωση.
Η ψυχολογία της επιβράβευσης και της ευχαρίστησης
Όταν οι καταναλωτές βρίσκουν μια καλή προσφορά και την αξιοποιούν, ενεργοποιείται ένα αίσθημα ανταμοιβής που τους προκαλεί ευχαρίστηση. Η εμπειρία αυτή ενισχύεται από ψυχολογικούς μηχανισμούς που συνδέονται με το συναίσθημα της ικανοποίησης και της επιβράβευσης.
Ντοπαμίνη και αίσθημα ευχαρίστησης
- Όταν οι καταναλωτές εντοπίζουν και εκμεταλλεύονται μια προσφορά, ο εγκέφαλος απελευθερώνει ντοπαμίνη, τη λεγόμενη «ορμόνη της ευχαρίστησης». Αυτή η ορμόνη ενεργοποιεί το κέντρο επιβράβευσης του εγκεφάλου και προκαλεί συναισθήματα χαράς και ικανοποίησης.
- Η διαδικασία αυτή λειτουργεί ενισχυτικά, καθώς ο εγκέφαλος συνδέει την απόκτηση αγαθών σε χαμηλότερη τιμή με την αίσθηση επιτυχίας, κάνοντάς μας να θέλουμε να επαναλάβουμε την εμπειρία.
Αίσθημα εξοικονόμησης και αντίληψη «Κέρδους»
- Κατά τη διάρκεια της Black Friday, το αίσθημα εξοικονόμησης χρημάτων ενισχύει την ψυχολογία της επιβράβευσης. Οι καταναλωτές νιώθουν ότι αποκτούν κάτι πολύτιμο χωρίς να ξοδέψουν πολλά χρήματα, γεγονός που αυξάνει την αντιληπτή «αξία» του προϊόντος.
- Αυτή η αντίληψη του κέρδους από την έκπτωση τους κάνει να αισθάνονται ότι πήραν μια καλή απόφαση, ενισχύοντας την ευχαρίστηση από την αγορά και το αίσθημα προσωπικής επιτυχίας.
Ψυχολογία της «Αυτο-Επιβράβευσης»
- Πολλοί καταναλωτές βλέπουν τις εκπτώσεις ως μια ευκαιρία για «αυτο-επιβράβευση». Με άλλα λόγια, θεωρούν ότι δικαιούνται να κάνουν μια αγορά που υπό κανονικές συνθήκες ίσως να μην έκαναν, επειδή έχουν βρει μια καλή προσφορά.
- Αυτή η τάση αυτο-επιβράβευσης ενισχύει την αίσθηση προσωπικής ικανοποίησης και συνδέει την αγορά με θετικά συναισθήματα, κάνοντάς τους να βλέπουν την αγορά ως μια ανταμοιβή για τον εαυτό τους.
Κοινωνική επικύρωση και αίσθηση ανταμοιβής
- Οι εκπτώσεις και οι προσφορές της Black Friday αποτελούν συχνά κοινωνικά γεγονότα, κατά τα οποία οι καταναλωτές μοιράζονται την εμπειρία τους με άλλους. Αυτή η κοινωνική επικύρωση λειτουργεί ως δεύτερο επίπεδο επιβράβευσης, καθώς οι καταναλωτές νιώθουν ότι δεν είναι οι μόνοι που κάνουν μια καλή συμφωνία.
- Η επιβεβαίωση από τον κοινωνικό τους περίγυρο για την επιλογή τους δημιουργεί συναισθήματα ευχαρίστησης, ενισχύοντας την επιθυμία τους να συμμετάσχουν ξανά σε τέτοιες αγορές στο μέλλον.
Αναμονή και αυξημένη ευχαρίστηση
- Πριν από τη Black Friday, οι καταναλωτές περιμένουν με ανυπομονησία τις εκπτώσεις, κάτι που ενισχύει την αίσθηση ανταμοιβής όταν τελικά πραγματοποιούν την αγορά. Η προσμονή αυτή είναι μια πηγή ευχαρίστησης, καθώς δημιουργεί μια θετική συναισθηματική αντίδραση και ενισχύει την αίσθηση ότι η αναμονή άξιζε τον κόπο.
- Η διαδικασία του να προσμένουν και να προγραμματίζουν τις αγορές τους δημιουργεί θετικά συναισθήματα πριν καν γίνει η αγορά, και τα συναισθήματα αυτά γίνονται ακόμα πιο έντονα με την πραγματική ολοκλήρωση της αγοράς.
Συλλογή εκπτωτικών προσφορών και αίσθηση επιτυχίας
- Κατά τη διάρκεια της Black Friday, οι καταναλωτές τείνουν να αναζητούν και να συγκρίνουν προσφορές για να βρουν τις καλύτερες δυνατές ευκαιρίες. Η ανακάλυψη μιας σημαντικής έκπτωσης δημιουργεί την αίσθηση επιτυχίας και επιβράβευσης, καθώς νιώθουν ότι κατάφεραν να κάνουν μια έξυπνη και οικονομικά συμφέρουσα αγορά.
- Αυτή η αίσθηση «κυνηγιού» και «κατάκτησης» της καλύτερης προσφοράς αποτελεί μια ακόμη πηγή επιβράβευσης και ενθουσιασμού, ιδιαίτερα για τους καταναλωτές που απολαμβάνουν το να βρίσκουν έξυπνες προσφορές.
Συνεχής επανατροφοδότηση και αγοραστική συνήθεια
- Όταν οι καταναλωτές αγοράζουν προϊόντα σε έκπτωση και νιώθουν επιβράβευση και ικανοποίηση, αυτή η εμπειρία λειτουργεί ως ενίσχυση για μελλοντικές αγορές. Με άλλα λόγια, το αίσθημα ευχαρίστησης από την απόκτηση ενός προϊόντος σε έκπτωση ωθεί τους καταναλωτές να επιδιώκουν παρόμοιες εμπειρίες στο μέλλον.
