Η Διεθνής Ημέρα Νεβρόζ, γνωστή και ως Περσικό Νέο Έτος, γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 21 Μαρτίου, σηματοδοτώντας την εαρινή ισημερία και την έναρξη της άνοιξης στο βόρειο ημισφαίριο. Η λέξη “Νεβρόζ” προέρχεται από τα περσικά και σημαίνει “νέα ημέρα” (νοῦ = νέα, ῥοῦζ = ημέρα).
Αυτή η γιορτή έχει τις ρίζες της στον αρχαίο Ζωροαστρισμό και γιορτάζεται εδώ και πάνω από 3.000 χρόνια σε περιοχές όπως η Δυτική και Κεντρική Ασία, ο Καύκασος, η Μαύρη Θάλασσα και τα Βαλκάνια. Σήμερα, το Νεβρόζ θεωρείται κυρίως κοσμική γιορτή και τιμάται από ανθρώπους διαφόρων θρησκειών και πολιτισμών, διατηρώντας ωστόσο την ιερότητά του για τους Ζωροαστριστές.
Η γιορτή του Νεβρόζ περιλαμβάνει πλούσιες παραδόσεις και έθιμα που ποικίλλουν ανάλογα με την περιοχή. Κάποια από τα πιο διαδεδομένα έθιμα είναι:
- Chāhār Shanbe Sûri: Η τελευταία Τετάρτη πριν το Νεβρόζ, όπου οι άνθρωποι ανάβουν φωτιές και πηδούν πάνω από αυτές, λέγοντας φράσεις που συμβολίζουν την απαλλαγή από την αρρώστια και την απόκτηση υγείας και δύναμης.
- Haji Firûz: Ένα παραδοσιακό πρόσωπο με κόκκινη ενδυμασία και μαυρισμένο πρόσωπο, που τραγουδά και χορεύει στους δρόμους, αναγγέλλοντας την έλευση του Νεβρόζ.
- Haft-Seen: Ένα διακοσμημένο τραπέζι με επτά αντικείμενα που ξεκινούν από το περσικό γράμμα “σ”, καθένα από τα οποία έχει συμβολική σημασία, όπως το σιτάρι (sabzeh) που συμβολίζει την αναγέννηση και την ανάπτυξη.
Η σημασία του Νεβρόζ αναγνωρίστηκε διεθνώς το 2010, όταν η UNESCO το κατέγραψε ως Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά της Ανθρωπότητας, ενώ την ίδια χρονιά τα Ηνωμένα Έθνη ανακήρυξαν την 21η Μαρτίου ως Διεθνή Ημέρα Νεβρόζ.
Στην Ελλάδα, το Νεβρόζ γιορτάζεται κυρίως από κοινότητες μεταναστών από χώρες όπου η γιορτή αυτή έχει βαθιές ρίζες, όπως το Ιράν και το Αφγανιστάν. Οι εορτασμοί περιλαμβάνουν πολιτιστικές εκδηλώσεις, μουσική, χορό και παραδοσιακά φαγητά, προάγοντας την πολυπολιτισμικότητα και την κατανόηση μεταξύ των λαών.
Το Νεβρόζ, πέρα από την πολιτιστική του σημασία, προάγει αξίες όπως η ειρήνη, η αλληλεγγύη και η ανανέωση, αποτελώντας μια γιορτή που ενώνει ανθρώπους διαφορετικών εθνοτήτων και θρησκειών σε ένα κοινό πνεύμα ελπίδας και αναγέννησης.