Αυτή η ημέρα έχει ως στόχο την ευαισθητοποίηση για την ανάγκη προώθησης αξιοπρεπών συνθηκών εργασίας για όλους τους εργαζόμενους παγκοσμίως. Η έννοια της αξιοπρεπούς εργασίας βασίζεται στο δικαίωμα κάθε ανθρώπου να εργάζεται σε ένα περιβάλλον που είναι ασφαλές, δίκαιο και σεβαστό, εξασφαλίζοντας την προστασία της αξιοπρέπειας του εργαζόμενου.
Αξιοπρεπής εργασία σημαίνει: Προσβάσιμη εργασία για όλους: Όλοι οι άνθρωποι έχουν δικαίωμα να αποκτήσουν εργασία που να τους προσφέρει αξιοπρέπεια και ίσες ευκαιρίες, ανεξαρτήτως φύλου, εθνικότητας, ή άλλων διακρίσεων. Δίκαιοι μισθοί: Οι εργαζόμενοι πρέπει να αμείβονται με τρόπο που να τους επιτρέπει να ζουν με αξιοπρέπεια. Οι μισθοί πρέπει να επαρκούν για να καλύψουν τις βασικές ανάγκες των εργαζομένων και των οικογενειών τους. Ασφαλείς συνθήκες εργασίας: Οι χώροι εργασίας πρέπει να είναι ασφαλείς και να προστατεύουν την υγεία των εργαζομένων. Αυτό περιλαμβάνει τα μέτρα πρόληψης ατυχημάτων, αλλά και την προστασία από την ψυχολογική και σεξουαλική παρενόχληση. Σεβασμός των δικαιωμάτων των εργαζομένων: Οι εργαζόμενοι πρέπει να έχουν το δικαίωμα να οργανώνονται σε συνδικάτα και να διαπραγματεύονται συλλογικά για τα δικαιώματά τους. Επίσης, δεν πρέπει να υφίστανται διακρίσεις στον χώρο εργασίας. Κοινωνική προστασία: Η εργασία πρέπει να συνοδεύεται από κοινωνική ασφάλιση, η οποία περιλαμβάνει ασφάλιση υγείας, συντάξεις και άλλες μορφές κοινωνικής υποστήριξης. Συνεχής εκπαίδευση και κατάρτιση: Η δυνατότητα για εκπαίδευση και επαγγελματική ανάπτυξη αποτελεί βασικό μέρος της αξιοπρεπούς εργασίας, καθώς οι εργαζόμενοι πρέπει να είναι σε θέση να αναπτύσσουν τις δεξιότητές τους και να προσαρμόζονται στις αλλαγές του επαγγελματικού τοπίου.
Η Παγκόσμια Ημέρα για την Αξιοπρεπή Εργασία ξεκίνησε το 2008 με πρωτοβουλία της Διεθνούς Συνδικαλιστικής Συνομοσπονδίας (ITUC – International Trade Union Confederation). Η ITUC εκπροσωπεί περισσότερους από 200 εκατομμύρια εργαζόμενους σε περισσότερες από 160 χώρες και έχει ως στόχο την προστασία και την προώθηση των δικαιωμάτων των εργαζομένων σε όλο τον κόσμο.
Η αξιοπρεπής εργασία δεν είναι απλώς ένα δικαίωμα, αλλά και ένας κρίσιμος παράγοντας για την ανάπτυξη των κοινωνιών. Μια δίκαιη και ασφαλής εργασία προάγει την κοινωνική συνοχή και βελτιώνει την ποιότητα ζωής για όλους.
Η ημέρα αυτή προσφέρει στους εργαζόμενους και στις συνδικαλιστικές οργανώσεις την ευκαιρία να αναδείξουν τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι, όπως:
- Ανεργία
- Ανασφάλιστη εργασία
- Εκμετάλλευση των εργαζομένων
- Διακρίσεις στην εργασία
Παρά τις διεθνείς προσπάθειες για τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας, οι εργαζόμενοι σε πολλές χώρες αντιμετωπίζουν δυσκολίες. Η Παγκόσμια Οργάνωση Εργασίας (ILO – International Labour Organization) εκτιμά ότι εκατομμύρια άνθρωποι εργάζονται υπό μη αξιοπρεπείς συνθήκες, και οι αριθμοί αυτοί είναι ιδιαίτερα ανησυχητικοί σε περιοχές της Ασίας, της Αφρικής και της Λατινικής Αμερικής.
Κάποια από τα σημαντικότερα ζητήματα είναι: Επισφαλής εργασία: Οι εργαζόμενοι συχνά εργάζονται σε επισφαλείς θέσεις χωρίς καμία εγγύηση για σταθερότητα ή κοινωνική ασφάλιση. Εκμετάλλευση μεταναστών εργαζομένων: Πολλοί μετανάστες, ειδικά σε χώρες του Περσικού Κόλπου και της Ασίας, εργάζονται υπό σκληρές συνθήκες, με χαμηλούς μισθούς και ελάχιστα δικαιώματα. Παιδική εργασία και σύγχρονη δουλεία: Σε κάποιες περιοχές, οι συνθήκες εργασίας είναι τόσο σκληρές που φτάνουν στα όρια της δουλείας, με παιδιά να εξαναγκάζονται να εργάζονται σε επικίνδυνες εργασίες.
Η ανάγκη για αξιοπρεπή εργασία είναι ακόμη πιο επιτακτική στις μέρες μας, ιδιαίτερα με τις ταχύτατες αλλαγές που φέρνουν οι τεχνολογικές εξελίξεις και η παγκοσμιοποίηση. Ειδικά μετά την πανδημία του COVID-19, πολλοί εργαζόμενοι βρέθηκαν αντιμέτωποι με νέα προβλήματα, όπως: Η τηλεργασία: Αν και προσφέρει ευελιξία, συνοδεύεται από νέες προκλήσεις, όπως η δυσκολία στον καθορισμό των ωρών εργασίας και η έλλειψη κατάλληλων ρυθμίσεων για την προστασία των δικαιωμάτων των εργαζομένων. Η ανεργία και η ανασφάλεια εργασίας: Η πανδημία προκάλεσε μαζικές απολύσεις σε πολλούς κλάδους, ενώ η αβεβαιότητα για το μέλλον της εργασίας παραμένει. Η ανάγκη για ψηφιακές δεξιότητες: Οι νέες τεχνολογίες αλλάζουν δραστικά το τοπίο της αγοράς εργασίας. Η επανακατάρτιση και η ανάπτυξη νέων δεξιοτήτων αποτελούν κρίσιμους παράγοντες για την επιτυχία των εργαζομένων στο μέλλον.
Κάθε χρόνο, συνδικαλιστικές οργανώσεις και οργανισμοί από όλο τον κόσμο διοργανώνουν εκδηλώσεις, πορείες, συνέδρια και εκστρατείες ευαισθητοποίησης για να τιμήσουν την Παγκόσμια Ημέρα για την Αξιοπρεπή Εργασία. Κάποιοι από τους στόχους αυτών των δράσεων περιλαμβάνουν: Προώθηση της κοινωνικής δικαιοσύνης στον χώρο της εργασίας. Ανάδειξη των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι σε τοπικό και διεθνές επίπεδο. Πίεση προς τις κυβερνήσεις και τις επιχειρήσεις για τη λήψη μέτρων που θα εξασφαλίσουν καλύτερες συνθήκες εργασίας και προστασία των εργαζομένων.