- Έτσι, η Black Friday και οι εκπτώσεις δημιουργούν ένα «κύκλωμα επιβράβευσης» που οδηγεί σε επαναλαμβανόμενες αγορές, καθώς οι καταναλωτές συνηθίζουν να βλέπουν τις εκπτώσεις ως ευκαιρίες για ικανοποίηση και αυτο-επιβράβευση.
Η oικονομική κατάσταση και η ψευδαίσθηση της εξοικονόμησης
Αυτοί είναι δύο παράγοντες που επηρεάζουν έντονα την καταναλωτική συμπεριφορά, ειδικά κατά τη διάρκεια εκπτώσεων όπως η Black Friday. Καθώς οι καταναλωτές προσπαθούν να ισορροπήσουν την επιθυμία τους για κατανάλωση με τους οικονομικούς περιορισμούς, πολλές φορές νιώθουν ότι οι προσφορές και οι εκπτώσεις είναι μια ευκαιρία για οικονομικό όφελος. Ωστόσο, συχνά πέφτουν στην παγίδα της ψευδαίσθησης της εξοικονόμησης, όπου οι αγορές που κάνουν τελικά δεν εξοικονομούν πραγματικά χρήματα, αλλά οδηγούν σε αύξηση της κατανάλωσης.
Οι καταναλωτές νιώθουν ότι αγοράζουν «έξυπνα» λόγω των εκπτώσεων, αλλά στην πραγματικότητα ξοδεύουν περισσότερο από όσο θα ξόδευαν
- Σε περιόδους οικονομικής αβεβαιότητας, οι καταναλωτές γίνονται πιο προσεκτικοί με τα χρήματά τους, προσπαθώντας να καλύψουν τις ανάγκες τους με το χαμηλότερο δυνατό κόστος. Οι εκπτώσεις όπως της Black Friday δημιουργούν την αίσθηση μιας μοναδικής ευκαιρίας για εξοικονόμηση.
- Οι εταιρείες συχνά παρουσιάζουν την αρχική τιμή του προϊόντος δίπλα στην τιμή της προσφοράς, δημιουργώντας την εντύπωση ότι η διαφορά μεταξύ των δύο αποτελεί εξοικονόμηση για τον καταναλωτή. Οι καταναλωτές βλέπουν τη μειωμένη τιμή ως ένα κέρδος και πιστεύουν ότι κερδίζουν, ακόμα και αν το προϊόν δεν ήταν αναγκαίο από την αρχή.
- Αυτή η σύγκριση δημιουργεί την ψευδαίσθηση της εξοικονόμησης, καθώς ο καταναλωτής πιστεύει ότι αποφεύγει το κόστος της αρχικής τιμής. Η πραγματικότητα είναι ότι ξοδεύει χρήματα για να αγοράσει κάτι που δεν είχε προϋπολογίσει, κάτι που τελικά οδηγεί σε επιπλέον έξοδα.
Η «παγίδα» των μικρών προσφορών
- Κατά τη διάρκεια της Black Friday, πολλές επιχειρήσεις προσφέρουν μικρές εκπτώσεις ή εκπτώσεις σε προϊόντα χαμηλού κόστους, που οι καταναλωτές δεν σκέφτονται ιδιαίτερα πριν τα αγοράσουν. Αυτές οι μικρές αγορές μπορεί να φαίνονται αθώες, αλλά αθροιστικά αυξάνουν το συνολικό κόστος των αγορών τους.
- Οι καταναλωτές νιώθουν ότι αγοράζουν «έξυπνα» λόγω των εκπτώσεων, αλλά στην πραγματικότητα ξοδεύουν περισσότερο από όσο θα ξόδευαν αν αγόραζαν μόνο τα απαραίτητα. Έτσι, ενώ νομίζουν ότι εξοικονομούν, τελικά αυξάνουν τις συνολικές τους δαπάνες.
Πώς να αποφύγετε την ψευδαίσθηση της εξοικονόμησης
Ο καθορισμός ενός συγκεκριμένου ποσού για τις αγορές της Black Friday βοηθά τους καταναλωτές να μείνουν εντός των οικονομικών τους ορίων και να αποφύγουν τις παρορμητικές αγορές. Είναι σημαντικό να γίνεται σαφής διάκριση μεταξύ πραγματικών αναγκών και επιθυμιών που δημιουργούνται από την επιθυμία να εκμεταλλευτούν την έκπτωση. Και τέλος, ο έλεγχος της πραγματικής έκπτωσης και η σύγκριση των τιμών με τον αρχικό προϋπολογισμό ή με άλλες χρονικές περιόδους βοηθά στη διατήρηση της αντικειμενικότητας.
Η οικονομική κατάσταση και η ψευδαίσθηση της εξοικονόμησης είναι πολύ ισχυροί παράγοντες που επηρεάζουν τη συμπεριφορά των καταναλωτών κατά τη διάρκεια της Black Friday. Παρόλο που οι εκπτώσεις φαίνεται να προσφέρουν οικονομικό όφελος, οι καταναλωτές συχνά ξοδεύουν περισσότερα απ’ ό,τι είχαν προγραμματίσει. Με την αναγνώριση της ψευδαίσθησης της εξοικονόμησης και τη χρήση στρατηγικών για συνειδητές αγορές, οι καταναλωτές μπορούν να ελέγξουν καλύτερα τις δαπάνες τους και να αποφύγουν τις παγίδες υπερκατανάλωσης.
