Η Διεθνής Ημέρα κατά της Διαφθοράς τιμάται κάθε χρόνο στις 9 Δεκεμβρίου, ως πρωτοβουλία των Ηνωμένων Εθνών για την ευαισθητοποίηση σχετικά με τις αρνητικές επιπτώσεις της διαφθοράς στις κοινωνίες και την προώθηση της διαφάνειας, της ακεραιότητας και της λογοδοσίας.
Η ημερομηνία αυτή καθιερώθηκε το 2003, όταν η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών κατά της Διαφθοράς (UNCAC) υπογράφηκε στο Μεξικό. Η Σύμβαση αυτή αποτελεί το πρώτο παγκόσμιο νομικό εργαλείο που παρέχει ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο για την πρόληψη, την ανίχνευση και την αντιμετώπιση της διαφθοράς.
Η διαφθορά είναι ένας από τους μεγαλύτερους εχθρούς της κοινωνικής δικαιοσύνης και της οικονομικής ανάπτυξης. Αποδυναμώνει τους θεσμούς, μειώνει την εμπιστοσύνη των πολιτών, ενισχύει τις κοινωνικές ανισότητες και υπονομεύει τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Σύμφωνα με τη Διεθνή Διαφάνεια, οι οικονομικές επιπτώσεις της διαφθοράς παγκοσμίως ξεπερνούν τα 3,6 τρισεκατομμύρια δολάρια ετησίως, ενώ οι συνέπειες είναι ιδιαίτερα ορατές σε χώρες με εύθραυστους θεσμούς και χαμηλά επίπεδα ανάπτυξης.
Η μάχη κατά της διαφθοράς απαιτεί συντονισμένη δράση σε τοπικό, εθνικό και διεθνές επίπεδο. Κάποιες από τις σημαντικότερες πρωτοβουλίες περιλαμβάνουν:
- Νομοθετικά πλαίσια: Η υιοθέτηση και εφαρμογή αυστηρών νόμων κατά της διαφθοράς σε κυβερνήσεις και εταιρείες.
- Εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση: Καμπάνιες για την προώθηση της ηθικής συμπεριφοράς και της διαφάνειας στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα.
- Διαφάνεια και λογοδοσία: Η εφαρμογή πολιτικών που ενισχύουν τη λογοδοσία και μειώνουν τη γραφειοκρατία.
- Υποστήριξη των πληροφοριοδοτών: Η προστασία όσων καταγγέλλουν φαινόμενα διαφθοράς.
Διαφθορά: Ένα πολυδιάστατο ζήτημα
Η διαφθορά εκδηλώνεται με πολλούς τρόπους, όπως:
- Δωροδοκία.
- Υπεξαίρεση δημόσιων πόρων.
- Νεποτισμός.
- Ξέπλυμα χρήματος.
- Κατάχρηση εξουσίας.
Οι συνέπειες είναι βαθιές και επηρεάζουν όχι μόνο τη διακυβέρνηση αλλά και την καθημερινότητα των πολιτών.
Η Ελλάδα έχει κάνει σημαντικά βήματα για την αντιμετώπιση της διαφθοράς, ιδιαίτερα με τη σύσταση ανεξάρτητων αρχών, όπως η Εθνική Αρχή Διαφάνειας. Ωστόσο, οι προκλήσεις παραμένουν, ειδικά στον τομέα της γραφειοκρατίας και της διαφάνειας στις δημόσιες συμβάσεις.
Η ημέρα αυτή μας υπενθυμίζει ότι η καταπολέμηση της διαφθοράς δεν είναι ευθύνη μόνο των κυβερνήσεων αλλά και των πολιτών. Η συνεργασία, η συμμετοχή και η δέσμευση όλων είναι απαραίτητες για την οικοδόμηση μιας δίκαιης και διαφανούς κοινωνίας.
Το φετινό σύνθημα, όπως καθορίζεται από τα Ηνωμένα Έθνη, είναι: “Ενώνοντας Δυνάμεις για Διαφάνεια και Λογοδοσία”. Το μήνυμα αυτό αναδεικνύει τη σημασία της συλλογικής δράσης και της ενίσχυσης της εμπιστοσύνης μεταξύ πολιτών και κυβερνήσεων.
Η διαφθορά μπορεί να καταπολεμηθεί μόνο όταν υπάρχει συλλογική βούληση για αλλαγή. Η Διεθνής Ημέρα κατά της Διαφθοράς είναι μια υπενθύμιση ότι ο αγώνας για διαφάνεια και δικαιοσύνη είναι διαρκής και απαραίτητος.
