Μια σημαντική εξέλιξη ήρθε να αναταράξει το τραπεζικό τοπίο στην Ελλάδα, προκαλώντας αίσθηση και έντονες αντιδράσεις στους καταναλωτές. Η Τράπεζα Πειραιώς, μία από τις μεγαλύτερες συστημικές τράπεζες της χώρας, αποφάσισε να πουλήσει το μεγαλύτερο μέρος του δικτύου των ΑΤΜ που βρίσκονταν εκτός των καταστημάτων της σε ιδιωτική εταιρεία. Η κίνηση αυτή δεν είναι απλώς μια εμπορική συμφωνία, αλλά εγκαινιάζει μια νέα εποχή στις τραπεζικές συναλλαγές, καθώς φέρνει μαζί της και νέες χρεώσεις ακόμα και για τους ίδιους τους πελάτες της τράπεζας.
Το ρεπορτάζ
Σύμφωνα με τα στοιχεία που είδαν το φως της δημοσιότητας, η Τράπεζα Πειραιώς προχώρησε στην πώληση περίπου 850 ΑΤΜ που βρίσκονταν σε σημεία εκτός των φυσικών καταστημάτων της, στην εταιρεία Cashflex, θυγατρική του γνωστού ομίλου Printec, ο οποίος δραστηριοποιείται στον χώρο της τεχνολογίας και της τραπεζικής υποδομής.
Η τράπεζα διατήρησε υπό τον έλεγχό της μόλις 360 “off-site” ΑΤΜ, κυρίως σε απομακρυσμένες περιοχές και νησιά, καθώς και τα περίπου 930 ΑΤΜ που βρίσκονται εντός των 370 υποκαταστημάτων της. Ουσιαστικά, όμως, το μεγαλύτερο δίκτυο εξωτερικών ΑΤΜ περνά πλέον στον έλεγχο μιας ιδιωτικής εταιρείας, η οποία προτίθεται να επεκτείνει τη λειτουργία των μηχανημάτων αυτών σε όλη την Ελλάδα.
Το σημείο τριβής και αυτό που προκάλεσε τη μεγαλύτερη κοινωνική αντίδραση αφορά στις νέες χρεώσεις που θα ισχύουν από εδώ και στο εξής. Σύμφωνα με την επίσημη ενημέρωση, η χρήση αυτών των ΑΤΜ θα επιβαρύνεται με χρέωση 1,50 ευρώ ανά ανάληψη, ακόμη και για τους πελάτες της ίδιας της Τράπεζας Πειραιώς. Μέχρι πρότινος, οι πελάτες της δεν πλήρωναν προμήθεια όταν πραγματοποιούσαν αναλήψεις από ΑΤΜ της τράπεζας. Η αλλαγή αυτή αλλάζει ριζικά τους κανόνες του παιχνιδιού.
Το ερώτημα που τίθεται πλέον είναι ποιος θα επωμιστεί το επιπλέον κόστος. Αν σκεφτεί κανείς ότι ένας μέσος πολίτης κάνει 4-8 αναλήψεις τον μήνα, η ετήσια επιβάρυνση μπορεί να φτάσει ή και να ξεπεράσει τα 150 ευρώ, ποσό που δεν είναι αμελητέο για χιλιάδες νοικοκυριά – ειδικά σε μια περίοδο που η ακρίβεια σε βασικά αγαθά έχει χτυπήσει «κόκκινο».
Συγκεκριμένα: Για κάθε ανάληψη η προμήθεια είναι 1,5 ευρώ και χρεώνεσαι επιπλέον 0,60ευρώ προμήθεια για την τράπεζα που ανήκει ο λογαριασμός σου σύνολο 2,10 ευρώ. Αν δεν θυμάσαι το υπόλοιπο σου και κάνεις ερώτηση υπολοίπου χρεώνεσαι επιπλέον 1,50ευρώ. Σε μια συναλλαγή δηλαδή που θα ρωτήσεις το υπόλοιπο σου και στην συνέχεια θα κάνεις την ανάληψη θα χρεωθείς συνολικά 3,60 ευρώ.
Αντιδράσεις και προβληματισμοί
Το νέο μοντέλο λειτουργίας έχει προκαλέσει κύμα αγανάκτησης στους πολίτες, ενώ τα κοινωνικά δίκτυα γέμισαν από επικριτικά σχόλια. Πολλοί χρήστες κάνουν λόγο για «έμμεση ληστεία», τονίζοντας πως οι πολίτες καλούνται να πληρώνουν για να αποκτήσουν πρόσβαση στα δικά τους χρήματα.
Παράλληλα, πολλοί οικονομικοί αναλυτές εκφράζουν ανησυχίες για το κατά πόσο μια τέτοια πολιτική θα επηρεάσει την τραπεζική συμπεριφορά των πελατών. Υπάρχει ήδη στροφή προς τη χρήση χρεωστικών και πιστωτικών καρτών, αλλά δεν είναι λίγοι αυτοί –ιδίως σε ηλικιακές ομάδες άνω των 60 ετών ή σε απομακρυσμένες περιοχές– που εξακολουθούν να βασίζονται στη φυσική ανάληψη μετρητών.
Η Τράπεζα Πειραιώς, από την πλευρά της, φαίνεται να προχωρά με ταχύτητα στην υλοποίηση μιας στρατηγικής περιορισμού λειτουργικού κόστους, μειώνοντας την άμεση εμπλοκή της στην υποδομή και μεταφέροντας το βάρος σε εξωτερικούς συνεργάτες. Αν και αυτό είναι σύνηθες διεθνώς, η επιλογή να χρεώνονται και οι ίδιοι οι πελάτες της τράπεζας έχει προκαλέσει σφοδρή κριτική – ιδιαίτερα εφόσον η Πειραιώς καταγράφει αυξημένα κέρδη για το 2025.
Η απόφαση της Τράπεζας Πειραιώς να εκχωρήσει μεγάλο μέρος του δικτύου των ΑΤΜ της σε ιδιώτη αποτελεί μια σημαντική επιχειρηματική κίνηση, η οποία όμως συνοδεύεται από σαφείς συνέπειες για τους καταναλωτές. Η επιβολή χρεώσεων ακόμα και στους πελάτες της αποτελεί ένα νέο κεφάλαιο στις τραπεζικές πρακτικές που εγείρει ερωτήματα κοινωνικής ευθύνης, ισότητας στην πρόσβαση και συνολικής εμπιστοσύνης στο τραπεζικό σύστημα
Είναι σαφές πως, στο εξής, κάθε ανάληψη μετρητών δεν θα είναι απλώς μια καθημερινή συναλλαγή, αλλά και μια πράξη με οικονομικό κόστος. Το αν αυτή η πολιτική θα γίνει αποδεκτή ή θα προκαλέσει ευρύτερες αντιδράσεις, μένει να φανεί. Προς το παρόν, όμως, οι πολίτες καλούνται για άλλη μια φορά να βάλουν βαθιά το χέρι στην τσέπη – όχι για να πληρώσουν κάποιο προϊόν, αλλά απλώς για να αποκτήσουν πρόσβαση στα δικά τους χρήματα.
