Η ημέρα αυτή εορτάζεται κάθε χρόνο στις 12 Δεκεμβρίου και έχει ως στόχο να ευαισθητοποιήσει την παγκόσμια κοινότητα για την ανάγκη παροχής ποιοτικών και οικονομικά προσιτών υπηρεσιών υγείας σε όλους τους ανθρώπους, ανεξαρτήτως κοινωνικής ή οικονομικής κατάστασης. Η ημέρα αυτή θεσπίστηκε από τα Ηνωμένα Έθνη το 2017 και αποτελεί μέρος του Στόχου 3 των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης (SDGs), που αφορά την εξασφάλιση καλής υγείας και ευημερίας για όλους.
Η καθολική υγειονομική κάλυψη σημαίνει ότι όλοι οι άνθρωποι έχουν πρόσβαση στις υγειονομικές υπηρεσίες που χρειάζονται – από την πρόληψη και θεραπεία έως την αποκατάσταση και τη φροντίδα – χωρίς να αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες. Στοχεύει στη δημιουργία συστημάτων υγείας που προσφέρουν ισότητα και διασφαλίζουν ότι κανείς δεν μένει πίσω.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), η καθολική υγειονομική κάλυψη βασίζεται σε τρεις βασικές αρχές: την ισότητα στην πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας, την ποιότητα υπηρεσιών, ώστε οι άνθρωποι να λαμβάνουν τη φροντίδα που χρειάζονται και την οικονομική προστασία από δυσβάσταχτα έξοδα υγείας.
Παρά την πρόοδο, εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως εξακολουθούν να μην έχουν πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες υγείας. Περίπου το 50% του παγκόσμιου πληθυσμού δεν καλύπτεται επαρκώς από το σύστημα υγείας της χώρας του, ενώ κάθε χρόνο πάνω από 800 εκατομμύρια άνθρωποι δαπανούν μεγάλο μέρος του εισοδήματός τους για ιατρικές δαπάνες, οδηγώντας πολλούς στη φτώχεια.
Οι λόγοι για αυτά τα προβλήματα περιλαμβάνουν:
- Ανεπαρκείς πόροι και υποδομές στα συστήματα υγείας.
- Αποκλεισμός συγκεκριμένων πληθυσμιακών ομάδων λόγω γεωγραφικών, πολιτισμικών ή κοινωνικών φραγμών.
- Αύξηση του κόστους υγειονομικής περίθαλψης.
Η Διεθνής Ημέρα Καθολικής Υγειονομικής Κάλυψης καλεί τις κυβερνήσεις, τις οργανώσεις και την κοινωνία να εργαστούν για:
- Αύξηση της επένδυσης στα εθνικά συστήματα υγείας.
- Εξασφάλιση ισότιμης πρόσβασης στις υπηρεσίες υγείας.
- Ενημέρωση και εκπαίδευση του κοινού για την υγεία και την πρόληψη.
- Δημιουργία συνεργασιών μεταξύ κρατών, οργανώσεων και ιδιωτικού τομέα.
Ορισμένες χώρες έχουν σημειώσει σημαντική πρόοδο στην υγειονομική κάλυψη:
- Νορβηγία: Παρέχει καθολική υγειονομική κάλυψη μέσω ενός δημόσιου συστήματος που χρηματοδοτείται από φόρους.
- Ιαπωνία: Εφαρμόζει υποχρεωτική ασφάλιση υγείας για όλους τους πολίτες.
- Ρουάντα: Έχει επενδύσει σε κοινότητες και πρωτοβάθμια φροντίδα, μειώνοντας τη θνησιμότητα από ασθένειες όπως ο ιός HIV.
Η καθολική υγειονομική κάλυψη δεν είναι μόνο ευθύνη των κυβερνήσεων. Κάθε άτομο μπορεί να συμβάλει μέσω:
- Συμμετοχής σε εκστρατείες ευαισθητοποίησης.
- Στήριξης μη κυβερνητικών οργανώσεων που εργάζονται για την υγεία.
- Άσκησης πίεσης στους πολιτικούς για επενδύσεις στην υγεία.
Η Διεθνής Ημέρα Καθολικής Υγειονομικής Κάλυψης μας υπενθυμίζει ότι η υγεία είναι ανθρώπινο δικαίωμα. Η εξασφάλιση υγειονομικής κάλυψης για όλους απαιτεί συλλογική δράση, πολιτική βούληση και κοινωνική ευαισθησία. Σε έναν κόσμο όπου κανείς δεν πρέπει να διαλέγει ανάμεσα στην υγεία του και το εισόδημά του, η καθολική κάλυψη αποτελεί τον πυλώνα ενός δίκαιου και ισότιμου μέλλοντος.
