Νόσος Αλτσχάιμερ: Από τα πρώτα συμπτώματα έως τα προχωρημένα στάδια – Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε

Η νόσος Αλτσχάιμερ είναι η πιο συχνή μορφή άνοιας, επηρεάζοντας εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Πρόκειται για μια χρόνια, προοδευτική νευροεκφυλιστική διαταραχή που προσβάλλει τη μνήμη, τη σκέψη, την κρίση και τη συνολική γνωστική λειτουργία του ατόμου. Οι επιπτώσεις της νόσου δεν περιορίζονται μόνο στον πάσχοντα, αλλά επηρεάζουν βαθιά το οικογενειακό και κοινωνικό του περιβάλλον, καθώς στα προχωρημένα στάδια απαιτείται πλήρης φροντίδα και υποστήριξη.

Η επιστημονική κοινότητα, εδώ και δεκαετίες, μελετά τη νόσο προκειμένου να κατανοήσει τους παθογενετικούς μηχανισμούς της, να αναπτύξει διαγνωστικά εργαλεία που θα επιτρέπουν την έγκαιρη ανίχνευση και να βρει αποτελεσματικές θεραπείες για την αντιμετώπισή της. Αν και προς το παρόν δεν υπάρχει θεραπεία που να αναστρέφει τη νόσο, η έρευνα έχει οδηγήσει σε σημαντικές προόδους στη διαχείριση των συμπτωμάτων και στην καθυστέρηση της εξέλιξής της.

Η κατανόηση της νόσου Αλτσχάιμερ δεν αφορά μόνο τους επιστήμονες και τους επαγγελματίες υγείας, αλλά και κάθε άτομο που έχει έναν αγαπημένο του να παλεύει με αυτή τη δύσκολη κατάσταση. Η έγκαιρη διάγνωση, η επιστημονική ενημέρωση και η κατάλληλη φροντίδα μπορούν να βελτιώσουν σημαντικά την ποιότητα ζωής των ασθενών και των οικογενειών τους.

Επιδημιολογία : Ένα παγκόσμιο και τοπικό φαινόμενο

Η νόσος Αλτσχάιμερ αποτελεί μία από τις πιο σημαντικές προκλήσεις της δημόσιας υγείας παγκοσμίως. Με την αύξηση του προσδόκιμου ζωής, ο αριθμός των ατόμων που πλήττονται από τη νόσο αναμένεται να αυξηθεί δραματικά τις επόμενες δεκαετίες. Η κατανόηση των επιδημιολογικών δεδομένων είναι κρίσιμη για τη διαμόρφωση στρατηγικών πρόληψης, έγκαιρης διάγνωσης και αντιμετώπισης.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO) και την Alzheimer’s Disease International (ADI), εκτιμάται ότι σήμερα περισσότεροι από 55 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως ζουν με κάποια μορφή άνοιας, με τη νόσο Αλτσχάιμερ να αποτελεί το 60-70% των περιπτώσεων. Αυτό σημαίνει ότι περίπου 33 έως 38,5 εκατομμύρια άτομα πάσχουν από τη συγκεκριμένη ασθένεια.

η Ελλάδα, η Ιταλία και η Ισπανία αντιμετωπίζουν ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά λόγω της δημογραφικής τους δομής, καθώς διαθέτουν από τους γηραιότερους πληθυσμούς της ηπείρου.

Οι προβλέψεις για το μέλλον είναι ανησυχητικές. Οι επιδημιολογικές μελέτες δείχνουν ότι ο αριθμός των ατόμων με Αλτσχάιμερ αναμένεται να αυξηθεί στα 78 εκατομμύρια μέχρι το 2030 και να ξεπεράσει τα 139 εκατομμύρια μέχρι το 2050. Η μεγαλύτερη αύξηση αναμένεται σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, όπου η πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας και φροντίδας είναι συχνά περιορισμένη.

Στην Ευρώπη, η νόσος αυτή επηρεάζει περίπου 10 εκατομμύρια ανθρώπους. Σύμφωνα με στοιχεία του European Brain Council, το κόστος της νόσου ανέρχεται σε πάνω από 300 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως, περιλαμβάνοντας τα έξοδα νοσηλείας, τη φροντίδα των ασθενών και την απώλεια παραγωγικότητας.

