Η μέρα αυτή έχει ως στόχο να ευαισθητοποιήσει τον κόσμο για θέματα ψυχικής υγείας, να καταπολεμήσει το στίγμα που συνδέεται με τις ψυχικές ασθένειες και να προωθήσει την πρόσβαση σε φροντίδα και υποστήριξη για όλους.
Καθιερώθηκε το 1992 από τη Διεθνή Ομοσπονδία για την Ψυχική Υγεία (World Federation for Mental Health). Στηρίχθηκε από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) και πολλές άλλες οργανώσεις, οι οποίες ανέλαβαν πρωτοβουλίες για την ενίσχυση της ευαισθητοποίησης γύρω από τα ζητήματα ψυχικής υγείας σε παγκόσμιο επίπεδο.
Οι κύριοι στόχοι της ημέρας αυτής είναι η ευαισθητοποίηση του κοινού για τα ψυχικά νοσήματα, η καταπολέμηση του στίγματος που συνδέεται με την ψυχική ασθένεια, η υποστήριξη όσων πάσχουν από ψυχικές διαταραχές, η βελτίωση της πρόσβασης σε υπηρεσίες ψυχικής υγείας και η ενίσχυση της διεθνούς συνεργασίας για την καλύτερη αντιμετώπιση των ψυχικών ασθενειών.
Κάθε χρόνο, η Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας έχει ένα συγκεκριμένο θέμα που δίνει έμφαση σε μια συγκεκριμένη πτυχή της ψυχικής υγείας. Για το 2024, το θέμα είναι η «Πρόσβαση σε Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας για Όλους». Αυτό αντανακλά την ανάγκη να μειωθούν οι ανισότητες στην πρόσβαση σε φροντίδα, καθώς πολλά άτομα, ιδίως σε αναπτυσσόμενες χώρες, δεν έχουν πρόσβαση στις απαραίτητες υπηρεσίες. Η ψυχική υγεία είναι ένα θέμα που επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), περισσότεροι από 450 εκατομμύρια άνθρωποι υποφέρουν από ψυχικές ή νευρολογικές διαταραχές και οι αριθμοί αυτοί αυξάνονται διαρκώς.
Οι πιο συχνές ψυχικές διαταραχές περιλαμβάνουν την κατάθληψη, η οποία είναι μια από τις πιο διαδεδομένες ψυχικές διαταραχές παγκοσμίως, επηρεάζοντας περισσότερα από 280 εκατομμύρια ανθρώπους κάθε χρόνο. Επίσης, το άγχος μπορεί να λάβει πολλές μορφές, όπως οι κρίσεις πανικού, η κοινωνική φοβία και οι γενικευμένες αγχώδεις διαταραχές. Η διπολική διαταραχή είναι και αυτή μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από εναλλαγές διάθεσης μεταξύ υπερβολικής χαράς (μανία) και έντονης θλίψης. Και τέλος η σχιζοφρένεια, η οποία είναι μια σοβαρή διαταραχή της σκέψης και της αντίληψης που επηρεάζει περίπου 1% του παγκόσμιου πληθυσμού.
Αυτές οι καταστάσεις μπορεί να οδηγήσουν σε κοινωνικό αποκλεισμό, απώλεια εργασίας και στέγης και μπορεί να είναι καταστροφικές για τις οικογένειες και τις κοινότητες. Το στίγμα της ψυχικής ασθένειας παραμένει ένα μεγάλο εμπόδιο για την αντιμετώπιση των ψυχικών ασθενειών. Σε πολλές κοινωνίες, οι άνθρωποι που πάσχουν από ψυχικές ασθένειες θεωρούνται περιθωριακά άτομα, κάτι που τους εμποδίζει να ζητήσουν βοήθεια. Το στίγμα μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες, όπως την απομόνωση του ατόμου, την απόκρυψη των συμπτωμάτων και την καθυστέρηση στην αναζήτηση θεραπείας.
Είναι μια ευκαιρία να ενισχύσουμε τις προσπάθειές μας για την ευαισθητοποίηση, την κατανόηση, και την προσφορά βοήθειας
Η πανδημία COVID-19 έφερε τεράστιες προκλήσεις για την ψυχική υγεία παγκοσμίως. Οι αναγκαστικοί περιορισμοί, η κοινωνική απομόνωση, οι φόβοι για την υγεία και η οικονομική αβεβαιότητα επιδείνωσαν την κατάσταση για εκατομμύρια ανθρώπους. Τα ποσοστά κατάθλιψης, άγχους και άλλων διαταραχών αυξήθηκαν κατά την περίοδο της πανδημίας, ενώ η ανάγκη για υποστήριξη και φροντίδα ψυχικής υγείας έγινε πιο επιτακτική από ποτέ.
Η ψυχική υγεία περιλαμβάνει την ευημερία σε όλες τις πτυχές της ζωής. Η υποστήριξή της μπορεί να γίνει με διάφορους τρόπους, όπως να υπάρχει πρόσβαση σε επαγγελματίες υγείας, πχ. ψυχολόγους και ψυχιάτρους και με κατανόηση των ψυχικών διαταραχών και εξάλειψη των μύθων. Επίσης, ο ανοιχτός διάλογος και η ενίσχυση των κοινωνικών δομών μπορούν να βοηθήσουν όσους έχουν ανάγκη. Αυτά είναι σημαντικά βήματα για την καταπολέμηση του στίγματος.
Η Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας μάς υπενθυμίζει τη σημασία της ψυχικής ευημερίας σε έναν κόσμο γεμάτο προκλήσεις. Είναι μια ευκαιρία να ενισχύσουμε τις προσπάθειές μας για την ευαισθητοποίηση, την κατανόηση, και την προσφορά βοήθειας σε όσους το έχουν ανάγκη. Μέσω της συνεργασίας και της κατανόησης, μπορούμε να χτίσουμε έναν κόσμο όπου η ψυχική υγεία θα είναι προτεραιότητα για όλους.