Στη Δυτική Ευρώπη, όπου η πληθυσμιακή γήρανση είναι έντονη, οι εκτιμήσεις δείχνουν ότι η νόσος θα επηρεάσει περίπου 14 εκατομμύρια ανθρώπους έως το 2050. Στη Νότια Ευρώπη, η Ελλάδα, η Ιταλία και η Ισπανία αντιμετωπίζουν ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά λόγω της δημογραφικής τους δομής, καθώς διαθέτουν από τους γηραιότερους πληθυσμούς της ηπείρου.

Επιδημιολογικά δεδομένα για την Ελλάδα

Στην Ελλάδα, σύμφωνα με την Ελληνική Εταιρεία Νόσου Alzheimer και Συναφών Διαταραχών, ο αριθμός των ατόμων που πάσχουν από Αλτσχάιμερ εκτιμάται σε πάνω από 200.000. Εάν ληφθεί υπόψη η γενικότερη άνοια, ο αριθμός αυτός ξεπερνά τις 280.000.

η πρόσβαση σε εξειδικευμένες ιατρικές υπηρεσίες παραμένει περιορισμένη, ειδικά στις αγροτικές και απομακρυσμένες περιοχές.

Η προοπτική δεν είναι ευοίωνη: λόγω της γήρανσης του ελληνικού πληθυσμού, οι ειδικοί εκτιμούν ότι μέχρι το 2050 ο αριθμός των ατόμων με άνοια στην Ελλάδα θα ξεπεράσει τις 600.000. Το φαινόμενο αυτό συνδέεται άμεσα με το υψηλό ποσοστό ηλικιωμένων στη χώρα, καθώς περίπου το 22% του πληθυσμού είναι άνω των 65 ετών, ποσοστό που αναμένεται να αυξηθεί σταδιακά.

Μια ιδιαίτερη ανησυχία είναι η έλλειψη εξειδικευμένων υπηρεσιών για την αντιμετώπιση της νόσου. Παρότι υπάρχουν κέντρα ημέρας και μονάδες φροντίδας ατόμων με άνοια, η πρόσβαση σε εξειδικευμένες ιατρικές υπηρεσίες παραμένει περιορισμένη, ειδικά στις αγροτικές και απομακρυσμένες περιοχές.

Οι γυναίκες επηρεάζονται περισσότερο. Σχεδόν τα δύο τρίτα των ατόμων που ζουν με τη νόσο είναι γυναίκες, κάτι που αποδίδεται κυρίως στο μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής τους. Παράλληλα, οι γυναίκες αποτελούν και το μεγαλύτερο ποσοστό των ανεπίσημων φροντιστών, γεγονός που τις καθιστά διπλά εκτεθειμένες στις συνέπειες της νόσου.

Η ηλικία αποτελεί τον ισχυρότερο παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση της νόσου. Σύμφωνα με επιδημιολογικές μελέτες:

Μεταξύ 65 και 74 ετών, περίπου 3% των ανθρώπων παρουσιάζουν συμπτώματα Αλτσχάιμερ.
Μεταξύ 75 και 84 ετών, το ποσοστό αυξάνεται στο 17%.
Σε άτομα άνω των 85 ετών, το ποσοστό εκτοξεύεται στο 32-40%.

Ωστόσο, η νόσος δεν επηρεάζει μόνο τους ηλικιωμένους. Η πρώιμη έναρξη της νόσου, που εμφανίζεται πριν από την ηλικία των 65 ετών, αντιπροσωπεύει περίπου το 5-10% των περιπτώσεων και συνδέεται συχνά με γενετικές μεταλλάξεις.

Η οικονομική και κοινωνική επιβάρυνση

Η νόσος αυτή, αποτελεί μια από τις πιο δαπανηρές ασθένειες παγκοσμίως. Σύμφωνα με το World Alzheimer Report 2023, το συνολικό ετήσιο κόστος της άνοιας ξεπερνά το 1,3 τρισεκατομμύριο δολάρια. Το κόστος αυτό περιλαμβάνει:

Άμεσα ιατρικά έξοδα: διαγνωστικές εξετάσεις, φάρμακα και ιατρικές υπηρεσίες.
Έμμεσα έξοδα: απώλεια εισοδήματος από τους φροντιστές και ανάγκη για επαγγελματική φροντίδα.
Μη ιατρικά έξοδα: υπηρεσίες κοινωνικής φροντίδας, ειδικές εγκαταστάσεις διαμονής κ.ά.

Στην Ελλάδα, το κόστος της άνοιας εκτιμάται σε πάνω από 3 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως, ενώ σε ατομικό επίπεδο, μια οικογένεια μπορεί να δαπανά από 10.000 έως 20.000 ευρώ ετησίως για τη φροντίδα ενός ατόμου με προχωρημένη μορφή της νόσου.

Παθοφυσιολογία της νόσου Αλτσχάιμερ: Μηχανισμοί και νευροεκφυλιστικές διεργασίες

Η νόσος Αλτσχάιμερ χαρακτηρίζεται από προοδευτική εκφύλιση των νευρώνων, με βασικούς παθολογικούς μηχανισμούς:

Συσσώρευση παθολογικών πρωτεϊνών

Αμυλοειδείς πλάκες (β-Αμυλοειδές, Aβ):
- Σχηματίζονται από τη διάσπαση της πρωτεΐνης APP μέσω των β- και γ-σεκρετασών.
- Προκαλούν φλεγμονή, νευρωνική δυσλειτουργία και εκφυλισμό.
Νευροϊνιδιακά τολύπια (πρωτεΐνη Tau):
- Η υπερφωσφορυλιωμένη Tau αποσταθεροποιεί τους μικροσωληνίσκους, οδηγώντας σε νευρωνικό θάνατο.
- Διαδίδεται από κύτταρο σε κύτταρο, επιταχύνοντας την εξάπλωση της νόσου.

Νευροφλεγμονή και οξειδωτικό στρες

Μικρογλοία: Παράγει φλεγμονώδεις κυτοκίνες (IL-1β, IL-6, TNF-α) που ενισχύουν τον εκφυλισμό.
Αστρογλοία: Δυσλειτουργεί, επιδεινώνοντας τη νευρωνική βλάβη.
Οξειδωτικό στρες: Βλάβη σε λιπίδια, πρωτεΐνες και μιτοχόνδρια, προκαλώντας κυτταρικό θάνατο.

Νευρωνική ατροφία και διαταραχή συναπτικής μετάδοσης

Απώλεια νευρώνων:
- Εμφανής στον ιππόκαμπο (μνήμη) και στον φλοιό (σκέψη, κρίση).
Διαταραχή χολινεργικής μετάδοσης:
- Μείωση ακετυλοχολίνης, επηρεάζοντας τη μνήμη και τη γνωστική λειτουργία.

Στάδια εξάπλωσης της νόσου

Προκλινικό Στάδιο: Σιωπηλή εναπόθεση αμυλοειδών πρωτεϊνών.
Ήπια Γνωστική Διαταραχή (MCI): Πρώτες δυσκολίες μνήμης και συγκέντρωσης.
Προχωρημένη Νόσος: Εκτεταμένη ατροφία, σοβαρή απώλεια μνήμης και λειτουργικότητας.

Η νόσος Αλτσχάιμερ είναι πολυπαραγοντική και ανίατη μέχρι στιγμής, με έρευνες να επικεντρώνονται στη θεραπευτική παρέμβαση για την επιβράδυνση της εξέλιξής της.

Παράγοντες κινδύνου για τη Νόσο Αλτσχάιμερ

Η νόσος Αλτσχάιμερ είναι πολυπαραγοντική και η εμφάνισή της οφείλεται σε έναν συνδυασμό γενετικών, περιβαλλοντικών και τρόπου ζωής παραγόντων. Ορισμένοι παράγοντες αυξάνουν σημαντικά την πιθανότητα εμφάνισης της νόσου, αν και η ακριβής αιτιολογία της παραμένει υπό διερεύνηση.

Μη τροποποιήσιμοι παράγοντες κινδύνου

Αυτοί οι παράγοντες δεν μπορούν να αλλάξουν, αλλά παίζουν καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη της νόσου.

Ηλικία

Ο πιο ισχυρός παράγοντας κινδύνου.
Η πιθανότητα εμφάνισης της νόσου διπλασιάζεται κάθε 5 χρόνια μετά τα 65 έτη.
Στην ηλικία των 85+ ετών, ο κίνδυνος φτάνει 30-40%.

Φύλο

Οι γυναίκες έχουν διπλάσιο κίνδυνο εμφάνισης της νόσου σε σύγκριση με τους άνδρες.
Αυτό οφείλεται στο μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής, αλλά και σε ορμονικές επιδράσεις (πτώση οιστρογόνων μετά την εμμηνόπαυση).

Γενετική προδιάθεση

Η κληρονομικότητα παίζει ρόλο, ιδιαίτερα στις οικογενείς μορφές της νόσου.

Γονίδιο APOE ε4:
- Άτομα με ένα αντίγραφο έχουν 3-4 φορές αυξημένο κίνδυνο.
- Άτομα με δύο αντίγραφα έχουν 12-15 φορές αυξημένο κίνδυνο.
Γενετικές μεταλλάξεις στα γονίδια APP, PSEN1 και PSEN2 συνδέονται με την πρώιμης έναρξης νόσο (κάτω των 65 ετών).

Τροποποιήσιμοι παράγοντες κινδύνου

Αυτοί οι παράγοντες μπορούν να μειωθούν με παρεμβάσεις στον τρόπο ζωής.

Καρδιαγγειακοί παράγοντες

Η υγεία της καρδιάς συνδέεται άμεσα με την υγεία του εγκεφάλου.

Υπέρταση: Αυξάνει τον κίνδυνο λόγω μειωμένης αιματικής ροής στον εγκέφαλο.
Υπερχοληστερολαιμία: Συμβάλλει στη δημιουργία αθηρωματικών πλακών που επηρεάζουν την εγκεφαλική αιμάτωση.
Διαβήτης τύπου 2: Αυξάνει 1,5-2 φορές την πιθανότητα νόσου λόγω ινσουλινοαντίστασης και οξειδωτικού στρες.
Παχυσαρκία: Συνδέεται με χρόνιες φλεγμονές και μεταβολικές διαταραχές που επηρεάζουν τον εγκέφαλο.

Τραυματισμοί κεφαλής

Ιστορικό σοβαρού κρανιοεγκεφαλικού τραύματος (π.χ. διάσειση) αυξάνει τον κίνδυνο κατά 2-3 φορές.
Άτομα που υπέστησαν επαναλαμβανόμενα τραύματα (π.χ. πυγμάχοι, ποδοσφαιριστές) έχουν αυξημένες πιθανότητες ανάπτυξης άνοιας.

Κακή διατροφή και έλλειψη άσκησης

Διατροφή πλούσια σε κορεσμένα λιπαρά και επεξεργασμένα τρόφιμα αυξάνει τον κίνδυνο.
Η Μεσογειακή διατροφή (πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, ψάρια και ελαιόλαδο) μειώνει την πιθανότητα νόσου έως και 30%.
Η τακτική σωματική άσκηση βελτιώνει την αιμάτωση του εγκεφάλου και μειώνει τη φλεγμονή.

Χαμηλό νοητικό απόθεμα και κοινωνική απομόνωση

Τα άτομα με χαμηλό μορφωτικό επίπεδο έχουν υψηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης Αλτσχάιμερ.
Η πνευματική δραστηριότητα (π.χ. ανάγνωση, εκμάθηση νέων δεξιοτήτων) μειώνει τον κίνδυνο.
Η κοινωνική απομόνωση και η μοναξιά συμβάλλουν στην ταχύτερη έκπτωση των γνωστικών λειτουργιών.

Χρόνιο στρες και κατάθλιψη

Το παρατεταμένο άγχος αυξάνει τα επίπεδα κορτιζόλης, που επηρεάζει τη λειτουργία του ιππόκαμπου.
Η κατάθλιψη θεωρείται προδιαθεσικός παράγοντας, αλλά και πρώιμο σύμπτωμα της νόσου.

Κάπνισμα και αλκοόλ

Το κάπνισμα διπλασιάζει τον κίνδυνο νόσου, επιδεινώνοντας την εγκεφαλική αγγείωση.
Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ προκαλεί νευροφλεγμονή και αυξάνει τον κίνδυνο άνοιας.

Οι παράγοντες κινδύνου για τη νόσο Αλτσχάιμερ είναι σύνθετοι, με τους μη τροποποιήσιμους (ηλικία, φύλο, γενετική προδιάθεση) να παίζουν καθοριστικό ρόλο, ενώ οι τροποποιήσιμοι παράγοντες (καρδιαγγειακή υγεία, διατροφή, σωματική άσκηση, κοινωνική δραστηριότητα) μπορούν να μειώσουν σημαντικά την πιθανότητα εμφάνισης της νόσου. Η πρόληψη μέσω υγιεινών συνηθειών είναι το πιο αποτελεσματικό μέσο αντιμετώπισης πριν την εμφάνιση των συμπτωμάτων.

Συμπτώματα της Νόσου Αλτσχάιμερ

Η νόσος χαρακτηρίζεται από σταδιακή έκπτωση των γνωστικών λειτουργιών, οι οποίες επηρεάζουν τη μνήμη, τη σκέψη, τη συμπεριφορά και την ικανότητα αυτοεξυπηρέτησης. Η εξέλιξη της νόσου διαρκεί χρόνια και χωρίζεται σε τρία κύρια στάδια: ήπιο (πρώιμο), μέτριο και σοβαρό (τελικό).

Πρώιμα συμπτώματα (Ήπιο στάδιο)

Τα πρώτα σημάδια της νόσου είναι ήπια και μπορεί να περάσουν απαρατήρητα από τον ασθενή και το περιβάλλον του.

Διαταραχές μνήμης

Δυσκολία στην ανάκληση πρόσφατων πληροφοριών (π.χ. ξεχνά τι έφαγε το πρωί).
Συχνές επαναλήψεις στις συνομιλίες.
Χάνονται σε γνωστά μέρη ή ξεχνούν γιατί πήγαν κάπου.

Δυσκολία στην εύρεση λέξεων και την ομιλία

Ξεχνούν οικείες λέξεις και χρησιμοποιούν περιγραφές αντί για ονόματα (π.χ. “εκείνο το πράγμα που γράφει” αντί για “στυλό”).
Δυσκολία στη διατήρηση συνομιλιών.

Προβλήματα στον προγραμματισμό και τη λήψη αποφάσεων

Δυσκολία σε απλές υπολογιστικές πράξεις (π.χ. πληρωμή λογαριασμών, χρήση χρημάτων).
Δυσκολία στην οργάνωση καθημερινών δραστηριοτήτων.

Απώλεια προσανατολισμού στο χρόνο και στο χώρο

Ξεχνούν την ημέρα, το μήνα ή ακόμα και το έτος.
Μπορεί να χαθούν ακόμα και σε γνώριμες διαδρομές.

Αλλαγές στη διάθεση και τη συμπεριφορά

Γίνονται πιο απόμακροι ή ευερέθιστοι.
Δυσκολία στο να διαχειριστούν αλλαγές στο πρόγραμμά τους.
Μπορεί να εκδηλώσουν ήπια κατάθλιψη ή άγχος.

Μέτριο στάδιο – Σαφής έκπτωση γνωστικών λειτουργιών

Σε αυτό το στάδιο, οι δυσκολίες γίνονται εμφανείς και απαιτείται περισσότερη βοήθεια από τους φροντιστές.

Έντονη απώλεια μνήμης και γνωστικών ικανοτήτων

Ξεχνούν πληροφορίες για την προσωπική τους ζωή (π.χ. διεύθυνση, τηλέφωνο, γενέθλια).
Δεν αναγνωρίζουν συγγενείς ή φίλους.
Μπερδεύουν γεγονότα, πιστεύουν ότι ζουν σε παλιότερες εποχές.

Δυσκολία στην εκτέλεση καθημερινών δραστηριοτήτων

Αδυνατούν να ντυθούν ή να επιλέξουν κατάλληλα ρούχα για τον καιρό.
Ξεχνούν να πάρουν φάρμακα ή να τηρήσουν βασικές συνήθειες υγιεινής.

Διαταραχές ομιλίας και κατανόησης

Ο λόγος τους γίνεται ασυνάρτητος.
Δυσκολία να κατανοήσουν σύνθετες προτάσεις.
Μπορεί να σταματούν απότομα στη μέση μιας πρότασης.

Επιθετικότητα, παραισθήσεις και παρανοϊκές ιδέες

Μπορεί να γίνουν ευερέθιστοι ή επιθετικοί προς το περιβάλλον τους.
Παρουσιάζουν παραισθήσεις (π.χ. βλέπουν ή ακούνε πράγματα που δεν υπάρχουν).
Εμφανίζουν παρανοϊκές σκέψεις, όπως το να πιστεύουν ότι τους κλέβουν ή τους καταδιώκουν.

Διαταραχές ύπνου

Μπορεί να έχουν αϋπνία ή να ξυπνούν μέσα στη νύχτα.
Συχνά περιφέρονται στο σπίτι χωρίς λόγο (περιπλάνηση).

Σοβαρό στάδιο – Ολική εξάρτηση από φροντιστές

Το τελικό στάδιο χαρακτηρίζεται από σοβαρή νευροεκφύλιση, με τον ασθενή να είναι πλέον πλήρως εξαρτημένος από τους άλλους.

Ολική απώλεια μνήμης και αναγνώρισης προσώπων

Δεν αναγνωρίζει ούτε τα πιο κοντινά του άτομα (π.χ. σύζυγο, παιδιά).
Ξεχνά το όνομά του και άλλες βασικές πληροφορίες για τον εαυτό του.

Απώλεια λειτουργικότητας

Δεν μπορεί να ελέγξει τις κινήσεις του.
Αδυνατεί να τραφεί μόνος του και χρειάζεται υποστήριξη για την κατάποση.
Ακράτεια ούρων και κοπράνων.

Στα προχωρημένα στάδια, η φροντίδα και η υποστήριξη από την οικογένεια και τους επαγγελματίες υγείας είναι κρίσιμης σημασίας.

Αδυναμία επικοινωνίας

Η ομιλία περιορίζεται σε λίγες λέξεις ή εξαφανίζεται τελείως.
Μπορεί να κάνει άναρθρους ήχους ή απλά να μην ανταποκρίνεται στο περιβάλλον του.

Σωματική κατάπτωση και ευαισθησία σε Λοιμώξεις

Οι μύες αδυνατούν, προκαλώντας ακινησία.
Αυξημένος κίνδυνος λοιμώξεων (π.χ. πνευμονία, ουρολοιμώξεις).
Οι περισσότεροι ασθενείς σε αυτό το στάδιο βρίσκονται καθηλωμένοι στο κρεβάτι.

Άτυπα συμπτώματα και διαφοροποίηση από την κανονική γήρανση

Ορισμένες αλλαγές μνήμης είναι φυσιολογικές με την ηλικία, αλλά στη νόσο Αλτσχάιμερ οι διαταραχές είναι προοδευτικές και σοβαρές.

Φυσιολογική Γήρανση	Νόσος Αλτσχάιμερ
Ξεχνά μια λέξη αλλά τη θυμάται αργότερα.	Δυσκολία στην εύρεση λέξεων, ακόμα και με υπενθύμιση.
Μπορεί να ξεχάσει πού έβαλε τα κλειδιά αλλά τα βρίσκει.	Βάζει αντικείμενα σε παράλογα μέρη (π.χ. κλειδιά στο ψυγείο).
Δυσκολεύεται να θυμηθεί ένα ραντεβού, αλλά το θυμάται μετά.	Ξεχνά εντελώς σημαντικά γεγονότα και δεν τα ανακαλεί.
Δυσκολία συγκέντρωσης σε σύνθετες εργασίες.	Δεν μπορεί να εκτελέσει καν απλές οδηγίες.

Η νόσος Αλτσχάιμερ αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της σύγχρονης ιατρικής, με βαθιές επιπτώσεις τόσο στους ασθενείς όσο και στις οικογένειές τους. Η σταδιακή απώλεια μνήμης, η έκπτωση των γνωστικών λειτουργιών και η πλήρης εξάρτηση στα τελικά στάδια καθιστούν τη διαχείρισή της απαιτητική και πολυδιάστατη. Αν και προς το παρόν δεν υπάρχει θεραπεία που να σταματά ή να αναστρέφει τη νόσο, η έγκαιρη διάγνωση, η σωστή φροντίδα και η επιστημονική έρευνα δίνουν ελπίδα για καλύτερη ποιότητα ζωής και μελλοντικές θεραπείες.

Η ενημέρωση, η πρόληψη και η υποστήριξη των ασθενών και των φροντιστών τους παραμένουν ζωτικής σημασίας στην αντιμετώπιση αυτής της παγκόσμιας υγειονομικής κρίσης.